استنداپ ابوطالب؛ برای اولین بار در ایران!
به گزارش توسعه برند، استندآپ کمدی در ایران سالهاست شناخته شده، اما کمتر فرصت داشته بهعنوان یک فرم مستقل جدی گرفته شود. اغلب یا در قالب مسابقه دیده شده، یا بهعنوان آیتمی کوتاه در دل برنامههایی که هدف اصلیشان چیز دیگری بوده است. در این مسیر، استندآپ بیشتر به بخش سرگرمکننده تقلیل پیدا کرده تا یک اجرای کامل با منطق، ریتم و هویت مشخص. استنداپ کمدی در ایران همواره جایی برای دیدهشدن بوده، نه یک برنامه مستقل که مخاطب را پای تلویزیون بنشاند.
وقتی استندآپ از دل رقابت و آیتم بیرون میآید و خودش تبدیل به «برنامه» میشود، معیارها عوض میشوند. دیگر فقط خنداندن مهم نیست؛ انسجام اجرا، انتخاب سوژه و توان نگهداشتن مخاطب در یک بازهی کامل اهمیت پیدا میکند. «استندآپ ابوطالب» دقیقاً در چنین نقطهای قرار میگیرد؛ جایی میان تجربههای قبلی و مسیری تازه که تا امروز، کمتر بهطور جدی در تلویزیون ایران امتحان شده است.
برنامه «استندآپ ابوطالب» با اجرای ابوطالب حسینی، از همان قسمت اول نشان میدهد قرار نیست با یک اجرای شلوغ یا پرزرقوبرق طرف باشیم. همهچیز ساده است: یک صحنه، یک استندآپ کمدین و حدود چهل دقیقه اجرا که بدون وقفه و حاشیه پیش میرود. برنامه به تهیهکنندگی رامبد جوان در لوکیشن «کارناوال» ضبط شده و تمرکزش کاملاً روی خودِ استندآپ است؛ نه آیتم جانبی دارد، نه رقابت و نه تلاشی برای هیجانسازی بیرونی. همین سادگی باعث میشود تماشاگر از همان ابتدا بداند قرار است با چه چیزی روبهرو شود.
ابوطالب حسینی که مخاطبان او را از «خنداننده شو» میشناسند، در این برنامه همان ویژگی آشنای خودش را حفظ کرده است: جدی حرف میزند، اما خنده میسازد. ریتم اجرا کنترلشده است و شوخیها پشت سر هم رها نمیشوند. در قسمت اول، او سراغ نوستالژی مدرسه رفته؛ فضایی آشنا که تقریباً همه تجربهاش کردهاند. صفهای صبحگاهی، رفتار معلمها، ناظمها و مدیرها، و مناسباتی که هنوز در حافظه جمعی ما زندهاند. انتخاب این سوژه، هم امن است و هم هوشمندانه، چون مخاطب بدون نیاز به توضیح اضافه، وارد جهان شوخیها میشود.
یکی از نقاط قوت اجرای ابوطالب، توجه به جزئیات است. شوخیها صرفاً کلی نیستند؛ روی چیزهایی دست میگذارد که شاید سالها از ذهنمان پاک شده باشد: اندازه گرفتن مو و ناخن، پرونده زیر بغل، شغل دوم معلمها یا فروش کتابهای کمکدرسی. همین جزئینگری باعث میشود اجرا شخصی به نظر برسد، انگار دارد درباره مدرسهی خودِ ما حرف میزند. حتی وقتی به مسائل سیاسی نزدیک میشود، شوخیها در همان چارچوب خاطره جمعی باقی میمانند و بیشتر از کنایه زدن، روی نوستالژی تمرکز میکنند.
بار سنگین ابوطالب
اما اهمیت «استندآپ ابوطالب» فقط به اجرای بامزه یا انتخاب سوژهها محدود نمیشود؛ نکته اصلی در فرم برنامه است. برای اولین بار در ایران، با یک استندآپ کمدی مستقل روبهرو هستیم؛ برنامهای که نه مسابقه است و نه آیتمی وابسته به یک قالب بزرگتر. تا امروز، استندآپ کمدی معمولاً یا در دل رقابت تعریف شده یا بهعنوان بخشی از یک برنامه دیگر دیده شده است. اینجا اما خودِ استندآپ، «برنامه» است. همهچیز روی دوش یک نفر است و اگر اجرا بگیرد یا نگیرد، چیزی برای پنهانشدن وجود ندارد.
این استقلال، هم ریسک بالاتری دارد و هم نشاندهندهی اعتماد به کمدین است. برنامه نه پشت داور و رأیگیری پنهان میشود و نه به شلوغکاری بیرونی تکیه میکند. اگر مخاطب بخندد، بهخاطر خودِ اجراست و اگر نخندد، تقصیر ساختار نیست. از این نظر، «استندآپ ابوطالب» بیشتر شبیه یک آزمون جدی است تا یک محصول صرفاً سرگرمکننده. اینکه چنین فرمی در همان قسمت اول توانسته مخاطب را با خودش همراه کند، نشان میدهد ظرفیت استندآپ مستقل در ایران وجود دارد؛ فقط تا امروز، کمتر به آن بهعنوان یک برنامهی کامل فکر شده بود.
در مجموع، «استندآپ ابوطالب» بیش از آنکه بخواهد نمایش قدرت باشد، نقش یک زنگ تفریح درستوحسابی را بازی میکند؛ برنامهای ساده، خوشریتم و بیادعا که میداند چه میخواهد و همان را، بدون اضافهکاری، تحویل مخاطب میدهد. اگر این مسیر ادامه پیدا کند، «استندآپ ابوطالب» میتواند نهفقط یک برنامه موفق، بلکه نقطه شروعی برای جدیگرفتن استندآپ کمدی مستقل در تلویزیون ایران باشد.
