معجزه در مخزن – شانا
در گرمای طاقت‌فرسای بیش از ۵۰ درجه اهواز، تیمی از متخصصان شرکت نفت و گاز کارون با استفاده از فناوری پیشرفته MFL، در دو روز کاری فشرده سلامت مخزن نفتی راهبردی را بررسی و جان تازه‌ای به آن بخشیدند؛ عملیاتی حساس که با دقت و سرعتی مثال‌زدنی، نقش حیاتی در تداوم تولید نفت کشور ایفا می‌کند.
به گزارش تیتر۱۲ به نقل از هفته‌نامه مشعل، بوی تند نفت کهنه با نسیم گرم جنوب در هم می‌آمیزد و هوای داغ، انگار برای پیشروی بیشتر عجله دارد. دمای هوا گاهی خودش را به بالای ۵۰ درجه می‌رساند تا شهر تعطیل شود و اهالی از هرم گرما به زیر سقف خانه‌ها پناه ببرند و در این میان فصل تعمیرات اساسی از راه رسیده تا تلاقی گرما و صنعت را دوباره تجربه کند. اگرچه در میانه این میدان تلاقی چراغ‌های پرتابل در تاریکی مخزن، سایه‌های بلند مردانی را روی دیواره‌های فرسوده مخزن می‌اندازد؛ مردانی که با دقت و وسواس، در مخزنی استوانه شکل که در این زمان به اتاقی صنعتی می‌ماند، به جراحی مشغولند. دست‌هایشان پر است از ابزارها و دستگاه‌هایی خاص و دقیق؛ دستگاه‌هایی که توانایی خواندن ذهن فلزات را دارند. در اینجا، هر عدد و هر زخم، معنای خاص خود را دارد؛ آیا مخزن هنوز جان دارد یا نیاز به جراحی فوری دارد؟ جراحان صنعتی، صفحه نمایش را با چشمانی تیز عقاب‌وار زیر نظر دارند، زیرا در دنیای آنها خطوط موج‌دار و نمودارهای رنگی روی مانیتور، داستان پنهان فلز را فاش می‌کنند؛ کجا خورده شده؟ کجا هنوز جان دارد و کجا باید فوری ترمیم شود؟
در میان آنها «جمال داودی»، مسئول آزمایشات غیرمخرب بهره برداری شرکت نفت و گاز کارون با دقتی بی‌نظیر به صفحه نمایش دستگاه MFL نگاه می‌کند. صفحه‌ای که جزئیات آن، مانند نقشه‌ای پنهان از تاریخچه فلز، تمام رازهای درون آن را آشکار می‌کند. خطوط و نمودارهای روی مانیتور، هر کدام داستانی خاص از خوردگی و فرسودگی این مخزن بیان می‌کنند. هر نقطه‌ای که روی صفحه نمایش، آبی می‌شود، امیدواری است، اما رنگ‌های قرمز و نارنجی، هشداری است برای تصمیم‌گیری‌های فوری. او سال‌ها در جست‌وجوی این رمز و رازها بوده و حالا این زبان را درست مثل زبان مادری می‌شناسد و همه چیز برایش آشناست.
فلز زیر زبان خورنده نمک ناله می‌کند
همکارانش دو اپراتور چابک و یک بازرس فنی، بدون لحظه‌ای تردید، سنسورها را روی کف مخزن می‌کشند. هیچ‌کدام از آنها به زمان توجهی ندارند. فشار کاری و حساسیت موقعیت، همه‌چیز را تغییر داده؛ اینجا دیگر فرصت برای آزمون و خطا نیست. فقط باید دقیق و سریع کار کرد. معمولا این کار هفته‌ها طول می‌کشد، اما امروز… امروز وقت تنگ است، زیرا مخزن استراتژیک است و تولید نفت در گرو سلامت آن. در چنین شرایطی، ساعت‌ها و لحظه به لحظه آن اهمیت دارند. اگر مخزن آسیب ببیند، جریان تولید نفت دچار وقفه خواهد شد، بنابراین، حتی نفس‌هایشان هم حساب شده است، نه خیلی کند، نه خیلی تند. فقط دقیق، مثل دستگاه‌هایی که در دست دارند. آنها اینجا نه برای تماشا که برای معاینه اورژانسی آمده‌اند. مخزنی که نفسش به شماره افتاده، پوستش دارد زیر دندان‌های نامرئی نمک و خوردگی له می‌شود. آنها با دستگاه MFL در دست، مثل پزشکی که استتوسکوپ را روی سینه بیمار می‌گذارد، به صدای درون فلز گوش می‌دهند.
تعمیر و تعویض، فرصتی برای تدابیر بیشتر
۴۸ ساعت فرصت دارند نه یک دقیقه بیشتر. سکوت سنگین مخزن با صدای بوق دستگاه‌های پیشرفته شکسته می‌شود. تیم چهارنفره‌شان، مثل اعضای یک ارکستر، دقیق کار می‌کند؛ دو اپراتور چابک، سنسورهای MFL را با حرکاتی حساب شده روی سطح مخزن می‌لغزانند، مثل جراحانی که اسکنر را روی بدن بیمار حرکت می‌دهند. مسئول بازرسی فنی، دستورعمل‌های تعمیراتی را صادر می‌کند؛ هر جمله‌اش یک تصمیم حیاتی است و داودی که به عنوان سرپرست تیم، میان داده‌های فنی و فشار زمانی در رفت‌وآمد است، مثل پلی میان علم و عمل. روش MFL، همان‌طور که داودی توضیح می‌دهد، چیزی فراتر از ابزارهای معمولی است. این یک عکس هوایی است از رگ‌های مخزن. سنسورها با دقت و سرعت روی سطح فلز می‌لغزند و میدان مغناطیسی به سرعت زخم‌های پنهان فلز را لمس می‌کند. نتایج به شکل خط‌های رنگی روی صفحه ظاهر می‌شود. نقطه‌هایی که برای اصلاح فوری باید موردتوجه قرار گیرند و شاید خطرهایی که به چشم نمی‌آیند، ولی در صورت بی‌توجهی، می‌توانند فاجعه بیافرینند. همکارانش فریاد می‌زنند: «اینجا ۲ میلیمتر کم شده! این نقطه مرکز خوردگی است!» و در همین لحظات، داودی تصمیم‌گیری می‌کند. هر تصمیم او می‌تواند سرنوشت یک بخش مهم از صنایع نفتی را تغییر دهد. تعمیر، تعویض یا فرصت برای تدابیر بیشتر؟
سرعت نباید قربانی دقت شود
در ۲ روزی که تیم داودی به شدت در حال کار هستند، تمام مخزن پر از چسب‌های رنگی می‌شود. هر رنگ یک زخم، هر علامت یک خطر پنهان. با اینکه وقت کم است، کار باید با دقت انجام شود. دو روز فشرده و طاقت‌فرسا جایی که جراحی صنعتی در دمای ۵۰ درجه‌ای اهواز در حال انجام است. او می‌گوید روش ما معمولی نیست. این MFL، فناوری سطح بالایی است که مثل معجزه، کار دو هفته را در دو روز جمع می‌کند. اما معجزه‌گر می‌خواهد: «فقط کسانی که تسلط کامل دارند می‌توانند با این دستگاه‌ها کار کنند.
سرعت نباید قربانی دقت شود؛ این شعار ماست.» گاهی اوقات به وقت اضطرار همزمان، دو مخزن را بررسی می‌کنند و این مساله برایشان عادی شده است: «مخازنی را که اهمیت کمتری دارند، با روش‌های متداول بررسی می‌کنیم، اما این یکی… این مخزن، قلب تپنده تولید نفت منطقه است. اگر امروز کارمان را درست انجام نداده باشیم، فردا ممکن است شاهد کاهش تولیدی باشیم که جبرانش هفته‌ها طول بکشد.» این شب بیداران صنعت نفت می‌دانند که امروز نه فقط یک مخزن که بخشی از چرخه انرژی کشور را نجات داده‌اند با تخصصی که مثل نور در تاریکی می‌درخشد و عزمی که از فولاد سخت‌تر است.
داودی در پایان می‌گوید: «مخزن هنوز نفس می‌کشد، اما باید مراقبت فوری شود.» با استفاده از MFL، دو هفته کار در دو روز انجام شده. نه تنها زمان را صرفه‌جویی کرده‌اند، بلکه جان تازه‌ای به این فلز داده‌اند. این تنها نتیجه‌ای است که از تسلط کامل بر علم و ابزار به دست می‌آید. همان‌طور که او می‌گوید، «معجزه‌گر واقعی کسی است که تسلط کامل بر دستگاه‌ها دارد و می‌داند که هر لحظه چه باید کرد.»
منبع: شانا
