مردی که حرف و عملش یکی بود
۱۱:۳۴ – ۱۱ مهر ۱۴۰۳
قدرت رهبری وعملکرد سیدحسن نصرا… رهبر شهید حزبا… دردستیابی به اهداف این تشکل مقاومت وتطبیق آن اهداف در راستای منافع ملی لبنان باعث شد تا مجامع بینالمللی او را فردی مؤثر در تصمیمهای سیاسی لبنان، منطقه و نیز در عرصه سیاست بینالملل بشناسند.
صاحبنظران و تحلیلگران متعددی این موضوع را تصدیق کرده و وی را حائز ویژگیهای شخصیتی ممتاز در اعمال رهبری و اثرگذاری بر مخاطبان میدانستند. اغلب صاحبنظران، دلیل اثرگذاری کلام او را صداقت در قول و عمل دانستهاند که از فرهنگ شیعی و ارزشهای دینی متاثر است. این وپژگیهای شخصیتی باعث شد تا در پژوهشهای مختلف به نقش رهبری او توجه شود.
نگاهی گذرا به جبهه رقبا و مخالفان حزبا…
مخالفان نصرا… را میتوان در دو دسته مخالفان داخلی و خارجی تقسیم کرد که دسته اول از گروهها، احزاب و افراد مخالف شخص دبیرکل یا مخالف مشی حزبا… و مقاومت در داخل لبنان تشکیل شدهاند و گروه دوم شامل کشورها و افراد دشمن منافع ملی لبنان بهویژه اسرائیل، آمریکا، گروهی از دولتهای غربی (مانند انگلستان، فرانسه و …) و برخی سردمداران و جریانات منطقه میشوند. در راس رقبای داخلی حزبا… هواداران جریان ۱۴ مارس و احزاب تابع آن قرار دارند که پس از ترور «رفیق حریری» در سال ۲۰۰۵ با یکدیگر متحد شدند و تحولاتی را در لبنان رقم زدند. رقبای سیاسی حزبا… در احزابی از جمله «المستقبل»، «قوات لبنانی» و … فعالیت میکنند.
تقابل دائمی با اسرائیل و یادآوری وظایف حاکمیت در لبنان
سیدحسن نصرا…، دبیرکل حزبا… لبنان در سخنرانیهایش از مقام رسمی خود در این حزب استفاده کرده و اهداف و برنامههای حزبا… و مقاومت لبنان را برای مخالفان داخلی و خارجی اعلام و تکرار کرده است. او همواره تاکید کرده که حزبا… از روز نخست شکلگیری، در تقابل دائمی با اسرائیل است و این مهم را هرگز از صدر اولویت هایش خارج نکرده است؛ وی ایستادگی بر این موضع را در تمامی سخنرانیهای عید مقاومت طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ تکرار کرده است.
سید حسن نصرا… در سخنرانیهای عید مقاومت و آزادسازی جنوب لبنان از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ بهدفعات از مقام سازمانی خود برای بیان وظایف حکومت و دولت لبنان در برابر مردم استفاده کرده است. وظایفی شامل برقراری امنیت عمومی کشور، بازسازی و توسعه مناطق جنگزده و دور از جنگ و نیز بنای ساختارهای حکومتی برکنار از دخالتهای غیرقانونی و نیز درخواست از دولت برای مسئولیتپذیری و حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم.
افشاگریهای شهید نصرا…
افشای حقایق و اطلاعات درخصوص خصومتآفرینیهای عمدی میان فرقههای مذهبی و سیاسی در لبنان و تلاش مخالفان برای توسل به آمریکا و نهادهای بینالمللی برای ضمانت در منازعات و واسطه قرارگرفتن میان فرقهها از دیگر محورهای سخنرانیهای سیدحسن نصرا… طی این سالها بوده است. طی سالهای رهبری نصرا…، صراحت وی در نحوه گردش اطلاعات و تکرار تفوق نظامیتسلیحاتی و روانی نیروهای مقاومت بر نیروهای دشمن علاوه بر ترساندن اسرائیل درباره جنگ با لبنان، موجب بازدارندگی سلاح مقاومت از وقوع یا برنامهریزی برای جنگ شده است.
هوش احساسی و مهارت سیاسی رهبر حزبا…
بررسی سخنرانیهای سیدحسن نصرا… در سالروز آزادسازی جنوب لبنان در۲۵می هرسال نشان داده که او در مواجهه با مخالفان، مهارت سیاسی در تقابل با آنان را بهکار گرفته است. بهاین منظور او در برابر دشمنان خارجی (اسرائیل و آمریکا) بر مقاومت تاکید کرده و در برابر مخالفان داخلی شیوه تعامل را در پیش گرفته است. سیدحسن نصرا… درتقابل با مخالفان خود از کاربست مهارت هوش احساسی دریغ نورزیده است. او بهکمک این ویژگی که بحث برسر اکتسابی یا ذاتیبودن آن در اینجا مطرح نیست، توانسته است با خلق کاریزما ازخود نزدمخالفان، هم بر نفوذ کلام خود بیفزاید هم دشمنانش را بهواسطه این کاریزما به وحشت اندازد. بهاین ترتیب اوتوامان بابهرهبرداری ازهوش احساسی خویش کارایی مهارت سیاسی وسازمانی خود رادربرابر مخالفان افزایش داده است.
خلق کاریزما از رهگذر عمل به وعدهها
خلق کاریزما درنظر مخالفان سیدحسن نصرا…، بهواسطه عمل به وعدههایی بوده که بهطورعلنی درسخنرانیهایش مطرح شده است. مطالعه سخنرانی دبیرکل حزبا… لبنان درجشن آزادسازی جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰ نشان داده که او از همان اولین سال پیروزی به خلق کاریزما پرداخته است. نصرا… در این جشن به سخنان ایهود باراک نخستوزیر وقت رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه لبنانیها باید عقبنشینی اسرائیل را بهمعنای صلح بینگارند، اشاره کرده و تهدیدها و هراسافکنیهای او ضد لبنان پس از این گفتهها را یادآور شده است. او از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ بارها آزادی اسرای لبنانی را وعده داده و از بسیاری آنها نام برده است. درطول این مدت سهمرتبه عملیات تبادل اسرا انجام شده و وعدههای او تحقق یافته است، این موضوع بازهم بر هیمنه کاریزماتیک نصرا… در نظر سربازان ارتش اسرائیل افزوده است.
تلفیق قدرت سخت و نرم در مواجهه با مخالفان
رهبر شهید حزبا… لبنان طی سالها رهبری این گروه مقاومت، ازتلفیقی از هردوقدرت سخت و نرم برای مواجهه با مخالفان استفاده کرده است. بیشترین نوع قدرت بهکار گرفتهشده توسط او در برابرمخالفان ودشمنان، قدرت سخت با کاربست سبک رهبری تراکنشی بوده و درصورت اعمال قدرت نرم، روشهایی ضدالهامبخش را در تقابل با ایشان بهکار گرفته است؛ بهاین معنا که حتی روشهای اعمال قدرت نرم استفاده شده او در مواجهه با مخالفان، اغلب درجهت تخریب و ترساندن و شکست هیمنه ایشان در نظر نیروهایشان و نیز سایر مخاطبان بوده است.
یافتههای این مقاله نشان دادهاند که سیدحسن نصرا… برای اعمال قدرت سخت خود، دو مهارت سازمانی و سیاسی را به کار گرفته است؛ او مهارت سازمانی خویش را ازطریق اعلام مواضع حزبا… لبنان در مواجهه با مخالفان و جداسازی وظایف ایشان از وظایف حکومتی و نیز کنترل و مدیریت خود بر ساختار سازمانی حزبا… به مخالفان نشان داده است و همچنین با افشای اطلاعات روبهدرون و روبهبیرون برای ترساندن مخالفان و نیروهایشان، تسلط خود را بر گردش اطلاعات آشکار کرده است.
دبیرکل حزبا… لبنان، برای نمایش مهارت سیاسی خود در تقابل با مخالفان، توان اعمال زور بر ایشان را با یادآوری و تکرار متناوب شکستهای ایشان اعمال کرده است تا بهاین وسیله از اقدام عملی مجدد از سوی دشمنان با بروز درگیری نظامی جدید از جانب اسرائیل جلوگیری کند و از سوی دیگر، او برای حفظ موقعیت برتر خود در برابر مخالفان داخلی و خارجی، از اولین روز جشن آزادسازی جنوب لبنان در سال۲۰۰۰به چانهزنی بر سر سلاح مقاومت و برشمردن دلایل کنارنگذاشتن آن پرداخته است. سیدحسن نصرا… برای اعمال قدرت نرم خود در تقابل با مخالفان، مهارتهای هوش احساسی ارتباطات و چشمانداز را بهکار گرفته، اما روشهای انتخابی او در اعمال این وجه از قدرتش دربرابر مخالفان ضدالهامبخش بوده است.
تخریب تصاویر ذهنی دشمنان و مخالفان داخلی، انتخاب مکانهای برگزاری جشن در نوار مرزی برای بهرخکشیدن شکست به دشمنان و مخالفان، تخریب چشماندازهای دشمن (اسرائیل) در شکستناپذیری و بهتصویرکشیدن آیندهای سیاه و توام با ترس از شکست دائمی برای دشمنان لبنان از جمله این روشها بودهاند. نصرا… با شناخت دقیق از تاریخچه سیاسی واجتماع مخالفان و اتفاقات جاری در منطقه، هوش محیطی خود را به نمایش گذاشته و توان اثرگذاری خود برمحیط را اولا درتوصیف واقعی وضعیت منطقه درهر سال، ثانیا در ارائه تحلیل از وضعیت با استفاده از اطلاعات پنهان و آشکار و ثالثا در پیشبینی آینده واقعه مورد بحثش در هر سال نشان داده است. تحقق پیشبینیهای او در رابطه با مخالفان، باعث افزایش کاریزمای او در میان مخالفان و رصد جدی سخنان او از سوی مخالفان شده است. وی همچنین با انتخاب دقیق موضوع بحث در هر عید مقاومت و تکرار آن درصورت تداوم موضوع متناسب با اندازه اهمیت آن، توان خود را در خلق فرصت اثرگذاری و تطبیق سبک رهبریاش متناسب با شرایط محیطی بهرخ کشیده است.
نمادها در سخنرانیهای شهید نصرا…
به نظر جوزف نای، اندیشمند سیاسی آمریکایی، بخشی از توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران به استفاده از عوامل غیرکلامی مانند زبان بدن، نگاه، فضای سخن و نمادهای استفادهشده در هنگام سخنرانی، مربوط است. دبیرکل حزبا… لبنان از این روش نیز برای افزایش اثرگذاری سخن و نشاندادن نفوذ کلامش در دشمنان بیبهره نبوده است. انتخاب مکان برگزاری عید مقاومت در ۲۵ میسالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ یکی از نمادهایی است که دبیرکل حزبا… لبنان در تقابل با مخاطب هوادار بر آن تاکید کرده است، اما این موضوع برای مخاطب دشمن نیز پیامهایی بهدنبال دارد.
بررسی مکانهای برگزاری جشن آزادسازی نشان داده که این جشن در سالهای متعدد بهطور تقریبی در کل نواحی آزاد شده و هم مرز با اسرائیل برگزار شده است. سیدحسن نصرا… در تمامی سخنرانیهای آزادسازی جنوب لبنان از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ بر شکستهشدن هیمنه اسرائیل و آغاز دوران پیروزیها بر اسرائیل تأکید کرده است. وقوع شکست اسرائیل در هریک از جنگهای پس از سال ۲۰۰۰ درمقابل لبنان و مقاومت (مانند جنگ ۳۳ روزه، جنگ ۲۲ روزه در غزه، جنگ ۸ روزه در غزه و…) صحت تصویرسازیهای سیدحسن نصرا… را درباره افول قدرت و زوال ارتش اسرائیل تایید کرده و این امر حتی پذیرش پیشبینیهای او را در جامعه مخالفان و تحقیر و تمسخر رهبران اسرائیل توسط ساکنان سرزمینهای فلسطین اشغالی و دوستانشان در پی داشته است.
منبع: جام جم
