برای پرکاری تیروئید چی بخوریم ؟ ۱۳ ماده غذایی مجاز
پرکاری تیروئید، که با نام‌های هایپرتیروئیدیسم یا تیروتوکسیکوز نیز شناخته می‌شود، حالتی است که در آن غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید می‌کند. پیش از این به درمان کم کاری تیروئید در طب سنتی پرداختیم. اکنون در زیر به برخی از علائم رایج پردکاری تیروئید اشاره می‌شود:
- کاهش وزن ناخواسته: علی‌رغم افزایش اشتها.
- ضربان قلب سریع (تاکی‌کاردی): ضربان قلب بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه.
- افزایش اشتها: اما همچنان کاهش وزن مشاهده می‌شود.
- تعریق بیش از حد: و تحمل کمتر به گرما.
- عصبانیت و اضطراب: احساس تحریک‌پذیری و ناآرامی.
- لرزش (ترمور): به ویژه در دستان.
- تغییرات در دوره‌های قاعدگی: کاهش تعداد روزها یا افزایش فاصله بین دوره‌ها.
- تغییرات در مدفوع: افزایش دفعات و اسهال.
- خستگی و ضعف عضلانی: به خصوص در بازوها و ران‌ها.
- مشکلات خواب: مانند بی‌خوابی.
- بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر): که ممکن است به صورت تورم در گردن مشاهده شود.
- ریزش مو: و شکنندگی ناخن‌ها.
- برآمدگی چشم‌ها (اگزوفتالموس): که ممکن است در بیماری گریوز مشاهده شود.
- افزایش فشار خون: و مشکلات قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی.
- پوست نازک: و گرم.
تشخیص و درمان پرکاری تیروئید نیاز به مشاوره با پزشک دارد. پزشک ممکن است با انجام آزمایش‌های خون، سونوگرافی، یا اسکن تیروئید وضعیت غده تیروئید را بررسی کند و بر اساس نتایج، درمان مناسب را تجویز کند. درمان‌های ممکن شامل داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو، یا در موارد شدید، جراحی برای برداشتن قسمتی از غده تیروئید است.
برای پرکاری تیروئید چی بخوریم ؟
رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کنترل علائم پرکاری تیروئید کمک کند. در اینجا چند نکته غذایی برای افرادی که دچار پرکاری تیروئید هستند، آورده شده است:
-
غذاهای غنی از پروتئین
- تخم‌مرغ
- گوشت کم‌چرب (مانند مرغ و ماهی)
- حبوبات (مانند لوبیا، عدس و نخود)
-
غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D
- لبنیات (مانند شیر، ماست و پنیر)
- سبزیجات سبز برگ (مانند کلم بروکلی و اسفناج)
- ماهی‌های چرب (مانند سالمون و ساردین)
- آب پرتقال غنی‌شده با کلسیم
-
غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها
- میوه‌ها و سبزیجات تازه (مانند توت‌ها، هویج، و فلفل دلمه‌ای)
- مغزها و دانه‌ها (مانند گردو، بادام و تخم‌کدو)
-
غذاهای غنی از فیبر
- غلات کامل (مانند جو، برنج قهوه‌ای و نان کامل)
- میوه‌ها و سبزیجات تازه
- حبوبات
-
غذاهای غنی از سلنیوم
- آجیل برزیلی
- ماهی‌ها و غذاهای دریایی
- گوشت و مرغ
نکات کلی:
- حفظ تعادل در رژیم غذایی: مطمئن شوید که از همه گروه‌های غذایی مصرف می‌کنید تا نیازهای بدن تامین شود.
- مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه: برای تنظیم رژیم غذایی مناسب بر اساس نیازهای خاص خود و وضعیت سلامتیتان.
- هیدراتاسیون مناسب: مصرف کافی آب برای حفظ تعادل الکترولیت‌ها و جلوگیری از دهیدراسیون.
با رعایت این توصیه‌ها و مشورت با متخصص تغذیه و پزشک، می‌توانید به کنترل علائم پرکاری تیروئید کمک کنید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.
غذاهای ممنوعه برای پرکاری تیروئید
غذاهای غنی از ید
مصرف زیاد ید می‌تواند تولید هورمون تیروئید را افزایش دهد:
- نمک یددار: استفاده از نمک بدون ید توصیه می‌شود.
- غذاهای دریایی: مانند ماهی، میگو، خرچنگ، و جلبک دریایی.
- محصولات لبنی یددار: مانند برخی از شیرها و ماست‌ها.
غذاهای غنی از گواتروژن‌ها
گواتروژن‌ها موادی هستند که می‌توانند عملکرد تیروئید را مختل کنند. اگرچه پختن این غذاها می‌تواند مقدار گواتروژن‌ها را کاهش دهد، اما مصرف زیاد آنها همچنان ممکن است مشکل‌ساز باشد:
- سبزیجات کراس‌فروسی: مانند کلم بروکلی، کلم، گل‌کلم، کلم بروکسل، و شلغم.
- سویا و محصولات سویا: مانند توفو، تمپه، و شیر سویا.
غذاهای پر از کافئین
کافئین می‌تواند علائم اضطراب، تحریک‌پذیری و تپش قلب را تشدید کند:
- قهوه
- چای سیاه
- نوشابه‌های کافئین‌دار
- نوشیدنی‌های انرژی‌زا
غذاهای پر از شکر و فرآوری‌شده
این غذاها می‌توانند سطح انرژی را ناپایدار کنند و به افزایش وزن منجر شوند:
- شیرینی‌ها
- نوشابه‌ها
- غذاهای فراوری‌شده: مانند فست‌فودها، چیپس، و غذاهای آماده.
مواد غذایی با گلوتن
بعضی از افراد با بیماری‌های خودایمنی تیروئید ممکن است به گلوتن حساسیت داشته باشند. محدود کردن یا حذف گلوتن ممکن است به بهبود علائم کمک کند:
- گندم و محصولات گندم
- جو
- چاودار
روغن‌های هیدروژنه و چربی‌های ترانس
این چربی‌ها می‌توانند التهاب را افزایش داده و سلامت عمومی تیروئید را تحت تاثیر قرار دهند:
- مارگارین
- غذاهای سرخ‌شده
- بیشتر غذاهای فرآوری‌شده
الکل
مصرف الکل می‌تواند به مشکلات خواب، کاهش سطح انرژی و تغییرات در عملکرد تیروئید منجر شود.
ویتامین ها و مواد معدنی مناسب تیروئید پر کار
۱. سلنیوم
سلنیوم به تنظیم عملکرد تیروئید و تبدیل هورمون تیروئید T4 به T3 کمک می‌کند.
منابع غذایی: آجیل برزیلی، ماهی، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، و نان غلات کامل.
۲. روی (زینک)
روی برای تولید هورمون‌های تیروئید و سلامت عمومی سیستم ایمنی ضروری است.
منابع غذایی: گوشت قرمز، صدف، مرغ، حبوبات، و آجیل.
۳. ویتامین D
کمبود ویتامین D می‌تواند به مشکلات تیروئیدی منجر شود. این ویتامین به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک می‌کند.
منابع غذایی: ماهی‌های چرب (مانند سالمون و ساردین)، تخم‌مرغ، و غذاهای غنی‌شده مانند شیر و آب پرتقال. قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز به تولید ویتامین D در بدن کمک می‌کند.
۴. آهن
کمبود آهن می‌تواند عملکرد تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد.
منابع غذایی: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، عدس، اسفناج، و حبوبات.
۵. ویتامین‌های گروه B
ویتامین‌های گروه B به سلامت متابولیسم و عملکرد سیستم عصبی کمک می‌کنند.
منابع غذایی: غلات کامل، گوشت، تخم‌مرغ، لبنیات، سبزیجات برگ سبز، و حبوبات.
۶. ویتامین C
ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی و محافظت از سلول‌های تیروئید در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کند.
منابع غذایی: مرکبات، فلفل دلمه‌ای، توت‌ها، کیوی، و سبزیجات سبز برگ.
۷. کلسیم و منیزیم
پرکاری تیروئید می‌تواند به کاهش تراکم استخوان و کاهش سطح کلسیم منجر شود، بنابراین مصرف کلسیم و منیزیم مهم است.
منابع غذایی: لبنیات، سبزیجات برگ سبز، بادام، تخم‌کدو، و ماهی‌های چرب.
۸. آنتی‌اکسیدان‌ها
آنتی‌اکسیدان‌ها به کاهش التهاب و حفاظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کنند.
منابع غذایی: میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ (مانند توت‌ها، هویج، و فلفل دلمه‌ای)، مغزها و دانه‌ها.
- نکات کلی:
- تعادل در رژیم غذایی: مطمئن شوید که از تمامی گروه‌های غذایی مصرف می‌کنید تا نیازهای بدن تامین شود.
- مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه: برای تنظیم رژیم غذایی مناسب بر اساس نیازهای خاص خود و وضعیت سلامتیتان.
- توجه به مکمل‌ها: اگر نیاز به مصرف مکمل‌ها دارید، حتماً با پزشک مشورت کنید تا از میزان مناسب و تداخلات احتمالی با داروها مطلع شوید.
برای درمان تیروئید پرکار چه کنیم ؟
درمان پرکاری تیروئید شامل چندین روش مختلف است که بسته به شدت بیماری و شرایط فردی بیمار، می‌تواند متفاوت باشد. این درمان‌ها شامل داروها، ید رادیواکتیو، جراحی و تغییرات سبک زندگی است. در زیر به توضیح هر یک از این روش‌ها پرداخته‌ام:
۱. داروها
داروهای ضد تیروئید:
- متیمازول (Tapazole): معمولاً اولین خط درمان است. این دارو مانع تولید هورمون‌های تیروئید می‌شود.
- پروپیل تیواوراسیل (PTU): معمولاً در مواردی که متیمازول مناسب نیست یا در دوران بارداری تجویز می‌شود.
بتا بلوکرها:
- این داروها مانند پروپرانولول (Inderal) یا آتنولول (Tenormin) نمی‌توانند تولید هورمون‌های تیروئید را کاهش دهند، اما به کنترل علائم مانند تپش قلب، لرزش و اضطراب کمک می‌کنند.
۲. ید رادیواکتیو
ید رادیواکتیو (RAI):
- این روش درمانی با استفاده از ید رادیواکتیو که به طور انتخابی توسط غده تیروئید جذب می‌شود، سلول‌های تیروئید را از بین میبرد. این درمان معمولاً در یک دوز انجام می‌شود و منجر به کاهش فعالیت تیروئید یا کم‌کاری تیروئید می‌شود که به راحتی با هورمون‌های تیروئید جایگزین قابل مدیریت است.
۳. جراحی
تیروئیدکتومی:
- جراحی برای برداشتن تمام یا قسمتی از غده تیروئید، مخصوصاً در مواردی که دیگر درمان‌ها موثر نباشند، یا برای کسانی که نمی‌توانند ید رادیواکتیو مصرف کنند یا داروهای ضد تیروئید تحمل نمی‌کنند. پس از جراحی، ممکن است نیاز به مصرف هورمون‌های تیروئید برای تمام عمر باشد.
۴. تغییرات سبک زندگی و درمان‌های مکمل
رژیم غذایی مناسب:
- مصرف مواد غذایی غنی از سلنیوم، روی، ویتامین D و کلسیم.
- اجتناب از مصرف زیاد ید، کافئین، غذاهای فرآوری‌شده و غذاهای غنی از گواتروژن‌ها.
مدیریت استرس:
- استرس می‌تواند علائم پرکاری تیروئید را تشدید کند. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی می‌تواند مفید باشد.
ورزش منظم:
- ورزش منظم به بهبود سلامت کلی بدن، کاهش اضطراب و بهبود خواب کمک می‌کند.
مکمل‌های غذایی:
- مشورت با پزشک برای مصرف مکمل‌های مناسب مانند سلنیوم و ویتامین D.
۵. پایش منظم و مشاوره پزشکی
- پیگیری منظم با پزشک: برای ارزیابی مداوم وضعیت تیروئید و تنظیم داروها.
- آزمایش‌های منظم خون: برای پایش سطح هورمون‌های تیروئید و تنظیم درمان‌ها.
- مشاوره با متخصص تغذیه: برای طراحی یک رژیم غذایی مناسب.
