سوزاک چیست و چه علائمی دارد؟
سوزاک نوعی عفونت مقاربتی است. در بیشتر مواقع، این بیماری بدون علامت است؛ به‌ویژه در زنان. اگر هم علائمی وجود داشته باشد، بسته به جنسیت فرد متفاوت خواهد بود.
اگر احتمال می‌دهید که به این بیماری دچار شده‌اید، باید به پزشک مراجعه کنید. درمان سریع با آنتی‌بیوتیک می‌تواند از بروز مشکلات جدی و طولانی‌مدت جلوگیری کند.
سوزاک چیست؟
سوزاک یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است که عامل آن باکتری «نایسریا گونوره‌آ» است. افراد فعال جنسی در هر سنی می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند و آن را به شریک جنسی خود انتقال دهند. علاوه بر این، امکان انتقال سوزاک در هنگام زایمان از مادر به نوزاد نیز وجود دارد.
راه انتقال این بیماری از طریق مایعات جنسی مانند ترشحات واژن و مایع منی است. این عفونت می‌تواند از طریق رابطه جنسی واژنی، مقعدی، دهانی یا حتی استفاده از وسایل جنسی مشترک با فرد مبتلا منتقل شود.
در بسیاری از موارد، فرد هیچ نشانه‌ای از بیماری ندارد و متوجه ابتلای خود نمی‌شود. این موضوع باعث می‌شود که بیماری به‌طور ناخواسته به شریک‌های جنسی انتقال یابد.
اگر گمان می‌کنید که به این عفونت مبتلا شده‌اید، نباید درمان را به تأخیر بیندازید. سوزاک در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض جدی و ماندگاری را ایجاد کند. پزشک برای برطرف کردن عفونت داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد.
سوزاک دومین عفونت باکتریایی شایع مقاربتی پس از کلامیدیا محسوب می‌شود. سالانه نزدیک به یک میلیون مورد جدید سوزاک در ایالات متحده گزارش می‌شود. حدود نیمی از این موارد مربوط به افراد ۱۵ تا ۲۴ ساله هستند.
علائم و علل سوزاک
نشانه‌های ابتلا به سوزاک کدامند؟
اغلب مبتلایان هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. این امر به‌خصوص در زنان بیشتر دیده می‌شود. اگر علائم ظاهر شوند، بسته به جنسیت فرد به شکل‌های متفاوتی بروز می‌کنند.
نشانه‌های سوزاک در زنان
حدود ۵۰ درصد از زنان هیچ نشانه‌ای ندارند. این مسئله انتقال ناخواسته بیماری به شریک‌های جنسی را ساده‌تر می‌کند. به همین دلیل، آزمایش دادن در صورت داشتن رابطه جنسی یا احتمال تماس با فرد مبتلا اهمیت زیادی دارد. در صورت بروز علائم، نشانه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ترشحات غیرعادی از واژن به رنگ سفید یا زرد
- درد در بخش پایین شکم یا لگن
- احساس درد هنگام رابطه جنسی
- سوزش یا درد هنگام دفع ادرار
- خونریزی میان دوره‌های قاعدگی
نشانه‌های سوزاک در مردان
مردان بیشتر احتمال دارد که علائم بیماری را تجربه کنند. با این حال، نشانه‌ها معمولاً چند هفته پس از ابتلا ظاهر می‌شوند و همین موضوع باعث انتقال ناخواسته بیماری به دیگران می‌شود. این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- ترشح سفید، زرد یا سبز از آلت تناسلی
- درد یا سوزش شدید هنگام ادرار
- درد و تورم بیضه‌ها
نشانه‌های مشترک در زنان و مردان
عفونت سوزاک می‌تواند در گلو یا مقعد نیز ایجاد شود. این نوع عفونت کمتر از سوزاک دستگاه تناسلی شایع است. نشانه‌های احتمالی شامل موارد زیر هستند:
- در گلو: خارش، گلودرد، احساس خراشیدگی یا مشکل در بلع
- در مقعد: خارش، ترشح یا درد هنگام دفع مدفوع
مدت زمان بروز نشانه‌ها
علائم سوزاک ممکن است تا چند هفته بعد از ورود باکتری به بدن ظاهر نشوند. سیستم ایمنی بدن ممکن است که در ابتدا آن را به‌عنوان عفونت تشخیص ندهد. به‌طور میانگین، بیشتر افراد طی ۱۴ روز نشانه‌های بیماری را تجربه می‌کنند.
علت ایجاد سوزاک
سوزاک زمانی رخ می‌دهد که باکتری از طریق مایعات جنسی مانند منی یا ترشحات واژن وارد بدن شود (معمولاً در رابطه جنسی محافظت‌نشده). این باکتری می‌تواند از راه آلت تناسلی، واژن، دهان یا مقعد وارد بدن شود. انتقال باکتری نیازی به انزال ندارد. همچنین، استفاده از وسایل جنسی آلوده که شسته نشده یا با کاندوم پوشانده نشده‌اند، می‌تواند عامل انتقال باشد. در زنان، دهانه رحم شایع‌ترین محل عفونت است. در مردان، عفونت بیشتر در پیشابراه آغاز می‌شود.
چه چیزهایی باعث ابتلا به سوزاک نمی‌شوند؟
سوزاک بیماری مسری است که به‌راحتی هنگام رابطه جنسی انتقال می‌یابد. با این حال، برخی تماس‌های نزدیک یا تبادل مایعات بدن باعث ابتلا نمی‌شوند. شما نمی‌توانید از راه‌های زیر به این بیماری مبتلا شوید:
- بوسیدن، در آغوش گرفتن یا دست دادن
- خوردن یا نوشیدن چیزی مشترک
- استفاده از توالت بعد از فرد مبتلا
- تنفس قطرات ناشی از عطسه یا سرفه فرد دیگر
عوامل خطر ابتلا به سوزاک
احتمال ابتلا بیشتر است اگر:
- زیر ۲۵ سال سن داشته باشید
- سابقه ابتلا به عفونت‌های مقاربتی داشته باشید
- در هر رابطه از کاندوم استفاده نکنید
- با یک یا چند شریک رابطه داشته باشید که اخیراً آزمایش سوزاک نداده‌اند
عوارض ناشی از عدم درمان سوزاک
اگر این بیماری درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی را ایجاد کند. انتشار عفونت در بدن ممکن است منجر به درد و ورم مفاصل، التهاب کبد و آسیب به دریچه‌های قلب یا مغز شود. عوارض بسته به جنسیت بیولوژیکی متفاوت هستند.
عوارض در زنان
عفونت می‌تواند به رحم و لوله‌های فالوپ گسترش یابد و بیماری التهابی لگن ایجاد کند. این بیماری ممکن است ناباروری یا بارداری خارج رحمی به دنبال داشته باشد. همچنین، در نوزادان متولدشده از مادر مبتلا، ممکن است که مشکلات چشمی شدید و حتی نابینایی رخ دهد.
عوارض در مردان
این بیماری می‌تواند ناباروری، ایجاد بافت اسکار در پیشابراه، التهاب بیضه‌ها یا درد و التهاب پروستات ایجاد کند.
تشخیص سوزاک
تشخیص قطعی تنها توسط پزشک امکان‌پذیر است. در ابتدا، پزشک درباره علائم و سابقه جنسی سؤال خواهد کرد. سپس نمونه‌ای از ادرار یا ترشحات بدن برای بررسی باکتری جمع‌آوری می‌شود. ممکن است که پزشک یکی از اقدامات زیر را انجام دهد:
- معاینه لگنی و گرفتن نمونه از دهانه رحم
- جمع‌آوری نمونه ادرار
- گرفتن نمونه با سواب از گلو یا مقعد
- نمونه‌گیری از ترشحات آلت تناسلی
پزشک توضیح می‌دهد که کدام نوع آزمایش برای شما مناسب‌تر است و چه نوع نمونه‌ای نیاز دارد. اغلب، آزمایش همزمان برای کلامیدیا نیز انجام می‌شود، زیرا این دو بیماری معمولاً با هم دیده می‌شوند.
روش درمان
درمان سوزاک فقط با آنتی‌بیوتیک امکان‌پذیر است. شرکای جنسی نیز باید تحت درمان قرار بگیرند. درمان معمول شامل تزریق آمپول سفتریاکسون است که مقدار آن بر اساس وزن بدن تعیین می‌شود. اگر فرد به این دارو حساسیت داشته باشد، ترکیب جنتامایسین تزریقی و آزیترومایسین خوراکی تجویز خواهد شد. گاهی پزشک برای درمان همزمان کلامیدیا، داروهایی مانند داکسی‌سایکلین را نیز توصیه می‌کند. باید داروها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کرد.
به خاطر داشته باشید که درمان نمی‌تواند آسیب‌هایی را که قبل از شروع درمان ایجاد شده، جبران کند. همچنین، از ابتلای مجدد به بیماری جلوگیری نخواهد کرد. به همین دلیل، رعایت اقدامات پیشگیرانه پس از درمان ضروری است.
مدت زمان درمان
این بیماری معمولاً طی ۷ تا ۱۴ روز پس از مصرف آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شود. برخی پزشکان آزمایش مجدد را برای اطمینان از بهبودی کامل توصیه می‌کنند. برای پیشگیری از انتقال بیماری، فرد باید در ۷ روز نخست درمان از برقراری رابطه جنسی خودداری کند.
آیا سوزاک درمان قطعی دارد؟
بله، درمان به‌موقع می‌تواند بیماری را به‌طور کامل برطرف کند. همه داروها باید طبق نسخه مصرف شوند، حتی اگر نشانه‌ها کاهش یافته باشند. هرگز نباید داروی دیگران برای درمان بیماری خود مصرف شود. رعایت کامل دستورات دارویی اهمیت زیادی دارد، به‌ویژه در مورد این بیماری.
سوزاک هنوز قابل درمان است، اما مقاومت آن نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها در حال افزایش است. برخی سویه‌ها که مقاومت شدیدی پیدا کرده‌اند، با عنوان «سوبر سوزاک» شناخته می‌شوند. برای اینکه بیماری همچنان قابل درمان باقی بماند، ضروری است که همه بیماران داروها را به‌طور کامل مصرف کنند و همزمان اقدامات لازم برای پیشگیری از ابتلا را انجام دهند.
منبع: روزیاتو