اختلالات خلقی چیست؟ علت انواع اختلالات خلقی و نحوه درمان آن ها چیست
اختلالات خلقییکی از مشکلات روانی رایج اختلالات خلقی است. این مشکلات، بیشتر روی حالت روحی و عاطفی فرد تأثیر میگذارند. انواع اختلالات خلقی ممکن است منجر به احساس غم و اندوه شدید و طولانیمدت، شادی بیش از حد یا حتی عصبانیت شوند.
با این وجود، این اختلالات قابل درمان هستند. پزشک متخصص از ترکیب دارو درمانی و رفتار درمانی شناختی یا روان درمانی بین فردی، برای بهبود این عارضه استفاده میکند.
اختلالات خلقی چیست؟
اختلالات خلقی نوعی مشکل روانی هستند که به طور عمده بر احساسات و عواطف شما تأثیر میگذارند. در این حالت، ممکن است دورههای طولانی شادی بیش از حد، غم عمیق یا هر دو را تجربه کنید. برخی از اختلالات خلقی ممکن است با احساساتی مداوم مانند عصبانیت و تحریکپذیری نیز همراه باشند.
در حالت عادی، احساسات و خلقوخوی افراد بسته به شرایط تغییر میکند، اما برای تشخیص یک اختلال خلقی، علائم باید چند هفته یا بیشتر ادامه داشته باشند. این اختلالات میتوانند رفتار فرد را تغییر داده و بر توانایی او در انجام فعالیتهای روزمره، مثل کار یا تحصیل، تأثیر منفی بگذارند. افسردگی و اختلال دوقطبی از رایجترین انواع اختلالات خلقی هستند.
افسردگی معمولاً با احساس غم و ناامیدی، از دست دادن علاقه به فعالیتها و مشکلات خواب و اشتها همراه است. در حالی که، اختلال دوقطبی با نوسانات خلقی همراه بوده و شامل دورههای شیدایی و افسردگی میشود.
سلامت روان، بخش مهمی از سلامت انسان است. بیماریهای روانی میتوانند تاثیرات مخربی بر زندگی فردی، اجتماعی و شغلی افراد داشته باشند. علم روانپزشکی با ارائه خدمات تشخیصی و درمانی به افراد، در بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی آنها نقش پررنگی دارد.
این رشته با تمرکز بر ذهن و رفتار انسان، بهدنبال یافتن پاسخهایی برای چالشهای سلامت روان است. در قرن حاضر، علم روانپزشکی در حال پیشرفت و تحول است. روشهای جدید تشخیصی و درمانی، مانند تصویربرداری مغزی و داروهای جدید، به بهبود کیفیت خدمات در این زمینه کمک میکنند. با افزایش آگاهی عمومی از اهمیت سلامت روان، تقاضا برای خدمات روانپزشکی نیز در حال افزایش است. علم روانپزشکی در آینده نقش مهمتری در حفظ و ارتقای سلامت روان انسانها ایفا خواهد کرد.
علت ایجاد اختلالات خلقی
محققان بر این باورند که عوامل مختلفی در ایجاد اختلالات خلقی نقش دارند. پزشک متخصص با بررسی سابقه پزشکی و معاینه بیمار، علت دقیق این عارضه را تشخیص خواهد دارد. برخی از این عوامل را در ادامه جهت شناخت بیشتر ارائه کردهایم.
- عوامل بیولوژیکی: نواحی خاصی از مغز مانند آمیگدال و قشر اوربیتوفرونتال که مسئول تنظیم احساسات هستند، در افراد مبتلا به اختلالات خلقی تغییرات ساختاری و عملکردی نشان میدهند. تحقیقات تصویربرداری مغزی نشان داده است که در برخی از این افراد، آمیگدال بزرگتر از حالت طبیعی است.
- عوامل ژنتیکی: افرادی که در خانواده خود سابقه اختلالات خلقی دارند، احتمال بیشتری برای ابتلا به این شرایط خواهند داشت. این موضوع نشان میدهد که اختلالات خلقی ممکن است تا حدی بهصورت ژنتیکی و ارثی منتقل شوند.
- عوامل محیطی: رویدادهای استرسزای زندگی مانند از دست دادن عزیزان، استرس طولانیمدت، حوادث آسیبزا و سوءاستفاده در دوران کودکی، از عوامل خطرساز اصلی برای ابتلا به اختلالات خلقی، به ویژه افسردگی در آینده محسوب میشوند. همچنین، افسردگی اغلب با بیماریهای مزمنی مانند دیابت، پارکینسون و بیماریهای قلبی مرتبط است.
ترکیب عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و محیطی به طور همزمان در ایجاد و افزایش اختلالات خلقی مؤثر هستند.
چه افرادی بیشتر درگیر اختلالات خلقی میشوند؟
اختلالات خلقی میتوانند تأثیرات عمیقی بر زندگی افراد و خانوادهها داشته باشند. کودکانی که والدینی با اختلالات خلقی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این اختلالات قرار میگیرند. رویدادهای زندگی و استرس نیز میتوانند احساس غم و افسردگی را تشدید کرده و مدیریت احساسات را دشوار کند. بهعنوان مثال، مشکلات خانوادگی، از دست دادن عزیزان، یا تغییرات ناگهانی در زندگی میتوانند به بروز افسردگی منجر شوند.
مطالعات نشان میدهند که زنان به دلیل مسائلی مانند افسردگی پس از زایمان، تقریباً دو برابر بیشتر از مردان به افسردگی جدی مبتلا میشوند. همچنین این موضوع ثابت شده که افسردگی جدی میتواند در هر سنی رخ دهد، اما میانگین سن شروع آن معمولاً در اواسط دهه ۲۰ گزارش شده است.
دکتر روانشناس یا مشاور روانشناس، متخصصی است که به تشخیص و درمان مشکلات عاطفی، رفتاری و شناختی افراد میپردازد و روابط انسانی را بهبود میبخشد. این
متخصص با استفاده از روشهای مختلفی همچون مشاهده، مصاحبه و تستهای روانشناسی، به تحلیل وضعیت روانی افراد و شناسایی اختلالات آنها دست مییابد.
اختلالات روانشناختی رایج مانند افسردگی، اسکیزوفرنی، اضطراب، وسواس، استرس، اختلالات شخصیت، اختلالات رفتاری و اعتیاد، از جمله مسائلی هستند که دکتر روانشناس با استفاده از روشهای رواندرمانی به درمان آنها میپردازد. تخصصهای مختلفی مانند روانشناسی بالینی، روانشناسی کودک و نوجوان، روانشناسی خانواده و روانشناسی صنعتی وجود دارند که هر کدام در موقعیتهای خاصی به کار میآیند.
اگر به بهبود سلامت روان خود نیاز دارید، از خدمات مشاورهای و درمانی یک دکتر روانشناس بهرهمند شوید. همین حالا نوبت خود را از طریق سایت دکتردکتر رزرو کنید و به سمت آرامش و سلامت روان گام بردارید.
تشخیص اختلالات خلقی
تشخیص اختلالات خلقی معمولاً شامل چندین مرحله است. هدف از این کار، شناسایی دقیق علائم و علتهای مرتبط با این اختلالات خواهد بود. روشهای رایج برای تشخیص این موضوع را در ادامه برای شناخت بیشتر ارائه کردهایم.
- معاینه فیزیکی: پزشک ابتدا معاینه کامل فیزیکی را انجام میدهد، تا علل فیزیولوژیکی علائمی مانند مشکلات تیروئید، کمبود ویتامین یا سایر بیماریهای پزشکی را تشخیص دهد. زیرا برخی از بیماریهای جسمی میتوانند علائمی شبیه به اختلالات خلقی ایجاد کنند.
- بررسی سابقه پزشکی: پزشک از شما درباره سابقه پزشکی خودتان و خانوادهتان سؤال میکند. اگر یکی از اعضای خانواده سابقه اختلال خلقی داشته باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که شما نیز به این اختلال مبتلا شوید.
- ارزیابی روانشناختی: اگر علائم ادامه داشته باشد، ممکن است فرد به یک متخصص سلامت روان مانند روانشناس یا روانپزشک ارجاع داده شود. متخصصان ابتدا مصاحبه یا نظرسنجیهای روانشناختی را انجام میدهند. سپس از فرد درباره علائم روانی، الگوهای خواب، عادات غذایی و دیگر جنبههای رفتاری سؤال خواهند کرد. در نهایت، از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا تهیه شده، برای شناسایی معیارهای اختلالات خلقی استفاده میکنند.
- معیارهای تشخیص: اختلال خلقی زمانی تشخیص داده میشود که احساساتی مانند غم، خشم یا شادی بیش از حد، به مدت طولانی و غیرعادی شدید باشند. علائمی مانند تغییرات در خواب، خوردن یا رفتارهایی مانند افزایش یا کاهش سطح فعالیت نیز نشان دهنده این موضوع هستند. این علائم باید به گونهای باشند که به طور قابل توجهی توانایی فرد برای عملکرد در محیط روزمره مانند مدرسه، کار یا خانه را مختل کنند.
این مراحل به پزشکان و متخصصان کمک میکند، تا تشخیص دقیقی درباره نوع اختلال خلقی داشته باشند و مناسبترین درمان را برای فرد تجویز کنند.
برای درمان اختلالات خلقی به چه دکتری باید مراجعه کنیم؟
اگر شما یا فرزندتان علائم اختلالات خلقی را تجربه میکنید، لازم است که با پزشک متخصص صحبت کنید. در صورت تشخیص انواع اختلالات خلقی، پزشک برنامه درمانی مناسبی مانند نوروتراپی را برای فرد تجویز میکند. این روش به همراه دارو درمانی و روان درمانی، تثبیت کننده خلق هستند. در نتیجه، پس از شرکت در جلسات درمانی منظم، متقاضی شاهد بهبود وضعیت خودش خواهد بود. برای اینکه درباره اختلالات خلقی چیست و درمان آنها اطلاعات کاملتری کسب کنید، پیشنهاد میکنیم با پزشکان متخصص این حوزه مشورت کنید. برای دریافت نوبت از دکتر روانشناس یا روانپزشک، میتوانید از امکان نوبتدهی آنلاین دکتر زنان در سایت دکتردکتر بهرهمند شوید.
برگرفته از مجله سلامت دکتردکتر(https://drdr.ir/mag/)