روز جهانی زنان برای صلح و خلع سلاح؛ Womens International Day for Peace and Disarmament
۲۴ می، روز جهانی زنان برای صلح و خلع سلاح، یادآور این حقیقت است که بدون حضور فعال زنان نمی‌توان به صلح پایدار و عدالت اجتماعی رسید. این روز فرصتی برای شنیدن صدای زنانی است که در سکوت جنگ، صلح را فریاد می‌زنند؛ زنانی که نه با اسلحه، بلکه با اندیشه، همدلی و مقاومت مدنی، جهانی امن‌تر می‌سازند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، هر سال در تاریخ ۲۴ مه (۳ خرداد)، جهان به مناسبت روز جهانی زنان برای صلح و خلع سلاح (Women’s International Day for Peace and Disarmament)، از تلاش‌های زنان در عرصه‌های صلح‌سازی و کاهش خشونت‌های نظامی تجلیل می‌کند. این روز فرصتی است تا نقش بی‌بدیل زنان در مقابله با جنگ، توسعه گفت‌وگو، خلع سلاح و ترویج صلح پایدار برجسته شود.
روز جهانی زنان برای صلح و خلع سلاح چیست؟
روز جهانی زنان برای صلح و خلع سلاح، یک مناسبت بین‌المللی است که با هدف آگاهی‌بخشی درباره اهمیت مشارکت زنان در فرایندهای صلح و امنیت جهانی شکل گرفته. این روز نه‌تنها یادآور اعتراضات زنان علیه جنگ‌های جهانی و مسابقه تسلیحاتی در قرن بیستم است، بلکه بستری برای حمایت از جنبش‌های مدنی و صلح‌طلبانه زنان در سراسر جهان فراهم می‌آورد.
تاریخچه نام‌گذاری روز زنان برای صلح
آغاز این روز به دهه ۱۹۸۰ بازمی‌گردد؛ زمانی که گروه‌هایی از زنان اروپایی و آمریکایی در واکنش به گسترش سلاح‌های هسته‌ای و تهدیدات جنگ سرد، اعتراضات گسترده‌ای برگزار کردند. در سال ۱۹۸۳، شبکه‌ای از زنان صلح‌طلب تصمیم گرفتند روز ۲۴ مه را به‌عنوان نمادی از مقاومت زنان در برابر جنگ و خشونت نظامی انتخاب کنند.
چرا زنان نقش کلیدی در صلح دارند؟
بر اساس مطالعات سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی، مشارکت زنان در فرایندهای صلح موجب:
- پایداری بیشتر توافق‌های صلح
- کاهش تنش‌های پساجنگی و خشونت‌های اجتماعی
- افزایش اعتماد میان گروه‌های درگیر
- توجه بیشتر به مسائل انسانی، آموزشی و بهداشتی در بازسازی مناطق بحران‌زده
می‌شود.
زنان به‌دلیل نقش محوری در خانواده و جامعه، می‌توانند نقش پل ارتباطی بین گروه‌های مختلف برای رسیدن به صلح ایفا کنند.
سازمان‌ها و جنبش‌های فعال زنان در حوزه صلح
در سطح بین‌المللی، سازمان‌ها و جنبش‌های بسیاری توسط زنان شکل گرفته‌اند که در راستای خلع سلاح، مبارزه با جنگ‌طلبی و توسعه عدالت فعالیت می‌کنند. از جمله:
- Women’s International League for Peace and Freedom (WILPF)
- PeaceWomen
- CODEPINK
- UN Women با تمرکز ویژه بر قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت در مورد زنان، صلح و امنیت
این نهادها در زمینه‌هایی همچون آموزش حقوق بشر، میانجیگری در درگیری‌ها و نظارت بر اجرای توافق‌های صلح فعال هستند.
وضعیت زنان در جنگ‌ها؛ از قربانی تا کنشگر
در بسیاری از جنگ‌ها و درگیری‌های نظامی، زنان از جمله قربانیان اصلی خشونت هستند، اما در عین حال، آن‌ها می‌توانند به کنشگران مؤثر برای صلح و ترمیم اجتماعی تبدیل شوند. حضور زنان در میز مذاکرات، نه‌تنها نگاه انسانی‌تری به توافق‌ها می‌بخشد، بلکه به توزیع عادلانه‌تر منابع پس از جنگ نیز کمک می‌کند.
جای خالی زنان ایرانی در عرصه دیپلماسی صلح
با وجود حضور پررنگ زنان ایرانی در آموزش، سلامت و فعالیت‌های اجتماعی، هنوز جایگاه آن‌ها در سیاست خارجی، صلح‌سازی منطقه‌ای و مذاکرات بین‌المللی کم‌رنگ است. روز جهانی زنان برای صلح و خلع سلاح، می‌تواند بستری برای طرح این مطالبه باشد: حضور زنان ایرانی در سیاست‌گذاری‌های صلح‌آمیز داخلی و خارجی افزایش پیدا کند.
زنان و خلع سلاح؛ گامی حیاتی برای جهانی امن‌تر
خلع سلاح یکی از مهم‌ترین مسیرهای رسیدن به صلح جهانی است و زنان در این مسیر، همواره نقش فعالی داشته‌اند. از کمپین‌های مخالفت با بمب اتم گرفته تا فعالیت‌های مدنی علیه تجارت اسلحه، زنان در خط مقدم تلاش برای کاهش خشونت و کنترل تسلیحات بوده‌اند.
نقش آموزش و رسانه در ترویج فرهنگ صلح برای گسترش فرهنگ صلح، حضور زنان در رسانه‌ها و نظام آموزشی اهمیت زیادی دارد. آموزش حقوق بشر، مقابله با نفرت‌پراکنی، گفت‌وگو بین فرهنگی و روایت‌های جایگزین از جنگ و خشونت، از جمله حوزه‌هایی است که حضور زنان در آن‌ها تأثیرات چشمگیری دارد.
چگونه می‌توان از زنان صلح‌طلب حمایت کرد؟
برای حمایت از زنان در مسیر صلح، اقدامات زیر پیشنهاد می‌شود:
- ترویج آموزش صلح در مدارس و دانشگاه‌ها
- مشارکت فعال زنان در شورای عالی امنیت ملی و سیاست‌گذاری‌های کلان
- حمایت مالی و حقوقی از سازمان‌های مدنی زنان
- ایجاد فرصت‌های شغلی برای زنان در مناطق درگیر خشونت و بحران