جبران مافات در آخرین روز‌های ماه شعبان
هر شب که می‌گذرد، هلال ماه شعبان کوچک و کوچک‌تر می‌شود و نوید ورود ماه مبارک رمضان را می‌دهد؛ ماهی که نفس کشیدن در آن تسبیح است و خوابیدن در آن عبادت، اما این که چقدر برای درک ماه ضیافت الهی آمادگی داریم، سوالی است که هر کسی می‌تواند از خود بپرسد و اگرچه در روز‌های پایانی ماه شعبان هستیم، ولی هنوز امکان جبران گذشته وجود دارد تا با قلبی پاک وارد ماه میهمانی خدا شویم.
برخی از بندگان الهی قبل از ورود ماه رمضان از فامیل و دوست و همسایه حلالیت می‌طلبند و بعضی هم سال مالی یعنی خمس خود را در روز‌های پایانی ماه شعبان قرار می‌دهند تا هم حق الناسی به گردن نداشته باشند و هم حق الله گریبانگیر آن‌ها نشود. عده‌ای هم با فرا رسیدن ماه رجب، خود را برای مهمانی خدا در ماه رمضان آماده و با روزه داری و عبادت، مقدمات ورود بهتر به ماه ضیافت الهی را فراهم می‌کنند، اما آن‌ها که امور دنیای و گرفتاری‌های زندگی، پرده غفلت بر دل‌های آنان نشانده. به سفارش امام رضا (ع) عمل کرده و در هفته پایانی ماه شعبان این دعا را زمزمه می‌کنند که اللهم ان لم تکن غفرت لنا فی ما مضی من شعبان فاغفر لنا فیما بقی منه؛ خدایا! اگر در این روز‌هایی که از ماه شعبان گذشته، مرا نبخشیده‌ای پس در این روز‌های باقیمانده از گناهان من درگذر و مرا ببخش.
در روایتی از اباصلت هروی نقل شده که در آخرین جمعه ماه شعبان به خدمت امام رضا (ع) رسید و آن حضرت فرمود: بیشتر ماه شعبان رفت و این جمعه آخر آن است. پس تقصیر‌هایی را که در ایّام گذشته این ماه کرده ای، در آن چه از این ماه مانده جبران کن.
آنگاه امام هشتم (ع) هشت سفارش به اباصلت کردند:
۱. زیاد دعا کن.
۲. زیاد استغفار کن.
۳. زیاد قرآن تلاوت کن.
۴. از گناهانت به درگاه خدا توبه کن تا خالصانه به ماه خدا وارد شوی.
۵. هر امانتی که گردنت هست ادا کن.
۶. تمام کینه‌هایی که در دلت نسبت به مؤمنان داری، از دل بیرون کن.
۷. هر گناهی که به آن مبتلا هستی از آن دست بکش و تقوای خدا پیشه کن و در آشکار و پنهان بر خدا توکل کن
۸. در روز‌های باقیمانده این ماه بسیار بگو اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِیمَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ. (عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج۲، ص۵۱. بحارالانوار، ج ۹۴، ص۷۳)
مرحوم آیت الله مجتبی تهرانی در این زمینه گفت: انسان وقتی می‌خواهد برود مهمانی چه کار می‌کند؟ خودش را تر و تمیز می‌کند. اینجا میزبان خداست، میهمان عبد است. باید عبد، تطهیر و تزکیه کند و آن تزکیه هم، تزکیه نفس و درونی است. در این روایت هم امام هشتم (ع) فرمود که اگر عداوتی از کسی در دلت هست، بیرون کن. همه این‌ها جنبه‌های درونی دارد؛ لذا می‌خواستم به دوستان سفارش کنم، این چند لحظهای که از ماه شعبان باقی مانده این دعا را زیاد تکرار کنید.
پیامبر اکرم (ص) نیز در آخرین جمعه ماه شعبان همه مسلمانان را مخاطب قرار داده و ضمن بیان اهمیت و عظمت ماه مبارک رمضان به موضوعاتی همچون پاداش روزه داران، در زنجیر شدن شیطان، رعایت اخلاق روزه داری، یادآوری گرسنگی و تشنگی قیامت، بازشدن در‌های رحمت الهی، رعایت حال زیردستان و نیازمندان، اهمیت افطاری دادن، کنترل چشم و گوش و زبان، اهمیت تلاوت قرآن، خوش اخلاقی و توجه به باز شدن در‌های رحمت خدا اشاره کردند.
منبع: ایرنا
