آیا اوجالان به پارلمان ترکیه می رود؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی گرا، دیروز سه شنبه سخنانی بر زبان آورد که مانند یک بمب خبری، توجه همه رسانه‌ها و محافل سیاسی ترکیه را به سوی خود جلب کرد.

باغچلی که به عنوان شریک سیاسی اردوغان در ائتلاف جمهور شناخته می‌شود، پیشنهاد داده که عبدالله اوجالان سرکرده گروه تروریستی پ.ک.ک که از سال ۱۹۹۹ میلادی در زندان به سر می‌برد، به پارلمان ترکیه برود و سخنرانی کند!

دولت باغچلی در حالی پیشنهاد جسورانه دعوت از اوجالان به پارلمان را مطرح کرده که قبلاً با یک تکه طناب پشت تریبون صحن علنی پارلمان رفته و خواستار اعدام سرکرده پ.ک.ک شده بود.

هواداران راست افراطی باغچلی نیز در خیابان‌های استانبول و آنکارا، با حمل طناب‌های نمادین اعدام، خواستار محاکمه سریع و پایان زندگی اوجالان شده بودند. به همین خاطر است که این چرخش و تغییر سیاسی باغچلی همه را متعجب کرده و روزنامه ینی چاغ، در تیتر اصلی خود نوشته است: «کسی به پای چرخش‌های زیگزاگی باغچلی نمی‌رسد».

اوجالان کیست و چرا برای ترکیه مهم است؟
عبدالله اوجالان با نام حزبی و استعاری «آپو» رهبر حزب کارگران کردستان ترکیه، از سال ۱۹۸۴ میلادی، مبارزه مسلحانه با ترکیه را آغاز کرده و به عنوان سرکرده گروه تروریستی شناخته می‌شود. او در سال ۱۹۹۹ میلادی به دستور حافظ اسد از سوریه اخراج شد و در کنیا دستگیر و به ترکیه تحویل داده شد. 

زمانی که آمریکا اوجالان را به ترکیه تحویل داد، چنین شرطی را پیش کشید: «باید قانون اعدام را لغو کنید و اوجالان را اعدام نکنید». دولت باغچلی در کنار مسعود ییلماز، به عنوان معاون نخست وزیر و شریک دولت ائتلافی در کنار بلنت اجویت نخست وزیر وقت، این شرط آمریکا را پذیرفتند و از آن زمان تاکنون، اوجالان در زندانی در جزیره ایمره آلی به سر می‌برد و بارها با دولت ترکیه وارد روند مذاکرات صلح شده اما پ.ک.ک در آخرین نمونه در سال ۲۰۱۴ میلادی از دستورات اوجالان سرپیچی کرد و یک بار دیگر آتش جنگ و درگیری برافروخته شد.

باغچلی دقیقاً چه می‌گوید؟
سخنان تابوشکنانه دولت باغچلی درباره اوجالان چنین است: «این سرکرده تروریست، قبلاً وعده داده بود که حاضر است به دولت خدمت کند. حالا زمان این خدمت فرا رسیده است. اجازه دهیم به پارلمان بیاید و در یک سخنرانی رسمی، انحلال گروه تروریستی خود را اعلام کند و آزاد شود».

پیشنهاد باغچلی از سوی اردوغان نیز مورد تایید قرار گرفت و او هم اعلام کرد: «این یک فرصت تاریخی است. برای داشتن کشوری بدون ترور و خشونت، می‌توانیم چنین اقدامی انجام دهیم».

سیاستمداران مخالف اردوغان چه می‌گویند؟
اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوری خلق می‌گوید: «تا دیروز باغچلی اوجالان را با نام مستعار جانی و قاتل توصیف می‌کرد. چه شد به یک باره تغییر نظر داد؟ من نیز پیشنهاد می‌کنم کردها صاحب دولت ترکیه شوند. ببینیم آیا می‌شود هر کسی پیشنهادی را به این شکل مطرح کند؟ این مسائل مهم فقط باید در پارلمان مورد بررسی و توافق قرار بگیرند و نه پشت درهای بسته».

امید اوزداغ رهبر حزب راست افراطی ظفر که به عنوان متخصص مطالعات امنیتی، شناخت عمیقی از پ.ک.ک دارد، به تندی به باغچلی تاخته و گفته است: «خداوند نابود کند این سیاست شما را. می‌خواهید قاتل کودکان را به پارلمان بیاورید سخنرانی کند؟»

محرم اینجه رهبر حزب ظفر نیز گفته است: «باغچلی تا دیروز طنابی در دست داشت تا اوجالان را اعدام کند. چه شد به یک باره تغییر نظر داد؟ می‌خواهد با همان طناب به چاه برود؟»

مساوات درویش اوغلو رهبر حزب ملی گرای «خوب» نیز گفته است: «پارلمان ما، جای قهرمانان استقلال ترکیه است، جای آتاترک و بزرگان ماست، جای سخنرانی تروریست‌ها نیست».

دوغو پرینچک رهبر حزب کونیستی وطن نیز به باغچلی تاخته و گفته است: «معلوم نیست چطور جرات می‌کنند درباره دعوت از قاتل کودکان به پارلمان صحبت می‌کنند».

کردها چه می‌گویند؟
غالب انصاری اوغلو سیاستمدار کُرد و نماینده مردم دیاربکر در پارلمان ترکیه، سخنان باغچلی را مثبت ارزیابی کرده است.

این نماینده معتمد اردوغان گفته است: «نگرش جناب رییس جمهور به سخنان جناب باغچلی مثبت است. لازم است در پارلمان ترکیه در مورد همه مسائل صحبت کنیم. خشونت باید در این کشور پایان یابد و تفنگ‌ها باید خاموش شوند. در هیچ کجای دنیا نباید از خشونت برای رسیدن به دموکراسی استفاده کرد». 

مهمت اوجالان برادر عبدالله اوجالان نیز در مصاحبه با شبکه تلویزیونی اُدا گفت: «ما نمی‌دانیم قضیه از چه قرار است. به هر حال سخنان باغچلی، یک قدم است. امیدواریم به دنبال فریب نباشند. شاید در زندان با برادرم صحبت کرده‌اند. اطلاع نداریم. چهار سال است که اجازه نداده‌اند وکلای مدافع و اعضای خانواده با برادرم دیدار کنند. امیدواریم فرصت ارزشمند و مثبتی باشد».

یکی دیگر از سیاستمداران کُرد که درباره موضوع دعوت اوجالان به پارلمان اظهار نظر کرده، زکریا یاپیجی اوغلو، رهبر حزب اسلامی – کُردی حداپار HÜDAPAR است.

او نیز در ائتلاف جمهور به عنوان شریک اوجالان شناخته می‌شود و حزب او، درگیری‌های خونینی با پ.ک.ک داشته است.

یاپیجی اوغلو گفته است: «من انتظار این دوز بالا و سرعت دولت در بحث مذاکرات صلح را نداشتم. چند ماه است که اخباری در مورد این موضوع در مطبوعات به بیرون درز کرده است. قطعاً استفاده از اسلحه و دامن زدن به خشونت باید پایان یابد. دیگر نباید خونریزی شود. اگر کسی اهدافی دارد، استفاده از اسلحه یک روش مشروع نیست. خشونت و تروریسم پ.ک.ک، خود مشکل و علت نیست، بلکه معلول است. اگر اقداماتی برای حل مشکل انجام شود، آن را ارزشمند می‌دانیم و حاضریم کمک کنیم. این یک موضوع سیاسی و حقوقی است. باید این را هم بدانند که پ.ک.ک، تنها نماینده کردها نیست و باید همراهی و نظرات همه گروه‌های کُردی را کسب کنند».

این سیاستمدار کُرد نزدیک به اردوغان گفته است: «آنهایی که به عنوان فرماندهان اصلی پ.ک.ک در قندیل هستند، بسیار پراکنده و متفرق هستند. چیزیست شبیه یک شرکت چند ملیتی. باید دید آیا همه آنها حاضرند از اوجالان تبعیت کنند یا نه».

اعضای حزب دموکراسی و برابری (دمپارتی) که مهمترین نهاد اقماری پ.ک.ک در پارلمان ترکیه و صحنه سیاسی این کشور است، هنوز در حالتی از بهت زدگی به سر می‌برد و فقط خواستار آن است که درباره این مسائل، با خود اوجالان مذاکره شود.

طی چند سال گذشته، ارتش و نیروهای امنیتی ترکیه موفق شده‌اند با استفاده از رصد هوایی و به کارگیری مداوم پهپادهای تهاجمی، ده‌ها تن از فرماندهان پ.ک.ک را از دور مورد حمله قرار دهند. این حملات باعث شده که پ.ک.ک عملاً زمینگیر شود و توان عملیاتی خود را از دست دهد.

اما مساله اینجاست که علاوه بر رهبر این گروه تروریستی، هزاران نفر از فرماندهان، سیاستمداران و هواداران نزدیک به اوجالان زندانی هستند و این مساله باعث شده که بین ترکیه و دادگاه حقوق بشر اروپا اختلافات بسیاری به وجود آید.

به عنوان مثال، دادگاه حقوق بشر اروپا، بارها خواهان آن شده که صلاح الدین دمیرتاش سیاستمدار کُرد نزدیک به اوجالان از زندان آزاد شود. اما ترکیه این حکم را اجرا نکرده و این مساله باعث شده که اختلافات بین آنکارا و بروکسل، بیشتر و بیشتر شود. حال باید دید، اردوغان و باغچلی، موضوع مذاکره با اوجالان را چگونه پیش می‌برند.
پایان