سقوط صادرات فرش دستباف از ۲ میلیارد دلار به ۵۰ میلیون دلار؛ استراتژی «دیپلماسی فرش» برای نجات برند ملی
رئیس مرکز ملی فرش ایران از یک بحران بیسابقه در صنعت فرش دستباف خبر داد: سقوط صادرات از ۲ میلیارد دلار در سالهای اوج به کمتر از ۵۰ میلیون دلار در حال حاضر. این آمار نشاندهنده از دست رفتن جایگاه ایران به عنوان برند اول جهانی و هشداری جدی برای اشتغال ۲ میلیون نفر در این حوزه است.
به گزارش توسعه برند به نقل از ایسنا، زهرا کمانی، رئیس مرکز ملی فرش ایران، در حاشیه نمایشگاه فرش مشهد، عوامل این سقوط را ترکیبی از تحریمهای خارجی و خودتحریمیهای داخلی دانست و تأکید کرد:
«تحریم فرش ایرانی تنها تحریم یک کالا نیست، بلکه تحریم فرهنگ، خانواده و معیشت است. مانعتراشیهای داخلی مانند تعهدات ارزی، بروکراسی کارت بازرگانی و فرایندهای فرسایشی اداری، ضربهای برابر با تحریمهای خارجی به این صنعت وارد کرده است.»
نقشه راه برای احیای برند «فرش ایران»
دولت چهاردهم برای مقابله با این روند کاهشی، مجموعهای از اقدامات استراتژیک را در دستور کار قرار داده است:
-
تشکیل شورای عالی فرش و سند تحول: تدوین سند تحول فرش دستباف برای رفع گلوگاههای زنجیره تولید و صادرات.
-
دیپلماسی فرش: تشکیل کارگروه ویژه در وزارت امور خارجه با هدف بهرهگیری از رایزنان فرهنگی و تجاری برای احیای اشاعه فرهنگی فرش ایرانی در جهان.
-
یافتن بازارهای جایگزین: با از دست رفتن بازار آمریکا، تمرکز بر بازارهای جدید از طریق نشستهای تخصصی B2B و اعزام هیئتهای تجاری.
-
حفاظت از داراییهای معنوی: ثبت جهانی مناطق جغرافیایی (مانند فرش مشهد) برای جلوگیری از کپیبرداری رقبا از طرحها و تکنیکهای اصیل ایرانی.
تغییر پارادایم: از «تولید سنتی» به «تولید بازارمحور»
یکی از راهکارهای کلیدی برای بازگشت به روزهای اوج، ورود نسل جدید و متخصص به این صنعت است. کمانی تأکید کرد که جوانان خلاق میتوانند با حفظ اصالتها، طراحی نقوش را با سلیقه بازارهای جهانی تطبیق دهند تا از «تولید کور» جلوگیری شده و محصولات بر اساس تقاضای واقعی صادر شوند.
حمایت از «ولینعمتان» صنعت فرش: بیش از ۸۰ درصد تولید فرش ایران توسط بانوان انجام میشود. احیای بیمه قالیبافی و ارائه تسهیلات کمبهره (تا سقف ۵ میلیارد تومان برای کارگاهها) از اولویتهای دولت برای حمایت از زنان سرپرست خانوار و روستایی در این زنجیره ارزش است.
