تاریخ اعتکاف ۱۴۰۳ + تعریف و شرایط اعتکاف در ایام البیض
اعتکاف در ایام البیض (۱۳، ۱۴ و ۱۵ رجب) در مساجد بزرگ اکثر شهرهای ایران برگزار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، اعتکاف یعنی اینکه زمانی را از دنیا و تعلقات آن جدا شویم و با خدا ارتباط خالصانه برقرار کنیم تا پلیدی‌ها و زشتی‌ها را بزداییم. انجام اعتکاف به روزهای خاصی از سال مقید نیست و هر زمانی می‌توان آن را بجا آورد، اما در منابع دینی ثواب خاصی برای معتکف شدن در ۱۳ تا ۱۵ رجب ذکر شده است.
تاریخ دقیق روزهای اعتکاف در تقویم شمسی برابر است با:
- سه شنبه ۲۵ دی ۱۴۰۳
- چهارشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۳
- پنج شنبه ۲۷ دی ۱۴۰۳
تاریخ دقیق روزهای اعتکاف در تقویم قمری برابر است با:
- سه شنبه ۱۳ رجب ۱۴۴۶
- چهارشنبه ۱۴ رجب ۱۴۴۶
- پنج شنبه ۱۵ رجب ۱۴۴۶
تاریخ دقیق روزهای اعتکاف در تقویم میلادی برابر است با:
- سه شنبه ۱۴ ژانویه ۲۰۲۵
- چهارشنبه ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵
- پنج شنبه ۱۶ ژانویه ۲۰۲۵
اعتکاف چیست؟
اعتکاف از جمله اعمال مستحبی و دارای فضیلت بسیار زیاد است. به توقف حداقل ۳ روز در مسجد به قصد عبادت به همراه رعایت شرایط لازم را اعتکاف و به شخص به جا آورنده اعتکاف، معتکف گویند. اعتکاف از ماده «عکف» در لغت به معنای اقبال و روی آوردن به چیزی و بزرگداشت آن است. اعتکاف در اصطلاح فقهی نوعی عبادت است که انسان سه روز یا بیشتر در مسجد مقیم می‌شود و هر سه روز را روزه گرفته و به عبادت و راز و نیاز با خدا می‌پردازد.
زمان اعتکاف
اعتکاف از نظر زمان محدود به وقت خاص نیست، تنها از آن رو که لازمه اعتکاف، روزه گرفتن است، باید در زمانی اعتکاف شود که شرعا بتوان روزه گرفت. پس هر گاه روزه گرفتن صحیح باشد، اعتکاف نیز صحیح است، ولی بهترین زمان برای اعتکاف دهه آخر ماه مبارک رمضان، و ایام البیض ماه رجب است.
اَیامُ البیض چیست؟
اَیامُ البیض (به معنای روزهای سفید)، به روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری گفته می‌شود. در روایات بر روزه گرفتن در این ایام تأکید شده است. در ایران اعتکاف، در ایام البیض ماه رجب برگزار می‌شود.
دلیل نامگذاری ایام البیض چیست؟
بیض جمع بَیضاء و در عربی به معنای سفید است. چون روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری نور ماه از شب‌های دیگر بیشتر است، اعراب این سه روز را اَیامُ البیض به معنای روزهای سفید نامیدند. اَیامُ لَیالِی البیض به معنای روزهای شب‌های سفید است که شب‌های آن حذف شده و به ایام البیض معروف شده است. (شیهد ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۹ ق، ج ۲، ص ۷۶)
ایام البیض یعنی چه؟
در ایام البیض، «ایام» جمع یوم به معنای روز و «بیض» جمع ابیض به معنای سفید و درخشان است. «روزهای سپید» برابر پارسی آن است.
اقسام اعتکاف
اعتکاف دو نوع است:
- اعتکاف مستحب: اعتکاف یک عمل مستحب است.
- اعتکاف واجب: در اصل اعتکاف یک عمل مستحب است اما اگر انسان برای انجام آن نذر کند یا با خدای خود عهد کند یا قسم بخورد به سببی واجب تبدیل می‌شود.
شرایط اعتکاف کننده
- عقل (اعتکاف دیوانه صحیح نیست)
- ایمان (اعتکاف غیر مؤمن صحیح نیست)
- قصد قربت (هرگونه ریا و خودنمایی، اعتکاف را باطل می‌کند)
- روزه داری در ایام اعتکاف
- اجازه گرفتن از کسی که اجازه او لازم است مثلاً فرزند از والدین
شرایط اعتکاف
- زمان آن از سه روز کمتر نباشد
- مکان آن در مسجد باشد
- ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن
- روزه از ارکان اصلی اعتکاف است و باید روزه ماند.
- دوری از محرمات و امور دنیوی
اهمیت و فضیلت اعتکاف
اعتکاف، یک عمل مستحبی است که در روایات و احادیث معصومین (ع) همسنگ حج و عمره دانسته شده است. اعتکاف به عنوان سنت پیامبر (ص) در کشورهای اسلامی برگزار می‌شود.
«اعتکاف» توصیه قرآنی و جز سیره و سنت پیامبر اسلام و اهل بیت (ع) است. برای نمونه خداوند در قرآن می‌فرماید «وَ عَهِدْنَآ إِلَی إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَعِیلَ أَن طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّآئِفِینَ وَ الْعَکِفِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ: و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه مرا برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان پاک و پاکیزه کنید» (سوره بقره، آیه ۱۲۵).
توصیه روایات به برگزاری اعتکاف در ماه مبارک رمضان به ویژه در دهه آخر این ماه است. امام صادق (ع) در این باره فرمودند: «کانَ رَسُولُ اللهِ (ص) إذا کانَ الْعَشْرُ الاَواخِرُ اِعْتَکَفَ فِی الْمَسْجِدِ وضربت لَهُ قُبَّهٌ مِنْ شَعْرٍ، وَشَمَّرَ الْمیزَرَ وَطَوی فِراشَهُ: همیشه این گونه بود که در دهه آخر [ماه رمضان] رسول خدا در مسجد معتکف می‌شد، خیمه‌ای از پشم برای او بر پا می‌کردند، و او پرده‌ای می‌آویخت و بستر خواب را جمع می‌کرد»
این روایت نشان می‌دهد، اولاً، معتکف شدن در ماه رمضان، جزو سیره حضرت محمد (ص) بود، ثانیاً، پیامبر (ص) همیشه در زمان اعتکاف، عبادت می‌کردند. بنابراین نباید در روزهای اعتکاف مشغول سخن گفتن درباره دنیا بود. ثالثاً معتکف شدن در سایر ایام سال از جمله ماه رجب، اشکالی ندارد. رابعاً رایج شدن برخی امورات مذهبی مانند اعتکاف در زمان‌هایی مانند ماه رجب (که ماه ریزشِ رحمت الهی است) از باب عمومات، ایرادی ندارد بلکه فرصتی مناسب برای خودسازی و عبادت است.
