ریسک تتر برای کاربران ایرانی؛ برای مقابله با فریز شدن دارایی‌هایمان چه کنیم؟
تتر، پرکاربردترین استیبل‌کوین بازار رمزارزها و مورداعتماد بسیاری از کاربران است. ایرانی‌ها نیز از آن به عنوان جایگزین دلار استفاده می‌کنند، اما چند وقتی است که بار دیگر خطر فریز شدن تتر کاربران ایرانی به گوش می‌رسد. فریز شدن تتر در ولت کاربران یا صرافی‌ها هنوز ملموس نیست و فعالان این حوزه نیز می‌گویند تاکنون شواهد قطعی از فریز گسترده گزارش نشده است. با این حال ساختار متمرکز تتر، امکان انسداد حساب‌ها را از نظر فنی و حقوقی فراهم کرده است؛ پس بهتر است از همین الان راه‌حل‌ها روی میز باشند: از مهاجرت به استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز گرفته تا طراحی کیف پول‌های مقاوم به قطع اینترنت برای شرایط داخلی.
احتمال فریز شدن دارایی تتر کم ولی صفر نیست
«سهند حمزه‌ای»، مدیرعامل آبان‌تتر، ضمن تأیید ریسک فنی تتر، به تجربه داخلی این صرافی اشاره می‌کند و به دیجیاتو می‌گوید: «شرکت تتر در مواردی با دولت‌های غربی و نهادهای قضایی برای فریز کردن دارایی‌هایی که به جرائم سایبری، پول‌شویی یا تحریم‌های مستقیم مرتبط بوده‌اند، همکاری کرده است. این موارد عمدتاً مربوط به فعالیت‌های مشخصی در کشورهای تحریمی بوده، نه صرفاً به‌خاطر ملیت یا تابعیت کاربران.»
او ادامه داد: «ما در آبان‌تتر تاکنون گزارشی از فریز شدن دارایی کاربرانمان به دلیل ملیت ایرانی دریافت نکرده‌ایم، اما گزارش‌هایی در فضای مجازی درباره فریز شدن تتر پس از انتقال از برخی صرافی‌های داخلی مطرح شده است. بااین‌حال ساختار تتر متمرکز است، امکان فریز به لحاظ فنی وجود دارد و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. ما هم آن را کاملاً جدی گرفته‌ایم.»
حمزه‌ای به راهکارهای پیشگیرانه‌ای که این صرافی برای کاهش ریسک در نظر گرفته است اشاره می‌کند و به دیجیاتو می‌گوید: «به کاربرانمان توصیه کرده‌ایم بهتر است دارایی تتر (USDT) خود را به استیبل‌کوین دای (DAI) تبدیل کنند که ساختار غیرمتمرکز دارد و گزینه‌ای بسیار امن‌تری است. همچنین به آن‌ها پیشنهاد داده‌ایم از شبکه‌های پالیگان و BEP20 به‌جای ترون برای نگهداری تتر استفاده کنند، چراکه تاکنون هیچ گزارشی از فریز شدن دارایی‌ها در این شبکه‌ها نداشته‌ایم.»
«سهراب ثامنی»، مدیرعامل زربان، نیز با تأکید بر ماهیت پرریسک تتر برای کاربران ایرانی می‌گوید: «حدود یک درصد از کل تتر منتشرشده در جهان تاکنون فریز شده است. این عدد در نگاه اول شاید کوچک به نظر برسد؛ اما در مقیاس جهانی رقم قابل‌توجهی است. برای کاربران ایرانی اما این خطر به‌مراتب جدی‌تر است و بین ۱۰ تا ۲۰ درصد تخمین زده می‌شود. هرچند شخصاً در ماه‌های اخیر موردی از فریز شدن دارایی کاربران ایرانی ندیده‌ام، اما در گذشته با چنین مواردی برخورد داشته‌ام.»
«عباس آشتیانی»، فعال حوزه رمزارز، از زاویه فنی‌تری به این مسئله نگاه می‌کند. او توضیح می‌دهد که فریز شدن دارایی‌ها در تتر نه‌تنها ممکن است، بلکه در سازوکار خود این رمزارز نیز پیش‌بینی شده است:
«امنیت بلاک‌چین ناشی از شفافیت آن است و شرکت تتر هم که از بلاک‌چین‌های اصلی استفاده کرده است، می‌تواند شبکه و تراکنش‌ها را مشاهده کند. در قراردادهای هوشمند تتر کدی وجود دارد که به شرکت تتر اجازه می‌دهد پس از شناسایی، موجودی یک آدرس را فریز کند. این شناسایی می‌تواند ناشی از رأی دادگاه، شکایت بین‌المللی یا حتی برچسب‌گذاری کیف پول‌ها به دلیل ارتباط با کشوری تحت تحریم باشد. در این صورت، با تتر مکاتبه می‌شود و اگر شرکت قانع شود، دارایی آن آدرس مسدود خواهد شد.»
بااین‌حال، هر سه نفر بر این نکته اتفاق‌نظر دارند که احتمال فریز گسترده دارایی‌های ایرانی‌ها پایین است. ثامنی در این باره به دیجیاتو می‌گوید: «شرکت تتر به‌سادگی می‌تواند حساب‌های ایرانی‌ها را فریز کند، چون اطلاعات کافی دارد، اما برای حفظ برندش این کار را نخواهد کرد، مگر اینکه دستور مستقیم قضایی دریافت کند.»
آشتیانی هم خطر فریز همگانی را ضعیف می‌داند و معتقد است: «به دلیل تعداد بالای آدرس‌های ایرانی، چنین اقدامی از نظر اجرایی دشوار است، اما همین هم نباید باعث غفلت شود. بهتر است صرافی‌ها و کاربران نکات امنیتی را رعایت کنند تا شناسایی ساده نشود.»
به گفته آشتیانی اگر دارایی‌های افراد در پلتفرم‌ها نگهداری شوند مسئولیت امنیت آن بر عهده پلتفرم است.
تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد تتر نگذارید
ثامنی تأکید می‌کند که راهکار اصلی برای محافظت از دارایی‌های تتری تغییر زیرساخت است: «زمانی که از خارج محدودیت اعمال می‌شود، ما نباید خود را در یک مدل محدودتر محصور کنیم. بلکه باید از ظرفیت‌های پروتکل‌های جهانی استفاده کنیم تا سرویس‌هایی غیرقابل‌انسداد توسعه دهیم.»
او با اشاره به تجربه موفق سرویس‌های غیرمتمرکز در حفظ شبکه خود در شرایطی که اینترنت ایران با محدودیت‌های صددرصدی مواجه بود به صرافی‌ها پیشنهاد کرد: «بهتر است به سمت توسعه سرویس‌های غیرمتمرکز حرکت کنند. هرچند ذات صرافی سرویس متمرکز است اما می‌شود از پلتفرم‌هایی مانند Uniswap در داخل ایران استفاده کرد، به شرطی که اتصال داخلی به آن برقرار باشد؛ مثلاً کیف پول‌هایی که روی روتر یا پروکسی داخلی قرار گرفته‌اند تا در صورت قطع اینترنت جهانی هم همچنان قابل‌استفاده باشند.»
حمزه‌ای هم به سناریوهای جایگزین و ساختارهای ترکیبی اشاره می‌کند: «در شرایط بحرانی، بخشی از دارایی‌ها را در کیف پول‌های سرد نگهداری می‌کنیم که به اینترنت متصل نیستند، و بخشی در کیف پول‌های گرم برای تسهیل برداشت و معاملات. همین ساختار کمک می‌کند هم امنیت بالا برود و هم ریسک تمرکز کاهش پیدا کند.»
او به دیجیاتو می‌گوید در شرایط بحرانی، مانند اختلال در دسترسی جهانی یا تهدیدهای تحریمی، سناریوهای عملیاتی از پیش آماده دارند:
«از جمله مهاجرت بخشی از ذخایر دلاری به استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکزتر، مدیریت ریسک جابه‌جایی روی شبکه‌های جایگزین و حتی اطلاع‌رسانی به‌موقع به کاربران برای مدیریت دارایی‌هایشان. همچنین در سطح آموزش کاربران نیز فعالانه توصیه‌هایی ارائه می‌دهیم، مثل توزیع دارایی‌ها، استفاده از کیف پول‌های شخصی و تمرکززدایی در تصمیم‌گیری‌های مالی.»
ثامنی نیز به همه کاربران پیشنهاد می‌کند پایه معاملات خود را تغییر دهند و از سرویس‌های غیرمتمرکز استفاده کنند تا اطلاعات و دارایی‌های خود را به یک دلار دیجیتال غیرقابل‌فریز تبدیل کنند: «اگر بخواهیم از ظرفیت‌های کامل این اکوسیستم بهره ببریم، باید به سمت استفاده از سرویس‌های کاملاً غیرقابل‌انسداد حرکت کنیم.»
از سوی دیگر، آشتیانی با اشاره به نقشی که صرافی‌ها در امنیت کاربران دارند، بر مدیریت دقیق‌تر تأکید می‌کند: «صرافی‌ها باید آی‌پی کاربران را مدیریت کنند. چون یکی از راه‌های اصلی شناسایی کاربران، بررسی آی‌پی است. وقتی شناسایی انجام شود، لایه بعدی می‌تواند فریز باشد. این کار از عهده کاربران عادی خارج است.»
او احتمال می‌دهد هدف کاربران از تهیه تتر، ورود به دنیای رمزارزهاست بنابراین به کاربران توصیه می‌کند برای حافظت از دارایی خود در برابر ریزش بازار، از سبد متنوع‌تری از استیبل‌کوین‌ها استفاده کنند: «کاربران معمولاً این تنوع را بهتر تحمل می‌کنند تا اینکه اجازه دهند مدیریت سرمایه آن‌ها فقط در اختیار پلتفرم‌ها باشد. همچنین باید از انواع دیگر رمزارزها که قابلیت بلوکه شدن توسط خود شبکه را ندارند، به‌عنوان جایگزین مناسب استفاده کنند.»
منبع: دیجیاتو