از ترور آیت‌الله اشرفی اصفهانی تا تصرف تنگه هرمز
امروز ۲۳ مهر ۱۴۰۳ به اهم مناسبت‌ها و حوادث تاریخیِ این روز می‌پردازیم:
انجام عملیات دزفول توسط ارتش-۱۳۵۹
ارتش بعث عراق از روز‌های اول تهاجم سراسری به خاک کشورمان تلاش کرد پایگاه هوایی وحدتی دزفول را که از پایگاه‌های استراتژیک نیروی هوایی ایران بود، تسخیر کند، اما با مقاومت نیرو‌های مردمی ناکام ماند.
دشمن مهاجم برای تلافی شکست هایش در جبهه دزفول، این شهر را زیر آتش توپخانه خود گرفت. نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی برای دور کردن آتش دشمن بعثی و در امان نگه داشتن پایگاه هوایی وحدتی عملیات دزفول را که در شمار عملیات‌های کلاسیک ارتش به شمار رفت در غرب دزفول طرح‌ریزی و اجرا کرد.
اما متاسفانه با وجود فداکاری و جانبازی فرماندهان و سربازان ارتش اسلام به دلیل پشتیبانی نشدن توسط نیرو‌های خودی از یک سو و شناسایی نشدن دقیق منطقه از دیگر سو در نهایت موجب عقبنشینی نیرو‌های خودی شد.
ترور آیت‌الله اشرفی اصفهانی به دست مزدوران سازمان منافیق-۱۳۶۱
آیت‌الله عطاءالله اشرفی اصفهانی پنجمین شهید محراب در باختران ترور شد. ایشان سال ۱۲۸۳ در شهر سده (خمینی‌شهر فعلی) استان اصفهان دیده به جهان گشود و پس از تحصیل مقدمات در سده و شهر اصفهان به قم مهاجرت کرد و از محضر اساتیدی، چون آیات عبدالکریم حائری یزدی، سید محمد حجت کوه کمرهای، سید صدرالدین صدر، سید محمدتقی خوانساری و سید روح‌الله موسوی خمینی بهره برد و به اجتهاد رسید.
این عالم ربانی در سال ۱۳۳۵ به امر آیت‌الله سید حسین بروجردی به کرمانشاه مهاجرت کرد و در حوزه جدیدالتأسیس آن شهر به تدریس علوم دینی پرداخت. ایشان بعد از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ به تبعیت از امام خمینی مبارزات خود را در منطقه غرب کشور آغاز کرد. آیت‌الله اشرفی اصفهانی با توزیع اعلامیه و نوار‌های سخنرانی امام زمینه گسترش نهضت خمینی را فراهم آورد.
این عالم مجاهد در هدایت مردم و روشنگری علیه رژیم طاغوت در غرب کشور نقش فعال و مهمی داشت. وی پس از پیروزی انقلاب به نمایندگی امام خمینی به امامت جمعه کرمانشاه منصوب شد و به امور شرعی، اجتماعی و فرهنگی مردم پرداخت.
ایشان همچنین با آغاز جنگ تحمیلی با وجود سن بالا، مسافت طولانی و راه های صعبالعبور را به عشق دیدار دلاورمردان جبهه توحید پیمود و حضورش سبب دلگرمی رزمندگان اسلام شد. آیت‌الله اشرفی اصفهانی در طول حضورش در کرمانشاه ۲ بار مورد سوء قصد قرار گرفت، اما در نهایت روز جمعه ۲۳ مهر ۱۳۶۱ در ۷۸ سالگی در محراب عبادت نماز جمعه در باختران به دست منافقین ترور رسید.
پیکر این عالم مجاهد بعد از تشییع باشکوه در کرمانشاه و خمینی‌شهر در گلزار شهدای تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
در تقویم هجری شمسی این اتفاقات نیز به ثبت رسیده است:
به دستور احمد وثوق‌الدوله رئیس الوزراء احمدشاه قاجار اداره نظمیه موظف شد سه نفر از مقامات دولتی از جمله مشکوه‌الدوله، امین‌الوزراء و بهاءالسلطنه را به اتهام اخلال در امر نان بازداشت کند-۱۲۹۵
به دنبال تأسیس بانک مرکزی ایران، جواهرات سلطنتی تحویل خزانه کل کشور که در این بانک قرار داشت، شد و بانک ملی که تا قبل از آن محل نگهداری جواهرات بود، بانکی تجاری شد-۱۳۳۹
سفارتخانه‌های ایران و عراق در تهران و بغداد رسما گشایس یافتند-۱۳۵۲
نمایندگان ۱۶ کشور برای انجام مذاکره در مورد عضویت جمهوری خلق چین در بازی‌های آسیایی در سال ۱۳۵۳ تهران، وارد ایران شدند-۱۳۵۲
حداکثر ویزیت پزشکان ۹۰۰ ریال تعیین شد-۱۳۵۴
ژنرال ضیاء الحق رئیس حکومت نظامی پاکستان برای یک دیدار غیررسمی کوتاه مدت وارد تهران شد-۱۳۵۶
لغو سانسور مطبوعات به وسیله دولت شریف امامی برای کم کردن اعتراضات-۱۳۵۷
اشغال جاده آبادان – ماهشهر و تنگ شدن حلقه محاصره بیشتر آبادان- ۱۳۵۹
شهادت شهید محمدرضا ضیائی -۱۳۵۹
شهادت شهید سیدمحمدصادق دشتی-۱۳۶۴
رحلت آیت‌الله سید مصطفی صفایی خوانساری از اساتید برجسته حوزه علمیه قم-۱۳۷۱
رویداد‌های مهم این روز در تقویم قمری شامل:
رحلت حضرت فاطمه معصومه (س) در قم در سال ۲۰۱، تولد نَرشَخی دانشمند و نویسنده در سال ۲۸۶، درگذشت رضا قلی خان هدایت رئیس مدرسه دارالفنون در سال ۱۲۸۸ و به توپ بستن گنبد حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) توسط قشون روس در سال ۱۳۳۰ است.
رویداد‌های مهم این روز در تقویم میلادی
تاج‌گذاری کوروش هخامنشی و آغاز سلسله پادشاهی هخامنشیان در ایران- ۵۳۹ سال قبل از میلاد
با قدرت گرفتن کوروش هخامنشی و یورش به سرزمین بابل و تصرف آن، او در ۱۴ اکتبر سال ۵۳۹ قبل از میلاد در پرستشگاه بابِل تاج‌گذاری کرد. از این زمان بود که حکومت شاهنشاهی در ایران بنیانگذاری شد.
کوروش ابتدا شوش را پایتخت کرد و بعد به جنگ اقوام و مخالفانش پرداخت تا اینکه در یکی از جنگها زخمی شد و در سال ۵۲۹ قبل از میلاد پس از ۱۰ سال سلطنت، درگذشت.
دوران حکومت سلسله هخامنشیان در ایران تا سال ۳۳۰ قبل از میلاد به مدت ۲۰۰ سال به طول انجامید و سرانجام این سلسله به دست اسکندر مقدونی منقرض شد.
تصرف تنگه هرمز- سال ۱۵۱۵
دریاسالار پرتغالی آلفونس دا آلبوکرکی ملقب به آلبوکرک در تاریخ ۱۴ اکتبر ۱۵۱۵ میلادی همزمان با دوره سلطنت شاه اسماعیل صفوی با کشتی توپدار و نیروی تفنگدار وارد تنگه هرمز شد و مدتی بعد با سرکوب مردم محلی جزایر استراتژیک جنوب خلیج فارس را اشغال کرد.
تنگه هرمز دروازه خلیج فارس با مساحت ۹۷۰ کیلومتر مربعی تحت کنترل این فرمانده پرتغال درآمد و از این تاریخ پای اروپایی‌ها به منطقه باز شد. آلبوکرک نخسین نظامی غربی بود که از راه دریا به خلیج فارس وارد شد. او اولین دریانورد غربی بود که به اهمیت استراتژیک خلیج فارس پی برد.
آلبوکرک ۱۰ سال قبل از اشغال جزیره هرمز سرزمین‌های مشرق زمین دیگری را هم اشغال کرده بود. جمعیت پرتغال در آن دوره حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بود و او به خوبی می‌دانست نمی‌تواند در این مناطق به صورت مستقیم حکمرانی کند به همین دلیل با اجیر کردن مزدوران بومی، اقتدار پادشاهی پرتغال را در این کشور‌ها اعمال کرد.
افتتاح کنگره وین و تعیین تکلیف قاره اروپا – ۱۸۱۴
پس از استعفا و تبعید ناپلئون بُناپارت در آوریل ۱۸۱۴ کنگره وین از ۱۴ اکتبر در وین پایتخت اتریش آغاز به کار کرد تا درباره تصرفات و مستعمره‌های فرانسه در دوران ناپلئون بُناپارت تصمیمگیری کند. در میانه کار کنگره وین، ناپلئون از تبعیدگاهش فرار کرد و در اواخر فوریه ۱۸۱۵ بار دیگر طی دوره کوتاهی معروف به حکومت ۱۰۰ روزه قدرت را در دست گرفت و خود را آماده حمله به دشمنانش کرد. اگر چه این اتفاق با شکست مجددش نیفتاد، اما کنگره وین متوقف شد.
با شکست مجدد ناپلئون کنگره وین تا ۹ ژوئن ۱۸۱۵ به کارش ادامه داد. مسائلی که کنگره با آنها روبرو بود شامل پیچیدگی‌ها و دشواری‌های فراوان داشت چرا که انقلاب فرانسه و جنگهای ناپلئون ساختار اروپا را به کلی به هم ریخت، اما آنچه بیشتر مورد توجه کنگره بود، برقرار کردن تعادل قوا برای حفظ صلح در قاره اروپا بود.
در این بین رقابتها و دسیسهچینیهای کشور‌های شرکت کننده در کنگره از پیشرفت اساسی کار جلوگیری کرد. آنها خواهان سهم بیشتری بودند. علاوه بر آن اکثر نمایندگان شرکت کننده در کنگره تمایل داشتند تعادل قوا در اروپا به دوران قبل از انقلاب کبیر فرانسه برگردد و سلاطین و فرمانروایانی را در کشور‌های مختلف روی کار آورند که قبل از انقلاب فرانسه وجود داشت.
سرانجام کشور‌های پیروز خواسته‌های خود را به کنگره وین دیکته کردند و امپراتوری متلاشی شده ناپلئون را بین خودشان تقسیم کردند. کنگره وین پیروزی دولت های بزرگ و پیشرفت رژیمهای سلطنتی علیه جمهوریت در اروپا بود.
خروج آلمان از جامعه ملل توسط آدولف هیتلر -۱۹۳۳
با روی کار آمدن هیتلر به عنوان صدراعظم در آلمان و نگرانیِ به وجود آمده در سراسر اروپا از برنامههای نظامی او، کشور‌های بزرگ اروپایی طی اجلاس خلع سلاح، با نظامی شدن آلمان، مخالفت کردند. پیش از این در پایان جنگ جهانی اول و طی قرارداد صلح وِرسای، نیرو‌ها و تجهیزات نظامی آلمان بسیار محدود شده بود و این مسئله هیتلر و دیگر مقام های نازی را به شدت خشمگین کرد.
بعد از به رسمیت شناختن حقوق مساوی آلمان با سایر دول اروپایی، عملکرد هیتلر و شتابزدگی وی در مسلح کردن آلمان باعث مخالفت دولت های متفقین شد. این امر باعث عکسالعمل هیتلر شد و پس از خروج آلمان از کنفرانس خلع سلاح، وی در ۱۴ اکتبر ۱۹۳۳ خروج این کشور از جامعه ملل را اعلام کرد.
این اتفاق در حالی افتاد که جامعه ملل ناتوانی خود در حل مسائل بین‌المللی را بار‌ها نشان داده بود و خروج آلمان از این سازمان اهمیت چندانی نداشت. تصمیم آلمان بر خروج از جامعه ملل، نفی قرارداد ورسای را در بر داشت.
هیتلر با خروج از جامعه بین‌الملل به نوعی خودمختاری در تصمیمات داخلی و خارجی دست پیدا کرد و خود را از قید معاهدات بین‌المللی آزاد کرد. تصمیم هیتلر برای خروج از جامعه ملل، طی یک همه پرسی در ۱۲ نوامبر ۱۹۳۳ با اکثریت ۹۵ درصدی آلمانیها مورد پذیرش قرار گرفت و راه را برای اقدامات و سرکشی‌های بعدی هیتلر در داخل و خارج از آلمان باز کرد.
تشکیل سازمان بین‌المللی استاندارد- ۱۹۴۶
سازمان بین‌المللی استاندارد از مجامعی است که بعد از جنگ جهانی دوم در ۱۴ اکتبر ۱۹۴۶ تأسیس شد. این سازمان که براساس حروف اول آن ایزو نامیده میشد مهمترین سازمان جهانی در رشته تدوین و تعمیم استاندارد در سطح بین‌المللی است.
«ایزو» در تمام رشتهها به جز رشته برق و الکترونیک و مواد دارویی فعالیت دارد و رشتههای یاد شده بر عهده دو سازمان بین‌المللی الکترونیک و سازمان بهداشت جهانی است. علاوه بر کمیتههای فنی، تعدادی کمیتههای عمومی نیز زیر نظر شورای ایزو تشکیل شده تا درباره مسائل عمومی، فنی و اداری این سازمان بررسی و مطالعه نمایند.
پیشنهادات این کمیتهها برای تصویب به شورا عرضه می‌شود. مقر سازمان بین‌المللی استاندارد در شهر ژنو در کشور سوئیس است.
حمله تروریستی صهیونیست‌های مسلح به روستای فلسطینی قُبیه -۱۹۵۳
۱۴ اکتبر ۱۹۵۳ صهیونیست‌های مسلح با یورش به روستای قُبیه در کرانه باختری رود اردن به قتل عام اهالی روستا پرداختند. آنان تحت فرماندهی آریل شارون از صهیونیست‌های نژادپرست افراطی دست به این اقدام جنایت‌آمیز زدند. در این جنایت دهها خانه و یک مدرسه منهدم شد و ۴۲ زن، مرد و کودک فلسطینی به خاک و خون کشیده شدند.
در تقویم میلادی مناسبت‌هایی چون:
تولد ویلیام پن سیاست‌مدار و فیلسوف برجسته انگلیسی در سال ۱۶۴۴، تولد دوایت آیزنهاور سی و چهارمین رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۸۹۰، مرگ مارشال اروین رومل فرمانده عالی‌رتبه ارتش آلمان در سال ۱۹۴۴، درگذشت جولْیوس نایرِرِه سیاست‌مدار برجسته و رهبر پیشین تانزانیا در سال ۱۹۹۹ روز جهانی استاندارد و دریافت جایزه ادبی نوبل توسط پینترهرولد پینتر در سال ۲۰۰۵ به ثبت رسیده است.
منبع: ایسنا
