عراق، ایران و تحولات منطقه

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مصطفی الربیعی؛ تحلیلگر عراقی نوشت: برای درک حقیقت و ابعاد موضع اخیر عراق در خصوص بمبارانی که شهر اربیل شاهد آن بود، باید پیشینه مناقشات سیاسی حاکم بر محافل سیاسی و نخبگان عراقى را بررسی کرد.

از زمان وقوع طوفان الاقصی در ۷ اکتبر، گروه های مقاومت شیعه عراق با هدف قرار دادن محل استقرار نیروهای آمریکایی در عراق و منطقه، عملیات خود را تشدید کردند.

از آن تاریخ تا نوامبر گذشته، نیروهای آمریکایی هدف ۷۰ عملیات نظامی قرار گرفتند.

در ۲۲ نوامبر، ایالات متحده ، حملات تهاجمی را به مواضع نیروهای الحشد الشعبی در منطقه ابوغریب در ۳۰ کیلومتری غرب بغداد، و در جرف النصر انجام داد که این حملات به شهادت ۱۰ نفر انجامید.

در این میان، دولت عراق با صدور بیانیه ای، شدیداً حملات آمریکا را محکوم کرد و آن را نقض آشکار حاکمیت عراق دانست و اعلام کرد: “ما حمله ای را که منطقه جرف النصر را هدف قرار داد، و بدون اطلاع سازمان های دولتی عراق انجام شد ، محکوم می کنیم  و ان را نقض آشکار حاکمیت و تمامیت ارضی عراق می دانیم.

سپس در سوم دسامبر، نیروهای آمریکایی برای حمله به بخش‌هایی از الحشد الشعبی در کرکوک بازگشتند که این حملات منجر به شهادت ۵ نفر شد.

در ۴ ژانویه کنونی، یک پهپاد آمریکایی ابوتقوی السعیدی، معاون فرمانده عملیات نیروهای الحشد الشعبی را در کمربند بغداد، در مرکز پایتخت عراق هدف قرار داد.

این بمباران در مرکز  بغداد، و داخل یک مقر فرماندهى متعلق به نیروهای الحشد الشعبی، که یکی از نهادهای نظامی عراق محسوب می شود، روی داد.

تشدید تنش وحشیانه آمریکا در عراق منجر شد، تا بحث در مورد فایده ماندن نیروهای آمریکایی در عراق دوباره از سر گرفته شود. نیروهایی که علیه عراقی‌ها و تمامیت ارضی عراق مرتکب جنایت می شوند.

از زمان وقوع طوفان الاقصی، دولت عراق به رهبرى آقای محمد شیاع  السودانی در حمایت از مردم فلسطین، ومحکومیت تجاوزات اسرائیل و محکوم کردن حمایت غرب از این جنگ ناعادلانه پیشگام بود.

سخنرانی السودانی در اجلاس قاهره در ۲۱ اکتبر گذشته در برابر روسای جمهور و رهبران عرب و خارجی، جسورانه ترین و شجاع ترین موضع در حمایت از مردم فلسطین تلقی می شود.

این سخنرانی فضای همدردی گسترده ای را در میان مردم ودولت عراق در مورد مسئله فلسطین ایجاد کرد.

همسویی آمریکا با موجودیت اسرائیلی بحث در عراق درباره ضرورت پایان دادن به حضور آمریکا را زنده کرد.

این بحث پس از حملات مکرر آمریکا به مواضع متعلق به نیروهای حشد الشعبی و نماینده حاکمیت عراق به شدت بالا گرفت.

بیانیه دولت عراق در محکومیت ترور شهید فرمانده حشد الشعبى ابوتقوی السعیدی قاطعانه وجسورانه وبى سابقه بود.

دولت سودانى این حمله را “حمله ای شبیه به اقدامات تروریستی” و “حمله ای آشکار و نقض آشکار حاکمیت و امنیت عراق” دانست.

برای اولین بار، دولت عراق “نیروهای ائتلاف بین المللی را مسئول این حمله می داند.”

دولت نه تنها ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده آمریکا را مسئول ‌دانست، بلکه اعلام کرد که این ائتلاف «تمام تفاهمات بین نیروهای مسلح عراق و نیروهای ائتلاف بین‌المللی را تضعیف می‌کند».

دولت عراق خاطرنشان کرد که این حملات تشدید تنش و تجاوز خطرناک به عراق و به دور از روح و متن دستور وماهیتی است که ائتلاف بین المللی در عراق برای آن ایجاد شده است.
در نتیجه این مواضع در مورد تضعیف روابط عراق و ائتلاف بین المللی، این زبان صریح برای اولین بار از بغداد شنیده می شود.

پیش از این حادثه، اقاى محمد شیاع السودانی در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای اسپانیایی خود، که در ۲۸ دسامبر به بغداد سفر کرده بود، تأیید کرد که “عراق برای پایان دادن به حضور ائتلاف بین المللی جدی است.”
نخست وزیر عراق در چهارمین سالگرد شهادت رهبران النصر و در مراسم دولتی که به همین مناسبت برگزار شد، موضع خود را درباره حضور خارجی در عراق تکرار کرد.

السودانی “ترور سردار قاسم سلیمانی مهمان عراقی و حاج ابومهدی المهندس را حمله ای آشکار به خاک و حاکمیت عراق دانست”.

وی در ادامه سخنان خود، که با حضور سران مقامات و نمایندگان مجلس و دولت برگزار  و به صورت زنده پخش شد، ادامه داد: توجیهات وجود ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا به پایان رسیده است. وی تاکید کرد که “پایان دادن به ائتلاف بین المللی یک تصمیم برگشت ناپذیر است.”

طی سه ماه گذشته، «پایان دادن به ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده» پرتکرارترین موضع مطرح‌شده توسط محمد شیاع السودانی در دیدارهای دوجانبه با مهمانان غربی یا در جلسات عمومی بود.
در این چارچوب ، موضع عراق در مورد بمباران شهر اربیل که متشنج توصیف می شود، باید تفسیر شود.

ساعاتی پس از سفر السودانی برای شرکت در مجمع بین‌المللی داووس، اربیل هدف موشک‌های بالستیک قرار گرفت.
برخی محافل نزدیک به نخست وزیر عراق اشاره مى کنند که هدف اساسى موضع دولت عراق در قبال بمباران اربیل بیش از آنکه متوجه ایران باشد، به مواضع عراق درباره مطرح کردن موضوع مهم و حساسی مانند پایان دادن به حضور ائتلاف بین‌المللی در عراق از تریبون اجلاس داووس مربوط می شد.

السودانی در دیدار با مقامات غربی در داووس بر آمادگی یکپارچه نیروهای مسلح عراق برای رویارویی با هرگونه چالش تروریستی پیش روی عراق تاکید کرد. السودانى در این ملاقاتها تاکید کرد که  زمان آن فرا رسیده است که عراق حاکمیت خود را به دور از حضور نظامی خارجی ها به دست آورد.

تنها یک روز پس از محکومیت عراق در مورد بمباران اربیل، السودانی در گفتگوی مستقیم با شرکت کنندگان در مجمع داووس، از کمک های ارائه شده توسط جمهوری اسلامی عراق در شکست داعش تمجید، و ایران را «همسایه و دوست» توصیف کرد.

موضع نخست وزیر عراق در مورد بمباران اربیل، در راستای تقویت مطالبه سودانی‌ برای پایان دادن به حضور نظامی خارجی در عراق بود.

این در حالی است که پیشتر، آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها دولت عراق را به دنباله‌روی از ایران متهم می‌کردند و این چیزی است که در اجلاس داووس اتفاق نیفتاد.

باید توجه کرد که خروج نیروهای خارجی به رهبری ایالات متحده آمریکا از عراق به نفع دستیابی به هدف انتقام از خون‌ فرماندهان پیروزی حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس با خروج نیروهای آمریکایی از غرب آسیا است.

خروج آمریکا از عراق لزوماً منجر به خروج از سوریه خواهد شد. این یک پیروزی استراتژیک برای کشورهای محور مقاومت در ایران و عراق است.

اما آنچه باید در مورد بمباران اربیل برجسته شود مواضع دیگری است که برای روابط راهبردی که محمد السودانی مایل به تحکیم و تقویت آن است، مضر و مخرب تلقی می شود.

اولین مورد از این مواضع، موضعى است که قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی هنگام بازدید از محل بمباران بیان کرد، و منکر این موضوع شد که مقر بمباران شده متعلق به موساد است.

 اگرچه بازدید وی بیش از یک ساعت طول نکشید، در حالی که او موظف است نتیجه تحقیقات را ظرف ۴۸ ساعت ارائه دهد!
موضع الاعرجی مورد انتقاد گسترده ناظران، فعالان و محافل مختلف قرار گرفت. آن‌ها این موضع را نشان‌دهنده همراهی وی با آمریکایی‌ها و مسعود بارزانی، وتلاش وى برای جلب رضایت وحمایت آن‌ها در صورت نامزدی او برای پست نخست‌وزیر تفسیر کردند.

الاعرجی نامزد فراکسیون بدر برای تشکیل دولت در کنار محمد شیاع السودانی بود. اما چارچوب هماهنگی به دلایل زیادی با انتخاب دومی موافقت کرد.

از این رو، ناظران بر این باورند که موضع الاعرجی با انگیزه رقابت و تخریب السودانى‌ و تلاش برای بدنام کردن وی در مقابل ایران بوده است. الاعرجی هم سعی کرد در مقابل آمریکایی ها و مسعود بارزانی جایگاه  و چهره خود را سفید کند.

دومین موضعى که باید مورد توجه قرار گیرد و از حساب السودانى جدا شود، مواضع فواد حسین وزیر امور خارجه است.

فواد حسین مواضع تندی اتخاذ کرد که همه را در داخل و خارج غافلگیر کرد.

از جمله درخواست وی از اتحادیه عرب براى محکوم کردن بمباران اربیل بود، در حالیکه این اتحادیه طى سه ماه گذشته سکوت را اختیار کرد در برابر جنایات فجیع صهیونیست ها سکوت اختیار کرد.

مواضع فواد حسین در داخل عراق با انتقادات گسترده و شدیدی مواجه شد. بسیاری از نویسندگان و روزنامه نگاران او را متهم کردند که از وزیر خارجه عراق به سمت مسعود بارزانی روی آورده است.

قابل ذکر است که فواد حسین در زمان ریاست مسعود بارزانی بر اقلیم کردستان عراق منشی بارزانی بود.

بسیاری از نویسندگان عراقی نیز در زمانی که وزیر امور خارجه کردستان با شور و شوق در همه پرسی جدایی اقلیم کردستان از عراق که مسعود بارزانی در سال ۲۰۱۷ بر آن نظارت داشت، شرکت کرد، از اظهار تاسف وزیر امور خارجه کردستان درباره «حاکمیت عراق» شگفت زده شدند.

فعالان رسانه‌ای و سیاسی، اظهارات فواد حسین در جریان همه پرسی را متذکر شدند که “مرزهای عراق مقدس نیستند”.

از این رو، مواضع الاعرجی و فؤاد حسین باید ابتدا در چارچوب خدمت به آمریکایی ها، و در مرحله دوم در زمینه خنثی کردن مأموریت  محمد شیاع السودانی نخست وزیر برای خروج نیروهای خارجی از عراق تفسیر شود.
این دو مقام عراقی بر این موضوع اشتراک دارند که آینده سیاسی آنها به ماندن آمریکایی ها در عراق بستگی دارد.

الاعرجی آرزو دارد کاندیدای بعدی نخست وزیری باشد و از این طریق از آمریکایی ها و بارزانی ها دلجویی و تن‌نازی می کند.
فواد حسین به یک سیاستمدار کرد جدایی‌طلب بازگشته است که معتقد است بقای آمریکایی‌ها از اقلیم کردستان به‌عنوان یک دولت در داخل کشور محافظت می‌کند که امکان حضور سرویس‌های اطلاعاتی جهانی و گروه‌های مسلح مخالف کشورهای همسایه را در سرزمین‌های خود فراهم می‌کند.

پایان