بودجه ۲۰۲۴ ترکیه، پیش بینی استقراض و رکود عظیم

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تنها چند روز پیش از پایان سال جاری میلادی، پارلمان ترکیه موفق شد متن نهایی بودجه سال ۲۰۲۴ را تصویب کند.

بودجه ۲۰۲۴ ترکیه در شرایطی تصویب شده که این کشور در بحران عمیق اقتصادی قرار گرفته و موضوعاتی همچون تورم، بیکاری و افزایش چند صدهزار موردی خانوارهای فقیر تحت پوشش نهادهای حمایتی، کارشناسان اقتصادی و اجتماعی را نگران کرده است.

مذاکره بر سر تصویب بودجه سال آتی در پارلمان ترکیه، سخت ترین ماراتن بودجه ای حزب عدالت و توسعه در سالیان اخیر بوده است. چرا که معاون رییس جمهور ترکیه و ۱۰ تن از وزرای او مجبور شدند ده ها ساعت در کمیسیون بررسسی بودجه و همچنین در صحن علنی، به سوالات متعدد نمایندگان پاسخ دهند.

اگر چه بودجه نهایتاً به همان شکلی که حزب حاکم خواسته بود تصویب شد اما واقعیت این است که تعداد آرای مخالفین بودجه، بسیار مهم و شایان توجه است. چرا که پیشنهاد قانون بودجه سال ۲۰۲۴ میلادی ترکیه با ۳۱۷ رای موافق و ۲۴۹ رای مخالف از ۵۶۶ رای صحیح به تصویب نمایندگان پارلمان رسید. تعداد بالای نمایندگان مخالف نسبت به وضعیت مشابه سالیان گذشته طبیعی نیست و این نشان دهنده عمیق شدن شکاف و اختلاف بین حزب حاکم ترکیه و احزاب مخالف است.

بیشترین سهم در بودجه ترکیه  با ۱۴.۶ درصد به آموزش و پرورش اختصاص دارد. منابع اختصاص یافته به هزینه های آموزش و پرورش که در بودجه سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۸۸۷ میلیارد لیره بود، به یک تریلیون و ۶۱۵ میلیارد لیره افزایش می یابد.

ارقام بودجه برای برخی از وزارتخانه ها و نهادهای ترکیه به این شکل است:

وزارت دفاع: ۴۴۰ میلیارد و ۴۹۶ میلیون و ۹۶۰ هزار لیره.

وزارت کشور: ۷۶ میلیارد و ۲۹۵ میلیون و ۴۳۶ هزار لیره.

پارلمان ترکیه: ۹ میلیارد و ۵۳۶ میلیون و ۵۸۶ هزار لیره.

نهاد ریاست جمهوری: ۱۲ میلیارد و ۲۸۳ میلیون و ۸۴۳ هزار لیره.

وزارت امور خارجه: ۳۱ میلیارد و ۳۷۳ میلیون و ۶۴۷ هزار لیره.

وزارت بهداشت: ۷۳۲ میلیارد و ۵۶۲ میلیون و ۳۷۸ هزار لیره.

وزارت حمل و نقل و زیرساخت: ۳۶۹ میلیارد و ۸۲ میلیون و ۳۷ هزار لیره.

وزارت خانواده و خدمات اجتماعی: ۳۳۴ میلیارد و ۳۴۹ میلیون و ۹۲۵ هزار لیره.

وزارت نیرو و منابع طبیعی: ۴۸ میلیارد و ۳۲۳ میلیون و ۷۶ هزار لیره.

وزارت فرهنگ و گردشگری: ۳۸ میلیارد و ۹۶۴ میلیون و ۱۰۶ هزار لیره.

وزارت صنعت و فناوری: ۷۸ میلیارد و ۹۹۵ میلیون و ۶۹ هزار لیره.

وزارت محیط زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیمی: ۲۷۱ میلیارد و ۷۴۱ میلیون و ۳۸۳ هزار لیره.

وزارت جوانان و ورزش: ۱۷۱ میلیارد و ۳ میلیون و ۷۲۴ هزار لیره.

دبیرخانه شورای امنیت ملی: ۲۸۶ میلیون و ۶۱ هزار لیره.

سرویس اطلاعاتی میت: ۱۷ میلیارد و ۴۴۷ میلیون و ۴۱۸ هزار لیره.

در بودجه سال ۲۰۲۴ میلادی، افزایش بودجه در بخش دفاعی و امنیتی کمتر از بخش آموزش و بهداشت بوده است.

بودجه ای با کسری خطرناک ۲.۷ تریلیون

متن نهایی بودجه ۲۰۲۴ ترکیه می گوید که این همسایه غربی ایران، بودجه ای معادل ۱۱ تریلیون و ۷ میلیارد لیره بسته است.

کل درآمدهای پیش بینی شده دولت در خوشبینانه ترین شرایط ممکن، رقمی است معادل ۸ تریلیون و ۳۵۳ میلیارد لیره. چنین چیزی به این معنی است که  دولت اردوغان، از حالا به استقبال کسری خطرناک ۲.۷ تریلیون لیره ای رفته و انتظار می رود شکاف بین هزینه های عمومی و درآمدهای بودجه، با استقراض برطرف شود.

بدیهی است که استقراض دولت از داخل و خارج، نتیجه ای جز تورم به بار نمی آورد و بنابراین سال ۲۰۲۴ میلادی برای مردم ترکیه، باز هم سالی آکنده از گرانی، تنگی معیشت و دشواری در تامین نیازهای اولیه خواهد بود.

باشارر: این یک فاجعه است، نظارتی در کار نیست

اغراق آمیز نیست اگر گفته شود که نمایندگان مخالف اردوغان، معاون او جودت ییلماز را پیر کردند! به گفته نماینده حزب مخالف، معاون رئیس جمهور ترکیه ناچار شده به مدت ۱۰ روز تمام در جلسات کمیسیون و همچنین در مذاکرات صحن علنی حضور پیدا کند و به ده ها سوال پاسخ دهد.

اردوغان اعلام کرده که این بودجه در راستای اهداف افزایش کارایی خدمات عمومی، حمایت از رشد اقتصادی و بهبود رفاه اجتماعی کارساز خواهد بود. اما نمایندگان احزاب مخالف دولت می گویند، هزینه های سرسام آور کاخ ریاست جمهوری سال به سال بیشتر شده و حد و مرزی برای تجمل گرایی و ریخت و پاش های تیم اردوغان وجود ندارد.

علی ماهر باشارر از سران حزب جمهوری خلق و از نمایندگان این حزب در پارلمان اعلام کرد: «ما عملاً با یک فاجعه روبرو هستیم. چرا که هیچ نظارتی در کار نیست و گزارش های دیوان محاسبات سال به سال به درخواست دولت، کوتاه و کوتاهتر می شود و ما نمی توانیم جزئیات هزینه ها را ببینیم.

به درخواست ما، جودت یلماز معاون ریاست جمهوری در این مدت، همواره در پارلمان حضور داشت. شاید او نزدیک به ۵۰۰ دقیقه صحبت کرد. او صدها بار وعده داد، درست می کنیم، حل می کنیم. اما کاش فقط در ۵ دقیقه، می گفت چند میلیون نفر در ترکیه مشکل مسکن دارند، بازنشستگان و دانشجویانی که نمی توانند مخارج زندگی خود را تامین کنند، دقیقاً باید چگونه به حیات خود ادامه دهند؟»

باشارر در ادامه گفته است: «در همین آغاز کار با یک چالش و نومیدی بزرگ روبرو هستیم. پولی که به خزانه دولت می رود ۸.۵ هزار میلیارد است، اما رقم نهایی  بودجه ۱۱ هزار میلیارد است و از همین آغاز کار، یک  کسری بسیار بسیار جدی و قابل توجه وجود دارد. ۲ هزار میلیارد و ۶۵۱ میلیارد وام می گیریم تا بودجه را تامین کنیم. در آن سو، بیشتر این درآمد ۷ هزار میلیارد و ۴۰۸ میلیاردی از کجا می آید؟ از جیب مردم. ما مالیات می گیریم، پول قرض می کنیم و بدون آن که سرویسی به مردم ارائه بدهیم، کشور را به سختی با پول خود آنها اداره می کنیم و فقط به شرکت ها و نهادهای تابعه حزب حاکم پول می دهیم! سالی ۴ بار برای عوارض زلزله، استفاده از وسایل نقلیه موتوری و اقلام دیگر، مالیات دریافت می کنیم اما چیزی به مردم اختصاص نمی یابد».

در شرایطی که قیمت یک قرص نان در ترکیه به ۷ لیره رسیده، بسیاری از بازنشستگان در این کشور، مستمری ۷ هزار و ۵۰۰ لیره ای دریافت می کنند و کف حقوق و دستمزد میلیون ها نفر نیز تنها ۱۱ هزار و ۴۰۲ لیره است و به گواه تحلیلگران اقتصادی، این درآمدها به مراتب کمتر از خط گرسنگی است.

تقسیم بندی و تخصیص  درآمدهای دولت برای سال آتی به گونه ای بود که حتی رهبر یکی از رفقای نزدیک به اردوغان نیز صدایش درآمد.

زکریا یاپیچی اوغلو، نماینده استانبول و رهبر حزب اسلامگرای حر دعوا پارتیسی HUDA PAR گفت: «منابع تخصیص یافته برای التیام زخم های زلزله ای که ۱۱ استان و ۱۴ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده پایین است. متاسفانه در ترکیه، سیستم اقتصادی مبتنی بر ربا، همه را استثمار می کند. این رویکرد اقتصادی، مصرف را تشویق می کند نه تولید. بیکاری را افزایش می دهد نه اشتغال و کارآفرینی را. چنین رویکردی منجر به فقر مزمن، استثمار مردم و استهلاک نیروی کار می شود».

بودجه سال ۲۰۲۴ میلادی ترکیه، نهایتاً تنها با رای موافق دو حزب متعلق به اردوغان و باغچلی به تصویب رسید و دیگر احزاب حاضر در پارلمان، با آن مخالفت کردند.

پایان