در هر سنی چه کتاب‌هایی برای کودکان بخوانیم؟
خواندن به ما این امکان را می‌دهد که از دنیای خودمان به دنیای دیگری منتقل شویم. در بین صفحات یک کتاب می‌توانیم در زندگی شخصیت‌های داستانی غرق شویم و در مورد فرهنگی کاملاً متفاوت از فرهنگ خودمان بیاموزیم. همچنین می‌توانیم کلمات و عبارات جدید را یاد بگیریم، طیف وسیعی از احساسات را تجربه کنیم و مهارت‌ها و دانش‌هایی را کسب کنیم.
به دلیل پتانسیل یادگیری، اثرات خواندن بر رشد کودکان بسیار گسترده است و مطالعات متعدد مزایای آن را برجسته کرده‌اند. اهمیت مطالعه برای کودکان را نمی‌توان نادیده گرفت. خواندن برای لذت بردن می‌تواند به آموزش، رشد اجتماعی و شناختی کودک، رفاه و سلامت روان آنها کمک کند.
تحقیقات متعددی که توسط BookTrust (مؤسسه خیریه کتاب‌خوانی کودکان در بریتانیا) انجام شده، مزایای عمیق خواندن برای رشد کودک را کشف کرده است. یک مطالعه به جزئیات تأثیر خواندن بر مهارت‌های سوادآموزی، تسهیل تعامل اجتماعی بین بزرگسالان و کودکان و تشویق کودکان به تعامل با دنیای اطرافشان پرداخته است. همچنین بیان می‌کند که چگونه خواندن می‌تواند «منبع پایدار اطلاعات» در طول زندگی کودک باشد.
مزایای متعدد دیگری نیز وجود دارد که خواندن می‌تواند بر رشد کودک تاثیر داشته باشد، از جمله:
کمک به رشد شناختی
رشد شناختی به نحوه درک و تفکر ما درباره جهان خود باتوجه‌به هوش، استدلال، رشد زبان و پردازش اطلاعات اشاره دارد. با مطالعه برای کودکان، درک عمیقی از دنیای خود به آنها ارائه می‌کنید و مغز آنها را با دانش پیش‌زمینه پر می‌کنید. آنها سپس از این دانش پس‌زمینه‌ای برای درک آنچه می‌بینند، می‌شنوند و می‌خوانند استفاده می‌کنند که این امر به رشد شناختی آنها کمک می‌کند.
توسعه همدلی
وقتی کتاب می‌خوانیم خودمان را در داستان پیش روی خود قرار می‌دهیم. این به ما امکان می‌دهد تا زمانی که زندگی شخصیت‌های دیگر را تجربه می‌کنیم، همدلی را توسعه دهیم و می‌توانیم بااحساس آنها آشنا شویم. سپس کودکان می‌توانند از این درک برای همدلی در دنیای واقعی با افراد دیگر استفاده کنند. علاوه بر این، کودکان درک بیشتری از احساسات به دست خواهند آورد که می‌تواند به آنها کمک کند تا احساسات خود و دیگران را درک کنند. این به رشد اجتماعی آنها کمک شایانی می‌کند.
به‌دست‌آوردن درک عمیق‌تر
یک کتاب می‌تواند ما را به هر جایی ببرد؛ به شهر دیگری، به کشوری دیگر یا حتی به دنیایی جایگزین. با خواندن یک کتاب، کودک در مورد افراد، مکان‌ها و رویداد‌هایی می‌آموزد که در غیر این صورت نمی‌توانستند یاد بگیرند. این به کودکان درک عمیق‌تری از دنیای اطراف خود و فرهنگ‌های متفاوت با خود آنها می‌دهد.
اگر والدین به طور منظم با کودک کتاب بخوانند، بدون شک رابطه قوی‌تری با او برقرار می‌کنند. مطالعه فرصتی را برای والدین فراهم می‌کند تا رویدادی منظم و مشترک داشته باشند. علاوه بر این، احساس توجه، عشق و اطمینان را برای کودکان فراهم می‌کند که کلید پرورش و رفاه است.
واژگان گسترده‌تر
شنیدن کلمات با صدای بلند می‌تواند کودکان را در معرض طیف وسیعی از واژگان و عبارات جدیدی قرار دهد که ممکن است در غیر این صورت نشنیده باشند. با خواندن روزانه برای کودک، آنها هر روز کلمات جدیدی یاد می‌گیرند.
تمرکز بیشتر
خواندن منظم و مداوم می‌تواند به بهبود توانایی‌های تمرکز کودک کمک کند. علاوه بر این، به کودک کمک می‌کند بی‌حرکت بنشیند و برای مدت طولانی گوش کند؛ این امر برای او در مدرسه مفید خواهد بود.
در نهایت، هر چه برای یک کودک بیشتر کتاب‌خوانده شود و هر چه کودک بیشتر کتاب بخواند، پیشرفت تحصیلی و مهارت‌های اجتماعی او، مانند همدلی، بهتر خواهد بود.
خواندن یک مهارت مهم برای یادگیری آینده است. در اینجا چند نکته برای انتخاب کتاب‌های خوب برای نوزادان و کودکان نوپا آورده شده است.
نوزادان: از تولد تا ۶ ماهگی
از آنجایی که بینایی نوزاد هنوز در حال رشد است، می‌توانید خواندن کتاب‌های کودک خود را با متن کم یا بدون متن و تصاویر بزرگ شروع کنید. نوزادان از تماشای کتاب‌های تصویری بی‌کلمه یا کتاب‌هایی که فقط یک کلمه به همراه یک تصویر بزرگ دارند لذت خواهند برد. اما در کنار کتاب‌های تصویری از کتاب‌هایی که حاوی عبارات یا جملات کوتاه هستند نیز استفاده کنید. شنیدن زبان برای نوزادان مهم است.
کتاب‌های مخصوص نوزادان باید جذاب باشند. کتاب‌های مقوایی سفت، کتاب‌هایی با صفحات تاشو که صفحات رنگارنگ ایجاد می‌کنند، کتاب‌های پارچه‌ای یا وینیل نرم را امتحان کنید.
دقت کنید نوزادان از تولد تا ۶ ماهگی نیاز به توجه کامل شما دارند، بنابراین سعی کنید برای نوزاد خود در حالی که اسباب بازی در دست دارد، کتاب بخوانید. خواندن قبل از خواب می‌تواند در کودکان این سنین بسیار اثرگذار باشد.
نوزادان: ۷ تا ۱۲ ماه
در نیمه سال اول، نوزادان ممکن است برخی از کلماتی را که برایشان خوانده می‌شود درک کنند. معنی‌دارترین کلمات، نام‌ها و چیز‌هایی از زندگی روزمره آنها هستند – کلماتی مانند “سگ”، “مامان”، “بابا”، “شیر” یا “بطری”. کتاب‌هایی که در هر سن فقط یک شی یا شخص دارند بهترین هستند. در این سن، کودکان به محتوا ورود پیدا می‌کنند و می‌توانند تصاویر را با دنیای خود مرتبط کنند. درحالی‌که کودکان در این سن هنوز از کتاب‌های مصور لذت می‌برند، اما کتاب‌هایی با داستان‌های ساده که یک خط متن در هر صفحه دارند نیز برای آنها لذت‌بخش است.
نوزادان در این سن دوست دارند کتاب‌های پارچه‌ای و وینیلی و کتاب‌های مقوایی با صفحات سفت و ضخیم را در دست بگیرند. همان‌طور که کودک شما بزرگ‌تر می‌شود، این دنباله تعامل چهارقسمتی را امتحان کنید:
-با اشاره به چیزی در کتاب توجه کودک خود را جلب کنید. (“نگاه کن! “)
-یک سؤال بپرسید. (“آن چیست؟ “)
-منتظر بمانید تا کودک شما به‌صورت شفاهی یا غیرکلامی پاسخ دهد. در صورت نیاز پاسخ را خودتان ارائه دهید. (“این یک میمون است! “)
-پاسخ کودک خود را تأیید کنید. (“بله” یا کلمه کودک خود را تکرار کنید.) اگر کودک شما به‌اشتباه پاسخ داد، او را به شیوه‌ای صحیح اصلاح کنید. (بله، مثل سگ قهوه‌ای است، اما میمون است.)
نوزادان: ۱۲ تا ۱۸ ماه
برای کودکان در این سن، کتاب‌هایی با تصاویر شخصیت‌های آشنا، مانند حیوانات، کودکان، شخصیت‌های تلویزیونی یا بزرگسالان در نقش‌های آشنا امتحان کنید. به دنبال کتاب‌هایی باشید که دارای تصاویر اکشن هستند – کودک شما شروع به لذت‌بردن از تصاویر با جزئیات بیشتر کرده است.
این یک سن عالی برای امتحان کتاب‌هایی با آهنگ و شعر‌های تکراری است. کتاب‌هایی که دارای خط داستانی ساده‌ای هستند برای کودکان جذاب خواهند بود.
باوجوداینکه کودک به‌سرعت درحال‌رشد است، او همچنان از بازی با کتاب‌هایی با صفحات سفت و ضخیم لذت میبرد. او همچنان دوست دارد این کتاب‌ها را برایش بخوانید. کتاب‌هایی با صفحات نازک‌تر که روکش پلاستیکی دارند نیز انتخاب خوبی برای این سن هستند.
نوزاد شما همچنان از کتاب‌خواندن با شما لذت خواهد برد. این به کودک کمک می‌کند خواندن را بااحساس امنیت مرتبط کند. ارتباط صدا‌ها با تصاویری که او در کتاب‌ها می‌بیند، خواندن با هم را سرگرم‌کننده‌تر می‌کند. در هنگام خواندن کتاب از خودتان صدا‌های مختلف بسازید.
کودکان نوپا: ۱۹ تا ۳۰ ماه
کودکان نوپا همچنان از کتاب‌هایی با شخصیت‌های آشنا لذت می‌برند. برخی از داستان‌های کوتاه، داستان‌های علت و معلولی، و کتاب‌های تخیلی را که مشکل یا شرایطی را توصیف می‌کنند، کتاب‌های قابل‌پیش‌بینی با متن تکراری، کلماتی که قافیه دارند و تصاویری که با متن مطابقت دارند را امتحان کنید. کتاب‌هایی با آهنگ و بیت‌های تکراری برای این سن انتخاب خوبی هستند.
کودکان نوپا می‌توانند از کتاب‌هایی با صفحات کاغذی لذت ببرند، اما همچنان از کتاب‌هایی با یک تصویر در هر صفحه و فقط کمی متن خوششان می‌آید. در مورد شخصیت‌ها و رویداد‌های داستان صحبت کنید و آنها را با تجربیات خود فرزندتان مرتبط کنید. هنگام خواندن با صدای بلند مکث کنید تا به فرزندتان اجازه دهید کلمه یا عبارتی را پر کند. این کار با کتاب‌های هم‌قافیه و تکراری عالی است.
منبع: ایرنا
