قد چه رازهایی درباره سلامت آشکار می‌کند؟

قد می‌تواند بازتابی از وضعیت سلامت باشد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که افراد کوتاه‌قد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دو و بیماری قلبی قرار دارند، در حالی‌که افراد بلندقد احتمال بیشتری برای تجربه کمردرد دارند. اگرچه قد به‌تنهایی عامل تعیین‌کننده نیست، اما به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم می‌تواند سرنخ‌هایی درباره خطر بیماری‌ها به‌دست دهد.

۱. بیماری قلبی

مطالعه‌ای در مجله The New England Journal of Medicine نشان داد هر ۶.۵ سانتی‌متر افزایش قد، خطر بیماری عروق کرونری را تا ۱۳ درصد کاهش می‌دهد. پژوهشگران این موضوع را به شریان‌های بزرگ‌تر و ظرفیت تنفسی بهتر در افراد بلندقد نسبت می‌دهند.

به‌طور مثال، فردی با قد ۱۵۲ سانتی‌متر نسبت به فردی با قد ۱۶۷ سانتی‌متر حدود ۳۲ درصد بیشتر در معرض خطر بیماری قلبی قرار دارد. همچنین، هر یک اینچ (برابر با ۲٫۵۴ سانتی‌متر) افزایش قد خطر سکته مغزی را ۶.۵ درصد کاهش می‌دهد.

البته افراد بلندقد بیشتر در معرض فیبریلاسیون دهلیزی قرار دارند که نوعی ریتم نامنظم قلب است.

زمان مراجعه به پزشک: هرگونه خستگی مداوم، تنگی نفس، سرفه پایدار، یا درد قفسه سینه که به بازو، فک یا کمر گسترش می‌یابد، می‌تواند نشانه جدی باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.

۲. سرطان

آمارها نشان می‌دهد یک نفر از هر دو نفر در طول زندگی به سرطان مبتلا خواهد شد. سبک زندگی، از جمله مصرف دخانیات، چاقی، ورزش و رژیم غذایی، عوامل اصلی هستند؛ اما قد نیز نقش دارد.

مطالعات منتشر شده در The Lancet Oncology بیان می‌کند که افراد بلندقد اندکی بیشتر در معرض سرطان‌هایی همچون پستان، روده و ملانوما هستند. دلیل احتمالی، تعداد بیشتر سلول‌ها و سطح بالاتر عوامل رشد در بدن است.

در مقابل، تحقیقات گسترده نشان داده‌اند زنان کوتاه‌قد کمتر به سرطان تخمدان و مردان کوتاه‌قد کمتر به سرطان پروستات دچار می‌شوند.

با این حال، محققان تأکید دارند که این تفاوت‌ها نسبی است و تمرکز اصلی باید بر سبک زندگی سالم شامل رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، عدم مصرف دخانیات، محدودیت الکل و انجام غربالگری‌ها و واکسیناسیون توصیه‌شده باشد.

زمان مراجعه به پزشک: کاهش وزن غیرقابل توضیح، خستگی مداوم، وجود توده یا تورم، خونریزی بی‌علت، درد ماندگار، تعریق شبانه، تغییرات پوستی یا سرفه طولانی‌مدت می‌تواند هشداردهنده سرطان باشد.

۳. بیماری آلزایمر

پژوهشی در British Journal of Psychiatry نشان داد افراد کوتاه‌تر بیشتر در معرض مرگ ناشی از دمانس یا زوال عقل هستند، به‌ویژه مردانی که قد آنها کمتر از ۱۶۵ سانتی‌متر است.

این موضوع می‌تواند به عوامل دوران کودکی مانند تغذیه ضعیف یا عفونت‌ها برگردد. همچنین، حجم بیشتر مغز در افراد بلندقد می‌تواند مقاومت بیشتری در برابر آلزایمر ایجاد کند.

زمان مراجعه به پزشک: نشانه‌هایی مانند از دست دادن حافظه روزمره، گیجی در برنامه‌های عادی، دشواری در حل مسائل، تکرار کلمات یا گم‌کردن مسیر گفتگو باید جدی گرفته شود.

۴. دیابت نوع دو

دیابت نوع دو در سال‌های اخیر به بالاترین میزان ابتلا رسیده است. پژوهشی در Diabetologia نشان داد که هر ۱۰ سانتی‌متر افزایش قد، خطر ابتلا به این بیماری را در مردان ۴۱ درصد و در زنان ۳۳ درصد کاهش می‌دهد.

این اثر حفاظتی با وضعیت متابولیک بهتر در افراد بلندقد ارتباط دارد؛ به‌ویژه توزیع یکنواخت‌تر چربی در بدن و تجمع کمتر آن در کبد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد این توزیع مناسب چربی موجب واکنش مؤثرتر بدن به انسولین می‌شود. همین موضوع احتمال افزایش قند خون و بروز دیابت نوع دو را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

با این حال هنوز مشخص نیست که آیا خودِ قد عامل مستقیم این تفاوت است یا متغیرهای مرتبط با متابولیسم چنین اثری ایجاد می‌کنند.

زمان مراجعه به پزشک: عطش شدید، کاهش وزن بی‌علت، تکرر ادرار و خستگی طولانی باید با آزمایش قند خون بررسی شود.

۵. ریزش مو

پژوهش Nature Communications نشان داد مردان کوتاه‌قد بیشتر در معرض طاسی الگوی مردانه هستند. این مسئله به احتمال زیاد به تفاوت‌های هورمونی و عوامل رشد در دوران بلوغ مرتبط است.
راهکارهای درمانی شامل محلول ماینوکسیدیل، داروی فیناستراید، لیزردرمانی یا کاشت مو است.

زمان مراجعه به پزشک: ریزش سریع یا تکه‌ای مو همراه با التهاب یا خارش پوست سر می‌تواند نشانه بیماری‌های خودایمنی، عفونت‌های قارچی یا مشکلات التهابی پوست باشد.

۶. کمردرد

قد بلند می‌تواند فشار بیشتری بر ستون فقرات وارد کند و احتمال کمردرد یا مشکلات دیسک را افزایش دهد. مطالعات در British Medical Journal و Arthritis Care and Research نشان می‌دهد زنان بلندقد بیشتر مستعد کمردرد هستند و افراد بلندقد احتمال بیشتری برای جراحی ستون فقرات دارند.

تقویت عضلات مرکزی بدن، استفاده از صندلی‌های ارگونومیک و درمان‌های گرمایی یا سرمایی می‌تواند به کاهش درد کمک کند.

زمان مراجعه به پزشک: کمردرد پایدار همراه با انتشار درد به پا، بی‌حسی یا ضعف عضلانی نیاز به بررسی تخصصی دارد.