تاثیرات جنگ ایران و رژیم اسراییل بر اقتصاد ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در ترکیه نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای منطقه و جهان، اغلب رسانه‌ها درباره واکنش مقتدرانه ایران به رژیم صهیونستی حرف می‌زنند.

بسیاری از تحلیلگران سیاسی و اقتصادی ترکیه، با اشاره به این که اقتدار موشکی ایران، رژیم صهیونیستی را به لرزه درآورده، معتقدند که این نبرد، بر بسیاری از موازنات منطقه اثر گذاشته است.

آنان همچنین بر این باورند که ترکیه به عنوان یک کشور واردکننده سوخت‌های فسیلی، از شرایط فعلی لطمه‌های مالی بزرگی می‌بیند و در صورت تداوم افزایش قیمت نفت در منطقه، در سال ۲۰۲۵ میلادی نیز دولت اردوغان با کسری بودجه و کسری تجارت خارجی روبرو خواهد شد.

عبدالقادر سلوی تحلیلگر ارشد روزنامه حریت چاپ آنکارا، به تفصیل درباره این موضوع اظهار نظر کرده است.

یکی از نکات جالب در مورد سلوی، این است که همواره نگاه دقیقی به مسائل منطقه داشته و در همان شبی که رژیم صهیونیستی به تهران حمله کرد، او در یک گفتگوی زنده در سی.ان.ان ترک، پیشبینی کرده بود که رژیم صهیونیستی دست به چنین اقدامی خواهد زد.

حالا هم او درباره پیامدهای این تحول نوشته و به این نیز اشاره کرده که ایران، علاوه بر واکنش نظامی مقتدرانه، در حوزه ضدجاسوسی هم، نبرد بزرگی را در برابر نتانیاهو اجرا می‌کند.

بخش‌هایی از دیدگاه‌های این تحلیلگر نزدیک به اردوغان را با هم مرور می‌کنیم:

جنگ ایران و اسراییل و بازارهای ترکیه

به محض باز شدن بازارها، دیدیدم که حملات ایران و اسرائیل تا چه اندازه بر اقتصاد هم تاثیر گذاشته است.

بمب‌هایی که از اسرائیل بر سر ایران ریخته می‌شود و موشک‌هایی که از ایران شلیک می‌شوند، فقط به این کشورها برخورد نمی‌کنند. آنها در عین حال، بر صفحه اقتصاد و بازار جهانی منطقه‌ای فرو افتاده و ضربه زدند.

با آن که بازارها در آخر هفته تعطیل بودند، اما قیمت نفت روز جمعه ۶ درصد افزایش یافت و در مقطعی حتی به بالای ۸۰ دلار رسید.

طلا که در مواقع بحرانی به عنوان سرمایه امن دیده می‌شود، باز هم افزایش یافت. در حالی که هر گرم طلا به ۴۳۵۸ لیره رسیده بود، هر ربع سکه جمهوری به ۷۱۹۴ لیر افزایش یافت، نرخ شمش طلا نیز ۱.۶ درصد افزایش ارزش داشت. در همین حال، دلار هم چند قروش بالا رفت و به نرخ ۴۰ لیره نزدیک شد.

البته همه این تاثیرات در روزهای تعطیلی بازار بود و می‌دانیم که در ساعات و روزهای آتی هم، قیمت‌ها بالاتر خواهند رفت و اقتصاد ترکیه تحت تاثیر این وضعیت قرار خواهد گرفت.

نقش تنگه هرمز

یکی از گزینه‌های مهم ایران، استفاده از اهرم انرژی و گذرگاه است. از همین حالا نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر ایران تنگه هرمز را ببندد، ممکن است قیمت نفت به ۱۲۰ تا ۱۳۰ دلار افزایش یابد. آن هم در شرایطی که ۲۰ درصد از کل محموله نفت جهان از تنگه هرمز عبور می‌کند و این را هم می‌دانیم که ۸۰ درصد تجارت نفت و گاز طبیعی مایع (LNG) ایران، عربستان سعودی و امارات متحده عربی از طریق تنگه هرمز انجام می‌شود.

ممکن است حملات بین اسرائیل و ایران برای مدتی ادامه پیدا کند. تأثیر جنگ بر شرایط اقتصادی ترکیه و منطقه، بستگی به این دارد که این حملات تا چه مدت ادامه داشته باشند و آیا عمیق‌تر می‌شوند یا خیر.

اگر جنگ ادامه یابد و عمیق‌تر شود، این نگرانی وجود دارد که تأثیر مخربی بر اقتصاد داشته باشد. اما اگر جنگ نهایتاً ظرف ۱۴ روز پایان یابد، موشک‌ها تأثیر محدودی بر بازار نفت خواهند داشت. ولی در هر حال، پیامد و هزینه‌های اقتصادی به همراه خواهد داشت.

رئیس جمهور اردوغان در سخنرانی افتتاحیه پارلمان در اول اکتبر هشدار داده بود که هدف واقعی اسراییل ترکیه است و گفته بود: «اسراییل که با توهم سرزمین موعود عمل می‌کند، پس از فلسطین و لبنان، چشم به سرزمین ما خواهد دوخت.»

آن موقع بعضی از آنها این را نمی‌فهمیدند. حتی کسانی بودند که ادعا می‌کردند اردوغان غلو می‌کند. اسرائیل غزه را هدف قرار داد. اسرائیل به لبنان حمله کرد. اسرائیل همچنان به حملات خود به سوریه ادامه می‌دهد. اسراییل سرانجام به ایران نیز حمله کرد.

ایران نشان داده که قدرت دفاعی و تهاجمی بالایی دارد. موشک‌های ایران، شهرها و تأسیسات مهم اسراییل را هدف قرار داد و ایران توانست گنبد آهنین به را عملاً به گنبدی مشبک تبدیل کند.

آیا آمریکا مداخله خواهد کرد؟

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، اظهارات بسیار متناقضی دارد. او در ابتدای صحبت‌هایش از صلح صحبت می‌کند و در پایان جمله می‌گوید ممکن است به ایران حمله کند. به همین دلیل نمی‌توان به ترامپ اعتماد کرد. تا اینجای کار فهمیده‌ایم، توانایی‌های هسته‌ای ایران خط قرمز آمریکا و اسراییل است و مصمم هستند که برنامه هسته‌ای ایران را از بین ببرند.

از سوی دیگر، ایران از تولیدات هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز دست نخواهد کشید. حالا سوال اینجاست: آیا آمریکا مداخله خواهد کرد؟ آنکارا این احتمال را رد نمی‌کند. اما چنین چیزی یک فاجعه برای منطقه ما خواهد بود.

اسراییل با استفاده از حمایت آمریکا، تا رسیدن به خواسته‌هایش تمام تلاش خود را خواهد کرد. مساله هسته‌ای تبدیل به یک بهانه شده و هدف اسرائیل تغییر رژیم در ایران است.

نتانیاهو می‌خواهد مردم ایران قیام کنند و رژیم را تغییر دهند. آیا درخواست نتانیاهو منجر به تغییر رژیم در ایران خواهد شد؟ بسیار بعید است.

برعکس، انتظار می‌رود مردم ایران به دلیل حمله اسراییل، با جمهوری اسلامی متحد شوند. 

در پایان باید به این نکته نیز اشاره کرد که بر اساس اطلاعات منتشر شده در رزونامه اقتصادی آنالیز چاپ آنکارا، افزایش مجدد قیمت سوخت، شهروندان و فعالان اقتصادی ترکیه را نگران کرده است. چرا که افزایش قیمت ۱.۷۰ لیره به ازای هر لیتر گازوئیل، بر تمام حوزه های حمل و نقل  کشاورزی در ترکیه اثر گذاشته و قیمت گازوئیل در استانبول به ۴۹.۴۶ لیره رسیده و در آنکارا و ازمیر از ۵۰ لیره ترکیه فراتر رفته است.
پایان