ماه خدا بخیر/ کسی که به مردم آسیب نرساند چه مجازاتی دارد؟

ماه مبارک رمضان فرصت خوبی برای رفتن به سمت خوبی ها و دوری از بدی هاست. زیرا خداوند در این ماه فرصتی واجب برای مؤمن قرار داده است که عبادت را به صورت روزه دار انجام دهد و مردم می توانند رابطه خود را با خدا بهبود بخشند و از برخی امیال و اشتباهات خودخواهانه دوری کنند. رسول خدا صلی الله علیه و آله به عنوان نمونه یکی از عنایت های این ماه را برای آسیب نرساندن به مردم مطرح کرد و فرمود: «یا ایها الناس… این یعنی ای مردم پرهیز. در این ماه به مردم آسیب می رساند، خداوند متعال در روز قیامت خشم خود را از او دور می کند.

مخاطبان این قسمت از حدیث، افراد خاصی نیستند، بلکه می توانند شامل هرکس باشند; زیرا قلدری موارد و درجات مختلفی دارد. فرد می تواند با زبان خود به دیگران آسیب برساند، مانند گاز گرفتن و طعنه زدن. حتی می توان از وضعیت جامعه انتقاد کرد، اما نقد آن در زمانی و مکانی است که به آسایش روحی و روانی دیگران آسیب می رساند. یا گاهی حق تقدم خیابان را رعایت نمی کند و باعث عصبانیت رانندگان می شود یا ماشین خود را زیاد در خیابان هل می دهد و باعث نظم عمومی می شود یا زباله هایی را روی زمین می اندازد که باعث انزجار مردم می شود. بنابراین آسیب در درجه بالاتر همان دشمنی با دیگران و تمسخر آنهاست که عمدتاً از حسادت و عقده های درونی ناشی می شود که قطعاً بدترین آسیب است.

مفهوم آزار در قرآن در بیشتر موارد به معنای جراحت و توهین و در قالب های مختلف مانند عیب جویی و تمسخر، تهمت و تجسس است. آیات ۱۱ و ۱۲ سوره حجرات به مفهوم استهزاء و استهزاء اشاره می کند، آنجا که می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید، مردانی از مردانی که از نیکی به آنها امتناع می ورزند، و زنانی از زنانی که از آن امتناع می ورزند». هیچ خیری از آنها نیست و یکدیگر را قضاوت نکنید و با القاب نزاع نکنید». یعنی: «ای کسانی که ایمان آورده اید، گروهی از مردان شما گروهی دیگر را مسخره نکنند، شاید بهتر از اینها باشند. و نه زنان، زنان دیگر، شاید بهتر از اینها باشند. و همدیگر را مسخره نکنید و از یکدیگر عیب جویی نکنید و یکدیگر را زشت نخوانید». امیرالمؤمنین علیه السلام در یکی از سخنان خود آزار دادن به دیگران را از خصوصیات افراد فاسق می داند و می فرماید: آزار دادن به همنوعان عادت است و در جای دیگر آزار و اذیت را معرفی می کند. افراد شایسته و آزاده از ویژگی های افراد فرودست است که می گویند: آزار و اذیت سخاوتمندان و آزادگان عادت عارفان و نادانان است.

زشتی آزار و اذیت دیگران به حدی است که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله آزار مؤمنان را مساوی آزار خود معرفی کرده و می فرماید: هر که مؤمنی را آزار دهد به من آزار داده است. واعظین، ج ۲، ص ۲۹۳) و امام صادق (علیه السلام) درباره مجازات مسخره کنندگان می فرماید آیا روز قیامت دعوت رسول است: آیا این نعمت اولیاء است؟ فرمود: «اینها کسانی هستند که از مؤمنان هستند و با آنها مخالفت می کنند و به آنها حمله می کنند و در دینشان هلاک می کنند، سپس به دوزخ می روند». یعنی در روز قیامت زنگ می زند: کجایند آزار دهندگان دوستان من؟ پس گروهی بدون گوشت برمی خیزند و گفته می شود: اینها کسانی هستند که مؤمنان را مورد آزار و اذیت قرار دادند و دشمنی کردند و با آنها مخالفت کردند و در دینشان به آنها ظلم کردند. سپس دستور داده می شود که به جهنم افکنده شوند.» (الکافی (الاسلامیه)، ج ۲، ص ۳۵۱).

منبع: تسنیم