داروی دیکلوفناک چیست؟ معرفی انواع کاربرد و عوارض آن

دیکلوفناک در نقش مسکن، برای درمان دردهای قاعدگی یا درد دندان هم کاربرد دارد. اشکال مختلفی از آن، در بازار موجود است. برای مثال، در قالب شیاف دیکلوفناک هم قابل خریداری است. برای مصرف قرص‌های مختلف از جمله این مورد باید دست‌کم با دکتر عمومی مشورت کنید.

داروی دیکلوفناک چیست و چه ترکیباتی دارد؟

دیکلوفناک نوعی داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی است و برای درمان دردهای خفیف تا متوسط استفاده می‌شود. این دارو به تسکین علائم آرتریت (استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید) مانند التهاب، تورم، سفتی و درد مفاصل کمک می‌کند. داروی دیکلوفناک آرتروز را درمان نمی‌کند و فقط تا زمانی که به مصرف آن ادامه دهید، در کنترل عوارض و دردهایش نقش دارد. این دارو برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing spondylitis) یعنی نوعی آرتریت هم هست که مفاصل ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می‌دهد و برای سایر شرایط دردناک مانند دردهای قاعدگی یا میگرن هم استفاده می‌شود.

نام تجاری دارو چیست و به چه نام‌هایی در بازار موجود است؟

شرکت‌های دارویی مختلف از نام‌های گوناگونی برای عرضه محصولی مشابه استفاده می‌کنند. با این اقدام، محصولشان از رقبای دیگر متمایز می‌شود. دیکلوفناک هم با نام‌های زیر در دسترس است:

• کامبیا
• کاتافلام
• ولتارن
• زیپسور
• زورولکس

اسامی دیگری هم برای عرضه این محصول از سوی شرکت‌های تجاری و دارویی انتخاب می‌شود. در زمان خرید، می‌توانید نظر متخصص داروساز را برای انتخاب بهترین گزینه، جویا شوید.

اشکال دارویی دیکلوفناک چیست؟

دیکلوفناک به صورت قرص و کپسول در بازار موجود است. یادتان باشد که دیکلوفناک سدیم پیوسته رهش است، یعنی اثر دارو به شکل پیوسته و در مدت طولانی‌تری در بدن آزاد می‌شود. داروی دیکلوفناک به شکل شیاف هم وجود دارد و برای خرید تمامی انواع آن باید، حتماً نسخه پزشک داشته باشید. این دارو به شکل ژل هم تولید و ارائه می‌شود. برای رفع درد مفاصل هم می‌توانید از آن استفاده کنید. اشکال دارویی این محصول از جمله پماد دیکلوفناک بسیار متنوع است. امکان خرید قطره چشمی یا شکل تزریقی آن هم موجود است. البته این موارد معمولاً فقط در بیمارستان‌ها داده می‌شوند.

دیکلوفناک پتاسیم بهتر است یا سدیم؟

دیکلوفناک پتاسیم اثرگذاری سریع‌تر اما طول اثر کمتری دارد. یعنی زمانی که از این دارو استفاده می‌کنید، زودتر از دیکلوفناک سدیم اثرات ضد درد و التهاب خود را نشان می‌دهد. اما دیکلوفناک سدیم دوام و اثرگذاری طولانی‌تری نسبت به آن دارد. بنابراین، اگر قرار باشد که خیلی زود و سریع، دردی را تسکین دهید، بهتر است که از دیکلوفناک پتاسیم استفاده کنید. البته تمام این‌ها باید با مشورت با دکتر عمومی یا متخصصی دیگر باشد.

داروی دیکلوفناک چگونه عمل می‌کند؟

دیکلوفناک به عنوان یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) به مهار آنزیم‌های خاصی به نام سیکلوکسیژناز (COX) می‌پردازد. این آنزیم‌ها در بدن، مسئولیت تولید پروستاگلاندین‌ها را به عهده دارند. پروستاگلاندین‌ها موادی هستند که التهاب، درد و تب ایجاد می‌کنند. روند اثرگذاری داروی دیکلوفناک هم به شرح زیر است:

• تسکین درد؛ با کاهش تولید پروستاگلاندین‌ها، حساسیت اعصاب به درد کاهش پیدا می‌کند.
• کاهش التهاب؛ دیکلوفناک با کاهش التهاب، تورم و قرمزی در بدن به دلایل متنوع را کاهش می‌دهد.
• کاهش تب؛ پروستاگلاندین‌ها در تنظیم دمای بدن نقش دارند. با کاهش تولید آن‌ها، تب هم کاهش پیدا می‌کند.

پزشکان عمومی، اغلب نخستین افرادی هستند که برای درمان مشکلات مختلف به آن‌ها مراجعه می‌کنید. آن‌ها طیف وسیعی از موضوعات پزشکی را می‌شناسند و می‌توانند با بررسی نشانه‌های بالینی، افراد را در مسیر درمان قرار دهند.

این دسته از پزشکان، در انجام اقدامات پیشگیرانه مانند چکاپ‌ها، واکسیناسیون و مشاوره تغذیه و مسائل جنسی هم توانمندند.

پس از تشخیص اولیه مشکلات گوناگون، دکتر عمومی بیماران را (در صورت نیاز) به متخصصان ارجاع می‌دهد. برای مثال، بعد از بروز نشانه‌هایی از مشکلی پوستی به دکتر عمومی مراجعه می‌کنید و او شما را به متخصص پوست ارجاع می‌دهد.

دوز مناسب و نحوه مصرف دیکلوفناک چیست؟

معمولاً، امکان مصرف ۲ تا ۳ بار در روز قرص، کپسول یا شیاف دیکلوفناک وجود دارد. دوز معمول ۷۵ تا ۱۵۰ میلی‌گرم در روز است. البته باید ببینید که پزشک چه تجویزی برایتان دارد؛ شاید دیکلوفناک ۵۰ یا موارد دیگر برایتان کافی باشد. توصیه‌های پزشک خود را در مورد تعداد قرص‌ها و تعداد دفعات مصرف در روز دنبال کنید. برای تجویز این دارو برای بچه‌ها به وزن آن‌ها دقت می‌شود.

اگر همیشه درد دارید، ممکن است که پزشک قرص یا کپسول دیکلوفناک آهسته رهش را توصیه کند. معمولاً این موارد را یک بار در روز در عصر یا دو بار در روز مصرف خواهید کرد. اگر دو بار در روز دیکلوفناک آهسته رهش مصرف می‌کنید، بین دوزهای خود ۱۰ تا ۱۲ ساعت فاصله بگذارید.

دیکلوفناک با چه داروهایی تداخل دارد؟

برخی از داروها روی نحوه عملکرد دیکلوفناک تأثیر می‌گذارند. شناخت تداخلات دارویی این مورد با داروهای دیگر برای جلوگیری از بروز عوارض ناخوشایند ضرورت دارد. از جمله داروهایی که با دیکلوفناک همخوانی ندارند، باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• زیدوودین برای درمان HIV
• داروهای ضدانعقاد مانند وارفارین
• داروهایی برای درمان تشنج، مانند فنی‌توئین
• سایر داروهای ضدالتهابی مانند آسپرین یا ایبوپروفن
• داروهای استروئیدی مانند هیدروکورتیزون یا پردنیزولون
• آنتی‌بیوتیک ها مانند سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین
• داروهای کاهش‌دهنده کلسترول مانند کلستیپول و کلستیرامین
• متوترکسات برای درمان برخی از بیماری‌های التهابی و سرطان
• داروهای مشکلات قلبی مانند دیگوکسین و داروهای فشار خون بالا
• داروهای کاهش‌دهنده فعالیت سیستم ایمنی مانند سیکلوسپورین یا تاکرولیموس
• داروهای ضدافسردگی مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند سیتالوپرام یا سرترالین

میفپریستون که برای پایان‌دادن به بارداری (سقط جنین) استفاده می‌شود هم با دیکلوفناک تداخل دارد.

چه افرادی نباید از داروی دیکلوفناک استفاده کنند؟

دیکلوفناک برای برخی افراد مناسب نیست. برای اطمینان از بی‌خطر بودن آن برای شما، اگر موارد زیر را تجربه می‌کنید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید:

• آلرژی به آسپرین یا سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن دارید.
• سابقه زخم معده، خونریزی در معده یا روده یا سوراخ در معده داشته‌اید.
• به نارسایی قلبی، بیماری شدید کبدی یا بیماری کلیوی مبتلا هستید.
• تا به حال به دیکلوفناک یا هر داروی دیگری واکنش آلرژیک داشته‌اید.
• مبتلا به بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو هستید.
• لوپوس یا اختلال انعقاد خون را تجربه می‌کنید.
• فشار خون بالا (فشار خون بالا) دارید.

اگر تا به حال عوارض جانبی ناشی از مصرف NSAIDها را داشته‌اید هم نباید دیکلوفناک مصرف کنید. منظور عوارضی مانند خس‌خس سینه یا سایر علائم آسم، آبریزش بینی، تورم پوست (آنژیوادم) یا بثورات است.

متخصص گوارش و کبد پزشکی است که به بررسی مشکلات و بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش و کبد می‌پردازد. پزشکان متخصص در حیطه گوارش به مشکلات اندام‌هایی توجه دارند که در فرایند بلع و دفع کاربرد پیدا می‌کنند. سیستم صفراوی بدن هم که صفرا و آنزیم‌های گوارشی را به روده‌ها می‌رساند، از سوی دکتر گوارش و کبد مورد مطالعه قرار می‌گیرد. پزشکان با تخصص در این زمینه، امکان استفاده از روش‌های متنوعی مانند کولونوسکوپی جهت تشخیص وضعیت بیماران را پیدا می‌کنند. با آگاهی از اینکه تخصص گوارش چیست و چه حیطه‌هایی را پوشش می‌دهد، در زمان بروز مشکلات مربوط به آن می‌توانید به‌موقع به متخصص گوارش و کبد در سامانه نوبت آنلاین دکتردکتر(https://drdr.ir/ ) مراجعه نمایید.