احترام و شفقت کلیدواژه روابط سالم در اسلام
وبلاگ زنان مسلمان استرالیا در مقاله‌ای با این مقدمه به لزوم پرورش پیوند‌ها در دین مبین اسلام تاکید می‌کند. در بیانیه ابتدایی وبلاگ این انجمن آمده: ما نماینده زنان مسلمان (استرالیا) هستیم که برای غنای بشریت، دفاع از برابری و حمایت از حقوق همه زنان، از طریق راهبری اصیل بر اساس اصول اسلامی خود تلاش می‌کنیم.
در ادامه مقاله این جامعه زنان مسلمان استرالیایی را می‌خوانید:
ایجاد روابط سالم در اسلام جایگاه مهمی دارد. در اسلام، به ما آموزش داده شده که روابط قوی و سالمی را که بر اساس مهربانی، احترام و شفقت نسبت به دیگران به خاطر خدا بنا شده را در خود پرورش دهیم. در این وبلاگ، اهمیت ایجاد روابط سالم در اسلام و تأثیر مثبت آن بر زندگی ما و اطرافیانمان را بررسی می‌کنیم.
روابط نزدیکی که با عزیزانمان داریم بخش مهمی از زندگی ماست. این روابط برای ما حمایت عاطفی، همراهی و احساس تعلق به ارمغان می‌آورد. آنها هنگام عبور از چالش‌های زندگی، نیرو، تشویق و انگیزه می‌دهند.
پیوند خویشاوندی به نوبه خود، جایگاه مهمی در اسلام دارد. با هدایت ایمان، ما تشویق می‌شویم تا به خاطر خدا پیوند‌هایی را که ریشه در مهربانی، احترام و شفقت دارد ایجاد کنیم. روابطی که رشد شخصی و خودسازی ما را پرورش می‌دهد و در جامعه ما وحدت و هماهنگی ایجاد می‌کند.
به این ترتیب، داشتن روابط سالم می‌تواند تأثیر عمیقی بر جنبه‌های مختلف زندگی ما داشته باشد و نه تنها بر خودمان بلکه بر اطرافیان ما نیز تأثیر مثبت بگذارد.
بنابراین، چه راه‌هایی برای ایجاد چنین روابطی وجود دارد؟
پایه‌ای از عشق و مهربانی
هسته اصلی هر رابطه سالم، عشق و مهربانی است. اسلام بر اهمیت پرورش این ویژگی‌ها در همه روابط، در خانواده، ازدواج، دوستی‌ها و تعاملات ما با جامعه تأکید دارد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هیچ یک از شما ایمان نمی‌آورد مگر آن که برای برادرش آنچه را برای خود دوست دارد، برای او نیز دوست بدارد.
این حدیث به ما یادآوری می‌کند که مسئولیت ما در برخورد با اعضای خانواده، خویشاوندان و افراد جامعه با مهربانی و شفقت، احقاق حقوق آنها و حمایت از آنها در صورت نیاز است. همچنین پیامبر صلی الله علیه و آله در تعامل با اصحاب خود نمونه‌ای کامل از این امر را به نمایش گذاشت و آنان را به مراقبت از یکدیگر تشویق کرد.
ارتباط موثر
ارتباط موثر برای ایجاد روابط سالم ضروری است. اسلام بر قدرت کلام تاکید زیادی دارد و ما را تشویق می‌کند که گفتار خود را با دقت انتخاب کنیم.
خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هیچ قومی، قومی دیگر را مسخره نکند. شاید آنها بهتر از شما باشند؛ نه اجازه دهید زنان، زنان [دیگر]را مسخره کنند. شاید آنها بهتر باشند؛ و به یکدیگر دشنام ندهید و یکدیگر را با القاب ناسزا نخوانید.» (الحجرات)
این آیه بر اهمیت حفظ ارتباط محترمانه و نشاط‌آور تأکید می‌کند، زیرا به ما اجازه می‌دهد تا نیازها، نگرانی‌ها و احساسات خود را بیان کنیم و در عین حال با دقت به دیگران گوش دهیم و ارتباط عمیق‌تری با آنها ایجاد کنیم.
حل تعارض با خرد
تعارض بخشی اجتناب‌ناپذیر از هر رابطه است، اما نحوه هدایت و حل و فصل ما می‌تواند باعث تداوم یا شکست روابط خانوادگی ما شود.
اسلام به ما رهنمون شده است که با حکمت و صبر و تواضع با اختلافات و مشکلات خانوادگی مواجه شویم. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید: «بهترین شما، نیکوترین و صبورترین شما در برخورد با مردم است».
در این حدیث اهمیت نشان دادن شخصیت عالی و صبر در برخورد با دیگران به ما آموزش داده شده است. درگیر شدن در گفتگوی باز و محترمانه، گوش دادن فعالانه به دیدگاه‌های دیگران و تلاش برای درک به ما کمک می‌کند تا درگیری‌ها را با لطف و شفقت هدایت کنیم، و درگیری‌ها را به لحظات رشد روابط خود تبدیل کنیم.
توازن بین حقوق و مسئولیت‌ها
اسلام چارچوب روشنی برای حقوق و مسئولیت‌های ما در روابط فراهم می‌کند. خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:
و به پدر و مادر نیکی کنید و به خویشاوندان و یتیمان و نیازمندان و همسایه‌های نزدیک و همسایه‌های دورتر و همراهان و در راه ماندگان و بردگان نیکی کنید… (نساء)
چه حقوق همسر، والدین، فرزند و یا دوستان، اسلام ما را راهنمایی می‌کند که با صداقت به وظایف خود عمل کنیم. با رعایت این حقوق و مسئولیت‌ها، محیطی از حمایت، مراقبت و مسئولیت‌پذیری متقابل ایجاد کرده و پایه‌های روابط قوی و سالم را پی‌ریزی می‌کنیم.
پرورش همدلی و شفقت
در اسلام، همدلی و شفقت جایگاهی بی‌بدیل در ایجاد روابط سالم دارد. چنانکه پیامبر (ص) فرمودند:
«مَثَل مؤمنان در محبت و رحمت و شفقت نسبت به یکدیگر، مَثَل بدن است. وقتی هر اندامی درد می‌کند، تمام بدن با بی‌خوابی و تب واکنش نشان می‌دهد.»
این حدیث به ما می‌آموزد که شفقت ما را قادر می‌سازد حمایت بی دریغ کنیم. پرورش همدلی و شفقت به ما این امکان را می‌دهد که روابط صبورانه و قوی ایجاد کنیم یا به کسانی که سختی را تجربه می‌کنند آرامش دهیم.
ایجاد روابط سالم، یک سفر مادام العمر است که نیازمند فداکاری، زمان و صبر است. اما، از طریق ارتباط مؤثر، مهربانی، همدلی و شفقت، می‌توانیم ارتباطات معناداری ایجاد کنیم که نه تنها جامعه ما را پرورش می‌دهد، بلکه ما را به خدا نزدیک‌تر می‌کند.
منبع: ایسنا
