موارد استفاده از قرص آسپرین ؛ شناخت فواید و عوارض آسپرین
قرص آسپرین برای چی خوبه؟ احتمالا نام این قرص را بسیار شنیده اید، اما آیا کاربرد این قرص را می دانید؟ میزان مصرف قرص آسپرین به چه صورت است؟ در این مقاله از شادمگ به بررسی فواید و عوارض قرص آسپرین پرداخته ایم.
قرص آسپرین چیست و چه کاربردی دارد ؟
نام رایج دارو: آسپرین – Aspirin
آسپرین یک سالیسیلات و داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی است و از آن برای کاهش تب و تسکین دردهای خفیف و متوسط استفاده‌می‌شود؛ مواردی مثل دردهای عضلانی، درمان دندان درد و سردرد. یکی دیگر از موارد مصرف آسپرین کاهش ورم و تسکین دردهای آرتروزی است.
این دارو ممکن است به‌عنوان یک داروی ضدانعقاد یا رقیق‌کننده‌ی خون برای کسانی تجویز شود که به‌تازگی یکی از جراحی‌های گرفتگی عروق را، مثل بای‌پس قلب (عمل قلب باز) اندآرترکتومی کاروتید (رفع انسداد عروق کاروتید) و آنژیوی عروق کرونر، پشت سر گذاشته‌اند.
مکانیسم اثر آسپرین
این دارو آنزیم سیکلواکسیژناز را مهار می‌کند. پلاکتها بخصوص به این اثر خیلی حساسند. همچنین اثرات ضد التهابی آن از طریق مهار تولید آنتی بادی ، مهار آزاد شدن هیستامین بوسیله آنتی‌ژن و تثبیت نفوذپذیری مویرگها طی واکنش‌های ایمونولوژیکی اعمال می‌گردد.
فارماکوکینتیک آسپرین
آسپیرین پس از تجویز به فرم خوراکی به خوبی از دستگاه گوارش جذب می شود. دارو به میزان ۹۰-۸۰% به پروتئین های پلاسما متصل می شود. نیمه عمر دارو ۳-۲ ساعت است و به طور وسیعی در کبد متابولیزه می شود. دارو توانایی عبوراز جفت وشیر را دارد.
نحوه مصرف آسپرین چگونه است ؟
در مصرف این دارو، موارد زیر را در نظر داشته‌باشید:
- اگر این دارو را پزشک برای شما تجویز کرده‌است، آن را طبق دستورات پزشک مصرف نمایید.
- دوز مصرفی و مدت زمان استفاده از داوری آسپرین، به وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما بستگی دارد.
- اطلاعات درج‌شده در راهنمای مصرف دارو به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید در ۲۴ ساعت چند عدد قرص آسپرین مصرف کنید و زمان مجاز برای مصرف خودسرانه‌ی این دارو چند روز است.
- هرگز این زمان و دوز مجاز دارو را بدون تجویز پزشک، افزایش ندهید و از کمترین دوز مؤثر دارو، برای درمان استفاده کنید.
- اگر برای خوددرمانی سردرد از آسپرین استفاده می‌کنید و علائمی مانند لکنت زبان، ضعف در یک طرف بدن و اختلال ناگهانی دید دارید یا سردرد شما از ضربه یا ترومای سر، سرفه‌کردن و خم‌شدن ناشی می‌شود و با تهوع شدید و مزمن، تب و گرفتگی گردن همراه است، حتما با پزشک مشورت کنید؛ این موارد ممکن نشانه‌های وضعیت‌های حساسی باشند.
- اگر از آسپرین بدون برنامه‌ای منظم و فقط در زمان نیاز استفاده‌می‌کنید، توجه داشته‌باشید که اگر داروهای مسکن را با ظهور اولین علائم درد مصرف‌کنید، اثربخشی بیشتری دارند و اگر صبر کنید تا علائم شدیدتر شوند، ممکن است اثربخشی دارو کمتر شود.
- اگر با‌وجود مصرف دارو، درد بیش از ۱۰ روز و تب بیش از ۳ روز ادامه یافت و قطع نشد، حتما با پزشک مشورت‌کنید، چون ممکن است وضعیت جدی‌تری داشته‌باشید.
- اگر بعد از مصرف دارو علائم بیماری تشدید شد و علائم غیرمعمول دیگری مثل سرخی و تورم ناحیه‌ی دردناک و مشکلات شنوایی یا وزوز گوش مشاهده‌شد، با دکترتان تماس بگیرید.
قرص آسپرین برای چی خوبه ؟
کاربرد و فواید مصرف قرص آسپرین را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- کاهش دردهای خفیف تا متوسط که می‌توانند به دلیل میگرن، سیکل ماهانه، آنفلوآنزا و سرماخوردگی باشند. اگر درد شدت داشت، در کنار آن داروهای مسکن دیگری نیز تجویز می‌شود.
- کاهش تب
- تب روماتیسمی (Acute Rheumatic Fever). این بیماری به دلیل عفونت باکتریایی گلو ایجاد می‌شود. بروز این بیماری در کودکان ۵ تا ۱۵ سال شایع است. تب روماتیسمی باعث التهاب قلب، بافت پیوندی، بافت زیر پوستی، مفاصل و رگ‌های خونی اندام‌های مختلف می‌شود.
- روماتیسم مفصلی (rheumatoid arthritis) نوعی بیماری خود ایمنی ( Autoimmune disease ) است، یعنی بدن سلول‌های سالم خود را مهاجم تشخیص داده و به آنها حمله می‌کند. این بیماری بیشتر مفاصل کوچک مانند انگشتان دست، مچ دست و پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- بافت‌های متورم بدن
- جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون
- کاهش خطر حمله ایسکمیک گذرا (TIA) که معمولا آن را با عنوان سکته مغزی خفیف می‌شناسند. این سکته به دلیل انسدادهای جزئی در شریان‌های مغز رخ می‌دهد که باعث آسیب‌های شدید و دائمی نمی‌شود.
- جلوگیری از تشکیل لخته خون
- پیشگیری از سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد، Myocardial infarction)
- کاهش ریسک بروز سکته مغزی
- جلوگیری از سرطان روده بزرگ (سرطان کولورکتال، Colorectal cancer)
عوارض قرص آسپرین چیست ؟
از رایج‌ترین عوارض مصرف قرص اسپرین به موارد زیر اشاره شده است:
- ناراحتی معده
- این دارو منجر به رقیق شدن خون می‌شود به همین دلیل خونریزی‌ها راحت‌تر از حالت عادی رخ می‌دهند.
- سوزش سردل
- خواب آلودگی
- سردرد‌های خفیف
نکته: برای به حداقل رساندن ناراحتی معده قرص آسپرین را همراه غذا، یک لیوان پر آب، شیر یا داروهای ضد اسید مصرف کنید. این نکته برای قرص‌های پوشش دار کاربرد ندارد.
عوارض جدی و خطرناک قرص ASA
عوارض جدی زیر بسیار نادر هستند، اما دور از انتظار نیستند:
- زنگ زدن گوش
- توهم گیجی
- تنفس سریع
- تشنج
- وجود خون در سرفه، استفراغ، ادرار یا مدفوع
- زردی پوست و سفیده چشم
- دردناک شدن مفاصل بدن
- تورم در دست و پاها
چند نوع قرص آسپرین داریم ؟
این دارو به شکل‌های زیر عرضه می‌شود:
- قرص جویدنی ۱۰۰ میلی‌گرمی
- قرص روکش‌دار ۸۰، ۱۰۰، ۳۲۵ و ۵۰۰ میلی‌گرمی
- قرص جوشان ۳۲۵ میلی‌گرمی
- قرص‌های تک شیار ۳۲۵ میلی گرمی
- شیاف ۳۲۵ میلی گرمی
چه کسانی باید اسپرین مصرف کنند ؟
مصرف اسپرین به بیماران زیر توصیه می‌شود:
- افرادی که ریسک بروز سکته‌های قلبی و مغزی در آنها بالاست.
- کسانی که جریان خون مغزی ضعیفی دارند
- بیمارانی که درد خفیف و تب دارند.
- افرادی که به میگرن مبتلا هستند یا به دلایل دیگر سردرد‌های شدید را تجربه می‌کنند.
- بیمارانی که با سرماخوردگی و آنفلوآنزا درگیر هستند
- زنانی که در به دلیل سیکل ماهانه، دردهای شدید دارند.
- افرادی که جراحی «بای‌پس عروق کرونر» را انجام داده‌اند.
- کسانی که به بیماری شریان محیطی (PAD) مبتلا هستند.
- بیمارانی که دچار سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) شده‌اند.
- قرص آسپرین ۸۰ برای غلظت خون ممکن است تجویز شود.
تداخلات دارویی آسپرین
مشخصات کلی تداخلات:
– نفروپاتی ناشی از مسکن‌ها
– ضد پلاکت
– اتصال به کاتیون‌های چند ظرفیتی
– کاهش پرفیوژن یا عملکرد کلیوی
– افزایش خطر خونریزی یا آسیب به مخاط دستگاه گوارش
– اسیدوز متابولیک
– اثرات اوریکوزوریک و ضد اوریکوزوریک
– ترکیبات حساس به PH ادرار
تداخلات رده X (پرهیز)
دکس ایبوپروفن، دکس کتوپروفن، فلوکتافنین، واکسن ویروس آنفولانزا (زنده/ ضعیف شده)، کتورولاک (نازال، سیستمیک)، ماسیمورلین، اوماستاکسین، سولفین پیرازون، اوروکیناز، واکسن‌های حاوی ویروس آبله‌مرغان
کاهش اثرات داروها توسط آسپرین
مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین، بنزبرومارون، کاریسوپرودول، دکس کتوپروفن، هیالورونیداز، لزینوراد، دیورتیک های لوپ، ماسیمورلین، مولتی ویتامین‌ها/ فلوراید (حاوی ویتامین‌های آ، دی و ای)، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ، ای، فاقد آهن)، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ، دی، ای، کا، فولات، آهن)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیرانتخابی)، پروبنسید، سینکالید، اسپیرونولاکتون، سولفین پیرازون، تیکاگرلور، تیلودرونات
کاهش سطح آسپرین توسط داروها
الکل (اتیل)، کورتیکواستروئید ها (سیستمیک)، دکس ایبوپروفن، دکس کتوپروفن، فلوکتافنین، کتورولاک (نازال، سیستمیک)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیرانتخابی)، سوکروفریک اکسی هیدروکسید
آسپرین ۸۰ را چطور باید مصرف کرد ؟
پزشک باید مقدار مصرف آسپرین برای غلظت خون را تعیین کند. به طور کلی روزانه مصرف یک قرص کامل ۸۰ میلی‌گرمی پیشنهاد می‌شود. این دوز دارو خاصیت ضد پلاکتی دارد و از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند. برخی بیماران نیز به دلیل شرایط خاصی که دارند مجبور به مصرف دوز ۳۰۰ میلی‌گرمی آن هستند. این قرص در درمان درد، تب بالا و کاهش تورم می‌تواند، مورد استفاده قرار گیرد.
چه کسانی نباید آسپرین مصرف کنند ؟
- افرادی که در گذشته نسبت به مصرف آسپرین یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن از خود حساسیت نشان داده‌اند
- بیمارانی که به آسم مبتلا هستند.
- کسانی که مشکلات کلیوی، کبدی دارند و از زخم معده رنج می‌برند.
- افرادی که به اختلالات خونریزی‌دهنده مانند هموفیلی مبتلا هستند
- بیمارانی که فشار خون بالا کنترل نشده دارند.
- کودکان زیر ۱۶ سال و سالمندان بالای ۶۵ سال
- زنانی که اقدام به بارداری کرده‌اند، باردار یا شیرده هستند.
آیا مصرف اسپرین در کودکان ایمن است ؟
پزشکان متخصص مصرف این دارو را برای کودکان زیر ۱۶ سال توصیه نمی‌کنند. مصرف این قرص در کودکان ریسک بروز بیماری «سندرم ری» را افزایش می‌دهد. این بیماری معمولا پس از یک عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی یا آبله مرغان رخ می‌دهد. در طی این بیماری سطح قند خون کاهش و میزان آمونیاک و اسیدیته خون افزایش می‌یاید. همچنین کبد متورم شده و رسوبات چربی تولید خواهد کرد. تورم در مغز، تشنج و از دست دادن هوشیاری از دیگر عوارض این بیماری است. علائم ۳ تا ۵ روز پس از عفونت ویروسی ظاهر می‌شوند. سندرم ری از آن جهت نگران‌کننده است که منجر به آسیب‌های دائمی مغز و مرگ می‌شود. متخصصان بجای مصرف آسپرین در کودکان از داروهای جایگزین مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده می‌کنند.
تداخل آسپرین با غذا
مصرف همرا هبا غذا ممکن است سرعت جذب را کاهش دهد ولی بر مقدار جذب موثر نیست.
مصرف نوشیدنی الکلی، آلو، کشمش، چای و خیار شور می‌تواند منجر به تجمع سالیسیلات شود.
میوه‌های تازه محتوی ویتامین سی می‌توانند باعث خروج دارو از محل اتصال خود در گیرنده ی مد نظر در بدن شوند که نتیجه ی آن افزایش ترشح ادراری آسپرین می‌باشد.
پودر کاری، فلفل قرمز و شیرین‌بیان می‌توانند باعث تجمع سالیسیلات شوند. در هر ۱۰۰ گرم از این غذاها ۶ میلی گرم سالیسیلات وجود دارد. یک رژیم غذایی عادی یک فرد در آمریکا حاوی ۱۰-۲۰۰ میلی گرم سالیسیلات در روز است.
راه‌کار: به منظور کاهش ناراحتی های گوارشی با غذا یا مقدار زیادی آب یا شیر مصرف شود. مصرف پودر کاری، فلفل قرمز و شیرین‌بیان محدود شود.
توصیه های دارویی آسپرین
الف- در کودکان تب دار با علائم سرماخوردگی و زیر ۱۲سال به علت احتمال بروز سندروم ری (Reye ‘s syndrome) مصرف آسپیرین به عنوان داروی ضد تب و ضد درد، منع مصرف دارد.
ب- در بیماران با سابقه آسم احتمال تشدید حملات پیرو مصرف آسپیرین افزایش می یابد و در نتیجه مصرف این دارو در بیماران آسمی منع مصرف دارد.
اقتباس اطلاعات دا رویاب ممنوع می باشد.
ج-در صورت بروز مشکل گوارشی دارو را بعد غذا مصرف کنید.
د-آزمایشات دوره ای که توسط پزشک تجویز شده برای شما الزامی است.
ه-مصرف این دارو احتمال خونریزی را افزایش می دهد، لذا بیش تر مراقب باشید و از مسواک نرم و ریش تراش برقی استفاده کنید.
و-این دارو با مصرف الکل و سیگار تداخل دارویی دارد.
ز-در سالمندان با احتیاط مصرف شود.
مصرف آسپرین در بارداری و شیردهی مجاز است ؟
برای درمان تب یا درد در زمان حاملگی، استفاده از آسپرین توصیه نمی‌شود، چون ممکن است به جنین صدمه بزند یا منجر به بروز مشکلاتی در زمان زایمان شود. در برخی موارد خاص، مصرف دوز خیلی کمی از آسپرین (۴۰-۱۵۰ میلی‌گرم در روز) در زمان حاملگی بی‌خطر است، اما از این دارو در زمان بارداری فقط باید با تجویز پزشک استفاده‌کرد.
در زمان شیردهی هم استفاده از این دارو مشروط به تجویز پزشک است و استفاده از دوز کمی از این دارو برای جلوگیری از حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی با تجویز پزشک مجاز است.
علت تجویز آسپرین در بارداری چیست؟ (قرص آ اس آ در بارداری)
آسپرین ممکن است در دوران بارداری برای جلوگیری از پره اکلامپسی، (وضعیتی که می‌تواند باعث فشار خون بالا و آسیب به اندام‌ها شود) تجویز شود. با‌این‌حال، مصرف آسپرین در دوران بارداری فقط با راهنمایی پزشک باید انجام‌شود.
تفاوت آسپرین و اسویکس
“Osvix” نام تجاری داروی کلوپیدوگرل است که یک مهارکننده تجمع پلاکتی است. آسپرین و کلوپیدوگرل هر دو داروهای ضدپلاکتی هستند که می‌توانند به جلوگیری از لخته‌شدن خون کمک‌کنند؛ اما به روش‌های متفاوت عمل‌می‌کنند. آسپرین با مهار تولید ترومبوکسان، (ماده‌ای که باعث چسبیدن پلاکتها به هم و تشکیل لخته می‌شود) عمل‌می‌کند. از طرف دیگر کلوپیدوگرل با مهار فعالیت پلاکتها و جلوگیری از تجمع آنها عمل‌می‌کند. هر دو دارو عوارض جانبی و خطرات احتمالی دارند و قبل از مصرف هر یک از داروها باید یا پزشک مشورت‌کنید.
تفاوت بین آسپرین ۸۰ و ۸۱
آسپرین ۸۰ و ۸۱ هر دو فرمول آسپرین با دوز پایین هستند که اغلب برای کمک به جلوگیری از حملات قلبی و سکته استفاده‌می‌شود. تفاوت بین این دو بسیار کم است. آسپرین ۸۱ معمولا کمی کوچکتر است و بلع آن راحت‌تر از آسپرین ۸۰ است.
تفاوت بین آسپرین ۸۰ و ۱۰۰
آسپرین ۱۰۰مانند آسپرین ۸۰ فرمولاسیون آسپرین با دوز پایین است، اما تفاوت بین این دو در قدرت دارو است. آسپرین ۱۰۰ کمی قوی‌تر از آسپرین ۸۰ است و ممکن است برای برخی افراد موثرتر باشد. با‌این‌حال، مهم است که قبل از مصرف منظم آسپرین با پزشک مشورت‌کنید و دوز توصیه‌شده را رعایت‌کنید.
قرص آسپرین بچه
آسپرین بچه به فرمولاسیون آسپرین با دوز پایین اشاره‌دارد که اغلب برای جلوگیری از لخته‌شدن خون و کاهش خطر حملات قلبی و سکته استفاده‌می‌شود. این فرمول‌ها معمولا حاوی ۸۰ میلی‌گرم آسپرین هستند و اغلب برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری‌ها هستند، توصیه‌می‌شود.
فواید آسپرین برای زنان
نشان داده‌شده‌است که آسپرین برای زنان در شرایط خاص فوایدی دارد. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:
- پیشگیری از حمله قلبی و سکته
- پیشگیری از سرطان: کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان، از جمله سرطان سینه، روده بزرگ و تخمدان
- پیشگیری از عوارض بارداری: آسپرین با دوز پایین (۸۱ میلی‌گرم) گاهی اوقات برای زنانی که در معرض خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی هستند، توصیه‌می‌شود.
- تسکین دردهای قاعدگی
فواید قرص آسپرین برای مردان
آسپرین در شرایط خاص فوایدی برای مردان دارد. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:
- پیشگیری از حمله قلبی و سکته
- پیشگیری از سرطان پروستات
- پیشگیری از سرطان کولورکتال
- تسکین درد
مصرف آسپرین برای افراد سالم
برخی از مطالعات نشان‌داده‌اند که آسپرین با دوز پایین، ممکن است فواید سلامتی بالقوه‌ای برای افراد سالم داشته‌باشد، مانند کاهش خطر حمله قلبی یا سکته.
پایان
منبع: مجله شاد
