بیماری منیر گوش چیست؟
بیماری منیر نوعی بیماری مربوط به گوش داخلی است که باعث فشار یا درد در گوش و در موارد شدید سرگیجه، کاهش شنوایی و وزوز گوش میشود. این بیماری معمولاً روی یک گوش تاثیر می‌گذارد و شیوع آن در بزرگسالی بیشتر است. در شرایطی که منیر مزمن باشد، درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما با اقدامات پزشکی می‌توان علائم آن را مدیریت کرد.
بیماری منیر گوش چیست؟
بیماری منیر (Meniere’s disease) که به آن سندرم منیر هم گفته میشود، یکی از انواع بیماری های گوش و یک اختلال مزمن گوش داخلی است. این بیماری با دوره‌های سرگیجه شدید، وزوز گوش، از دست‌دادن شنوایی و احساس گرفتگی یا فشار در گوش مشخص میشود.
منیر می‌تواند روی تعادل و شدت شنوایی شما تأثیر بگذارد، به همین دلیل بهتر است حتما مدیریت شود. در حال حاضر درمان قطعی برای منیر وجود ندارد اما می‌توان با اقدامات پزشکی شدت حملات آن را کنترل کرد.
انواع مراحل بیماری منیر
بیماری مینیر معمولا در ۳ مرحله پیشرفت می‌کند و در مراحل پایانی شدت آن کمتر میشود:
- مرحله اولیه: شامل سرگیجه ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی است و ممکن است از ۲۰ دقیقه تا ۲۴ ساعت طول بکشد. در این دوره ممکن است فرد شنوایی خود را از دست بدهد که خوشبختانه پس از گذشت زمان، به حالت طبیعی برمی‌گردد. احساس ناراحتی، گرفتگی گوش و وزوز گوش نیز در این مرحله از منیر شایع است.
- مرحله میانی: حمله‌های سرگیجه هنوز ادامه دارند اما از شدت آن کاسته شده است. در این مرحله وزوز گوش و کاهش شنوایی بدتر میشود. برخی از افراد ممکن است دوره‌های کامل بهبود شنوایی را تجربه کنند و علائم کاملا از بین می‌رود اما در برخی دیگر دوره بهبود بیماری ممکن است چند ماه طول بکشد!
- مرحله پایانی: حمله‌های سرگیجه کاهش پیدا می‌کند و در برخی افراد، دیگر رخ نمی‌دهد. با این وجود اختلال در تعادل می‌تواند ادامه داشته‌باشد و مشکلات شنوایی و وزوز گوش بدتر شود.
علائم بیماری منیر چیست؟
معمولاً سرگیجه ناگهانی واضح‌ترین علامت بیماری منبیر است. به‌طور کلی علائم بیماری منیر می‌تواند ناگهانی باشد و در مدت زمان متفاوتی رخ دهد. این نشانه‌ها معمولا به‌صورت حمله ناگهانی رخ می‌دهند و به‌طور متوسط ۲ تا ۴ ساعت طول می‌کشند:
- استفراغ
- حالت تهوع
- ضربان قلب نامنظم
- تعریق
- سردرد
- زنگ زدن گوش
- از دست‌دادن شنوایی
- اضطراب و استرس
- افسردگی
علت بیماری منیر: چه چیزی باعث بیماری منیر میشود؟
متخصصان معتقدند که بیماری منیر ناشی از اختلال در ساختار یا مقدار مایع درون گوش داخلی است. گوش داخلی دارای فضاها و حفره‌های پرپیچ و خم است که به هم متصل هستند. قسمت بیرونی گوش داخلی، شامل استخوان (حلزون گوش و کانال‌ها) است و در داخل، یک ساختار نرم غشادار وجود دارد که یک نسخه کوچکتر مشابه قسمت بیرونی گوش داخلی است.
گوش درونی شامل مایعی به نام اندولنف و ساختارهای مو مانند است که نسبت به حرکت مایع درون گوش حساس‌اند و در پاسخ به آن پیام عصبی به مغز می‌فرستند. اختلال در هریک از اعمال گوش داخلی شامل تشخیص شتاب در جهت‌های مختلف، حرکات چرخشی و تشخیص صدا توسط حلزون گوش می‌تواند از عوامل ایجادکننده منیر باشد.
محرک‌هایی مانند استرس، مشکلات عاطفی، کار طولانی مدت و استفاده از نمک زیاد در رژیم غذایی نیز در ایجاد بیماری مینیر موثر هستند. سایر علل دخیل در بیماری منیر عبارت‌اند از:
- هر گونه آسیب به سر
- عفونت گوش میانی یا داخلی
- ابتلا به آلرژی یا حساسیت
- مصرف مشروبات الکلی
- عوارض جانبی برخی داروها
- سیگار کشیدن
- سابقه خانوادگی بیماری منیر
- عفونت تنفسی
- بیماری ویروسی
- پاسخ ایمنی غیر طبیعی
- میگرن
بیماری مینیر چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص بیماری منیر، پزشک ابتدا به گرفتن شرح حال و معاینات بالینی می‌پردازد. تجربه ۲ حمله‌ی سرگیجه هر یک به مدت ۲۰ دقیقه یا بیشتر، کمتر از ۱۲ ساعت، از دست‌دادن شنوایی و وزوز یا احساس گرفتگی گوش از این موارد هستند. سایر مواردی که می‌توانند به تشخیص مینیر گوش کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
- ارزیابی شنوایی با آزمون شنوایی سنجی: افراد مبتلا به بیماری مینیر معمولا در شنیدن صداهایی با فرکانس پایین یا ترکیب فرکانس بالا و پایین مشکل دارند.
- ارزیابی تعادل: احساس عدم تعادل که بین ۲ حمله‌ی سرگیجه منیر ایجاد میشود.
- ویدیونیستاگموگرافی (VNG): با بررسی حرکات چشم، عملکرد تعادل را ارزیابی می‌کند.
- تست صندلی چرخان: عملکرد گوش داخلی را به وسیله حرکات چشم با نشستن روی صندلی چرخان که توسط کامپیوتر کنترل و باعث تحریک گوش داخلی میشود، تست می‌کنند.
- تست تعادل VEMP: این آزمایش نه تنها به تشخیص بیماری منیر بلکه به نظارت علائم آن کمک می‌کند.
- پوسچروگرافی: این آزمایش کامپیوتری نشان می‌دهد که فرد بر کدام بخش از سیستم تعادل (بینایی، چشم‌ها، عملکرد گوش داخلی یا حس پوست، عضلات، مفاصل و تاندون‌ها) بیشتر تکیه دارد و کدام دچار مشکل است. در پوسچروگرافی با استفاده از یک طناب ایمنی، فرد بر روی یک سطح ایستاده و سعی می‌کند تا تعادل خود را در حالات مختلف حفظ کند.
- تست vHIT: این تست جدیدترین آزمایش است که در آن با استفاده از یک فیلم واکنش‌های چشم به حرکات ناگهانی را اندازه گیری می‌کنند.
- الکتروکوکلئوگرافی: در این روش واکنش گوش داخلی را با استفاده از چند الکترود و ایجاد صدا ثبت می‌کنند و میزان غیرطبیعی‌بودن مایع درون گوش را تعیین می‌کنند.
- آزمایش خون و تصویربرداری مانند MRI برای رد کردن سایر شرایط یا علائم مشابه بیماری مینیر مانند تومورهای مغزی یا مولتیپل اسکلروز، استفاده میشود.
بیماری منیر چقدر طول میکشد؟
دوره بیماری منیر متغیر است. در حالی که برخی افراد ممکن است دوره‌های طولانی از علائم را تجربه کنند، برخی دیگر به‌سرعت بهبود می‌یابند. به‌طور متوسط مدت زمان علائم منیر بین ۲ تا ۴ ساعت است. البته بیماری منیر می‌تواند تا پایان عمر همراه فرد بماند اما بسیاری از بیماران می‌توانند علائم آن را مدیریت کنند و شدت حملات را با تغییر سبک زندگی یا رژیم غذایی کاهش دهند.
درمان بیماری منیر چیست؟
بیماری منیر درمان قطعی ندارد اما می‌توان با برخی از اقدامات پزشکی علائم آن را کنترل کرد. تغییر سبک زندگی، دارو درمانی و عمل جراحی از این موارد هستند.
دارو درمانی سندرم مینیر
اگرچه هنوز هیچ درمان دارویی قطعی برای بیماری منیر پیدا نشده است اما داروهای مختلفی می‌توانند به مدیریت علائم به‌ویژه سرگیجه منیر کمک کنند. رایج‌ترین داروهای بیماری منیر عبارت‌اند از:
- داروهای بیماری حرکتی مانند مکلیزین یا دیمن هیدراینات
- داروهای ضد تهوع مانند پرومتازین
- کورتیکواستروئیدها مانند دکسامیتازون
- قرص ادرارآور مانند ترکیب تریامترین و هیدروکلروتیازید
- داروهایی برای درمان مشکل گوش میانی مانند داروی بتاهیستین
در برخی موارد، بیماران ممکن است تزریق جنتامایسین را برای کنترل سرگیجه شدید دریافت کنند اما تزریق این دارو ممکن است خطر از دست‌دادن شنوایی را به‌همراه داشته‌باشد. قبل از مصرف هر دارویی با پزشک در مورد عوارض و خطرات آن مشورت کنید.
عمل جراحی بیماری مینیر
اگر هیچ کدام از روش‌های درمان بیماری منیر گوش تاثیرگذار نباشند، باید از عمل جراحی استفاده کرد. انواع عمل جراحی برای بیماری مینیر گوش میانی شامل موارد زیر هستند:
- باز کردن و تخلیه کیسه اندولنفاتیک (کیسه توخالی برای تنظیم مقدار مایع گوش داخلی)
- لابیرنتکتومی یا برداشتن بخشی از گوش داخلی با استفاده از عمل جراحی
- قطع عصب وستیبولار یا مجاری نیم‌دایره‌ای گوش
عوارض بیماری منیر: آیا بیماری منیر خطرناک است؟
عوارض ناشی از بیماری منیر می‌تواند روی کیفیت زندگی روزمره تأثیر بگذارد. مهم‌ترین عوارض منیر شامل از دست‌دادن شنوایی یک یا دو گوش، مشکلات تعادلی مانند خطر سرگیجه شدید و سقوط و اثرات روحی مثل اضطراب یا منزوی شدن اجتماعی هستند. برای جلوگیری از این موارد، بهتر است علائم بیماری را با کمک پزشک شنوایی سنجی یا دکتر گوش و حلق و بینی کنترل کنید.
منبع: روزیاتو