تروریست های سوری در نیجر؛ ابزار ترکیه در منازعات بین المللی
ترکیه در راستای سیاست استفاده ابزاری از شبه نظامیان سوری که پیش از این در قره باغ و لیبی از آنها سود برده بود، این بار درنظر دارد تا بخشی از این شبه نظامیان را به نیجر بفرستد تا در آنجا زیرنظر نیروهای واگنر روسیه علیه منافع فرانسه وارد عمل شوند.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، ترکیه برای راحت شدن از دست مزدوران و شبه نظامیان سوری از آنها به عنوان نیروی مزدور در منازعات بینالمللی استفاده میکند و این تروریستها را به دیگر کشورها اجاره میدهد. پیش از این گزارش هایی منتشر شده بود که برخی از شبهنظامیان سوری توسط ترکیه در لیبی و قرهباغ بکار گرفته شدهاند.
براساس گزارش رسانههای غربی، بخشی از شبهنظامیانی که تا پیش از این در ادلب سوریه حضور داشتند توسط ترکیه به غرب نیجر اعزام شدهاند تا در آنجا با عنوان گردان آفریقا (فلیق الإفریقی) فعالیت کنند. ترکیه از سپتامبر ۲۰۲۳ آموزش برخی از شبهنظامیان را با همکاری گردان موسوم به «سلطان مراد»، از گروه های مسلح سوری در ادلب آغاز کرده و عناصر مذکور را با همکاری شرکت امنیتی سادات (شرکت امنیت خصوصی ترک همانند واگنر و بلک واتر) به نیجر انتقال داده است.
این شبه نظامیان درحالی راهی مناطق مرکزی آفریقا میشوند که گفته میشود در غرب نیجر در نزدیک مرز مالی و بورکینافاسو تحت فرماندهی نیروهای واگنر روسیه خواهند بود. گروه واگنر روسیه برای حمایت از سه کشور مالی، بورکینافاسو و نیجر که طی سه سال گذشته از کنترل نیروهای وابسته به فرانسه خارج شده اند، در آفریقا فعالیت میکنند.
رسانههای نزدیک به جناح غربگرا معارضان سوری با انتقاد از ترکیه، تاکید دارند که دولت آنکارا درحال استفاده ابزاری از انقلابیون (تروریستها) و آوارههای سوری است. آنها همچنین از وضعیت زندگی و حقوق پائین شبهنظامیان سوری اعزام شده به نیجر انتقاد کرده و خواستار ورود سازمانهای حقوق بشری غربی به این پرونده هستند. البته به نظرمیرسد این فضاسازی رسانهای بازی سیاسی پاریس در این پرونده باشد تا از این طریق ترکیه را که در سالهای اخیر با همراهی روسیه در قاره آفریقا علیه منافع فرانسه عمل می کند، تحت فشار قرار دهد. اختلافات فرانسه و ترکیه طی سالهای اخیر بطور روزافزونی در پروندههای مختلف منطقهای و بینالمللی افزایش یافته و دو کشور مواضع تندی نسبت به یکدیگر دارند.
نیروهای واگنر با درخواست دولت نیامی برای مقابله با تروریستهای بوکوحرام و کودتای عناصر وابسته به فرانسه به نیجر آمدهاند و اکنون برای تامین نیروی انسانی این نبرد از ترکیه کمک خواسته اند. ترکیه درحالی در نیجر حاضر به همکاری با روسیه علیه فرانسه شده که پیش از این در لیبی با کمک شبه نظامیان سوری با نیروهای واگنر که در آنجا از خلیفه حفتر حمایت می کردند، وارد تقابل شده بود.
گروههای مسلح سوری که امروز به ابزار ترکیه در منازعات بینالمللی تبدیل شدهاند، از زمان آغاز بحران سوریه به بهانه انقلاب و دستیابی به دموکراسی با پشتیبانی آنکارا در مناطق شمالی سوریه فعال شدهاند. این تروریستها عمدتا تکفیری و چند ملیتی هستند و پس از شکست از نیروهای جبهه مقاومت، به ناچار از حلب که بزرگترین شهر شمال سوریه است، عقب نشینی کردند.
منطقه ادلب و ریف شمالی حلب از ۲۰۱۶ به خاستگاه گروههای تروریستی مورد حمایت ترکیه تبدیل شده ولی با بروز نشانههایی از احتمال توافق آشتی میان رهبران ترکیه و سوریه، نگرانی درباره سرنوشت این افراد مسلح توجه همگان را به سوی خود جلب کرده است.
این مسئله در شرایطی است که پیش شرط دمشق برای هرگونه عادیسازی روابط با آنکارا، در وهله نخست منوط به عقب نشینی ارتش ترکیه از عمق ۳۰ کیلومتری خاک این کشور و علاوه بر آن توقف حمایت سیاسی، مالی، نظامی و اطلاعاتی آنکارا از تروریستهای مقیم ادلب است. همین امر منجر به اعتراضات گروههای مسلح و وقوع درگیری در برخی شهرهای شمال سوریه از جمله اعزاز و عفرین شد که در جریان آن دستکم ۴۰ نفر کشته و زخمی شدند.
پایان