رمز و راز تابوتهای مصریان باستان
کشف تابوت نوشتههای مصری یکی از شگفتآورترین اکتشافات مصر باستان است. این نوشتهها درحقیقت مجموعهای از طلسمهای مخصوص خاکسپاری هستند که روی تابوت، تابوتدان و سایر اشیاء مربوط به خاکسپاری ثبت میشدند.
تابوت نوشتهها که در دوران «پادشاهی میانه» نوشته میشدند، در حقیقت از نظر مصریان باستان راهنمای جامعی برای متوفی در سفر به جهان پس از مرگ بودند.
کشف تابوتنوشتههای مصری از مجموعهای شامل بیش از ۱۰۰۰ طلسم و افسون مخصوص خاکسپاری رونمایی کرد که در فاصله ۲۰۵۵ تا ۱۶۵۰ پیش از میلاد روی تابوتها نوشته شدهاند. این نوشتهها با این هدف روی اشیاء مراسم خاکسپاری نوشته میشدند تا امنیت متوفی در مسیر سفر به جهان بعدی را تضمین کنند.
به رغم سایر مراسمهای خاکسپاری این دوره از تاریخ مصر باستان، تابوتنوشته جمعیت وسیعتری را دربرمیگرفت و فقط به اشرافزادگان محدود نمیشد. مردم طبقه متوسط نیز میتوانستند از کاهنان و کاتبان بخواهند که این نوشتهها را روی تابوتها ثبت کنند تا بتوانند سفر امنی داشته باشند.
با اینکه منشاء این تابوتنوشتهها نامشخص است، اما گمان میرود گروهی از کاهنان و کاتبان ماهر در امور مذهبی با نگارش هیروگلیف نخستین نمونههای این تابوتنوشتهها را خلق کردهاند.
یکی از جنبههای منحصربفرد این تابوتنوشتهها، متنهای هیروگلیف آن است که نه برای افراد در قید حیات، بلکه به طور ویژه برای چشمهای فرد متوفی طراحی شده بود.
با اینکه مصریان باستان در نهایت در دوره «پادشاهی نوین» (۱۵۵۰ تا ۱۰۷۰ پیش از میلاد) به متنهای پیچیدهتر و جامعتری در قالب «کتاب مردگان» دست پیدا کردند، اما تابوتنوشتهها همچنان به عنوان منبع الهام موثری در ادبیات خاکسپاری مورد استفاده قرار میگرفتند.
تابوتنوشتهها چندین موضوع مختلف را شامل میشوند: حفاظت از جسد، احیای حواس، حفاظت از روح، قضاوت متوفی، صعود به معنویت، فراخواندن ایزدان و ارائه پیشکش و قربانی.
به اعتقاد مصریان باستان طلسمهای مربوط به حفاظت از جسد برای متوقف کردن روند پوسیدگی و حصول اطمینان از سالم ماندن بقایای جسد در سفر به جهان بعدی کاربرد داشتند. بخش دیگری از طلسمها نیز برای بیدار کردن حواس مختلف از جمله برای باز کردن چشمها، گوشها و دهان بودند تا متوفی بتواند با هوشیاری سفر کند. بخشی از طلسمها برای جلوگیری از نابودی روح و بخشی دیگر برای حصول اطمینان از سنجش عادلانه و مشخص شدن اعمال خوب حین قضاوت روی تابوت نوشته میشدند.
در مجموع تابوتنوشتههای مصری اکتشاف اساسی برای مورخانی بود که در زمینه مصر باستان و عقاید مذهبی تحقیق میکردند. این نوشتهها اطلاعات قابلتوجهی از سنتهای تمدن مصر باستان و اهمیت جهان پس از مرگ را ارائه میکنند. امروزه روند بررسی و ترجمه تابوتنوشتهها همچنان ادامه دارد و به این ترتیب میتوان به افزایش اطلاعات درباره تمدن مصر باستان امیدوار بود.
منبع: تاریخ ما