نظم‌بخشی به خاک و نخاله؛ چالش کلان‌شهرها در مسیر توسعه پایدار
یکی از چالش‌های پیچیده کلان‌شهرها که پیوندی ناگسستنی با توسعه شهری و حفظ محیط زیست دارد، مدیریت پسماندهای ساختمانی و خاکبرداری‌هاست؛ معضلی که در صورت بی‌توجهی، نه‌تنها نظم شهری را برهم می‌زند، بلکه تهدیدی جدی برای سلامت محیط زیست و چهره شهر محسوب می‌شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، مدیریت پسماندهای ساختمانی و خاکبرداری‌ها، به‌ویژه در کلان‌شهرهایی همچون اصفهان، همواره با چالش‌های متعددی از جمله تخلیه غیرمجاز، آلودگی محیط زیست و اخلال در نظم شهری همراه بوده است که ایجاد یک سیستم منسجم و کارآمد برای ساماندهی به این امر حیاتی است.
در این میان کلان‌شهر اصفهان به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم فرهنگی و گردشگری کشور، با درک این ضرورت، گام‌های بلند و مؤثری در راستای ساماندهی به این امر حیاتی برداشته است. رویکردی که دیگر مدیریت پسماندهای ساختمانی را تنها یک وظیفه اداری نمی‌داند، بلکه آن را به یک فرایند منسجم، قانون‌مدار و فناورانه تبدیل کرده است.
هسته مرکزی این تحول، نظارت هوشمند بر خودروهای حمل خاک و نخاله و ایجاد یک سامانه یکپارچه برای صدور مجوز و رهگیری است.
در کلان‌شهر اصفهان، قانونمندی و نظارت بر خودروهای حمل خاک و نخاله به‌عنوان یک اقدام اساسی در مدیریت پسماندهای ساختمانی و حفظ محیط زیست شناخته می‌شود که با اخذ مجوزهای لازم و پیروی از فرایندهای تعریف شده، تمام مراحل خاکبرداری به صورت منظم و تحت نظارت انجام می‌شود.
نظارت بر عملیات خاکبرداری و حمل نخاله‌ها توسط سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار و شهرداری منطقه انجام می‌شود. این نظارت موجب می‌شود که تمام خودروهای فعال در این حوزه به صورت حرفه‌ای عمل کنند و از بروز مشکلاتی همچون تخلیه غیرمجاز جلوگیری شود و به این ترتیب، اصفهان به عنوان یک کلان‌شهر، از مزایای مدیریت صحیح پسماندها بهره‌مند می‌شود.
مدیریت صحیح نخاله‌های ساختمانی نه تنها یک موضوع زیست‌محیطی بلکه یک مسئله اقتصادی نیز به شمار می‌آید و دفع نخاله‌ها خارج از سایت گردنه زینل به عنوان تخلف محسوب می‌شود و این امر به حفظ سلامت محیط زیست و کاهش آلودگی‌های ناشی از تخلیه غیرمجاز کمک می‌کند.
فرایند خاکبرداری در اصفهان شامل مراحل متعددی است که از دریافت پروانه ساختمانی آغاز می‌شود و ملاکان پس از دریافت پروانه، به شرکت‌های دارای مجوز مراجعه کرده و اطلاعات لازم را در سامانه مدیریت پسماند ثبت می‌کنند که این مراحل شامل محاسبه حجم خاکبرداری و دریافت تأییدیه‌های لازم است که در نهایت منجر به صدور فرم حمل خاک و نخاله می‌شود.
قانونمندی خودروهای حمل خاک و نخاله در اصفهان به عنوان یک الگوی موفق در مدیریت پسماندهای ساختمانی شناخته می‌شود و این رویکرد نه تنها به بهبود وضعیت زیست‌محیطی شهر کمک می‌کند، بلکه به ایجاد یک سیستم منظم و کارآمد در حمل‌ونقل بارهای ساختمانی منجر می‌شود و با ادامه این روند، می‌توان به کاهش آلودگی و حفظ زیبایی‌های طبیعی اصفهان امیدوار بود.
قانونمندی خودروهای حمل خاک و نخاله در کلان‌شهر اصفهان
سیدعلی عبدالهی، مدیرعامل سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در شهر اصفهان با گرفتن مجوز خاکبرداری و طی فرایند تعریف شده توسط شهرداری اصفهان کلیه مراحل خاکبرداری از زمان آغاز تا زمان تحویل خاک در سایت پسماند انجام می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: نظارت بر این امور توسط سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار و شهرداری منطقه انجام می‌شود و در نهایت توسط سازمان پسماند در سایت گردنه زینل تحویل می‌گردد.
مدیرعامل سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: این امر موجب شده تمام خودروهایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند به صورت حرفه‌ای باشند و در شهر اصفهان دچار مشکلاتی همچون تخلیه غیرمجاز نباشیم.
عبدالهی می‌گوید: با توجه به لزوم مدیریت صحیح نخاله‌های ساختمانی که یک موضوع مهم زیست‌محیطی و اقتصادی است، دفع نخاله‌های ساختمانی خارج از سایت گردنه زینل تخلف محسوب می‌شود.
وی اضافه می‌کند: در فرایند خاکبرداری مالک یا مالکان پس از دریافت پروانه ساختمانی، برای دریافت فرم شروع عملیات تخریب و خاک برداری (فرم ۱۵) از شرکت‌های دارای پروانه بهره برداری از سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار یا از طریق اداره رفع تخلفات شهری معاونت خدمات شهری مناطق پانزده‌گانه مراجعه کرده و پس از ثبت اطلاعات پروانه ساختمانی در سامانه سازمان مدیریت پسماند (هیکو) توسط شرکت‌ها و محاسبه میزان حجم خاکبرداری پروژه در سامانه هیکو و دریافت تاییدیه سامانه هیکو (فرم برآورد حجم پسماند ساختمانی و معرفی به سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار) از شرکت‌ها، به پیمانکاران خاکبرداری دارای مجوز از اتحادیه مرتبط و همچنین مهندسین ناظر برای دریافت تاییدیه و تکمیل فرم مراجعه می‌کند.
مدیرعامل سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: در مرحله بعد ضمن ارائه مدارک موضوعه (پروانه ساختمان، فرم برآورد حجم پسماند ساختمانی صادره از سامانه هیکو، فرم ۱۵ ممهور به مهر خاکبرداری و مهندسین ناظر) و بررسی، صحت‌سنجی و بارگذاری مدارک موضوعه در سامانه باریار ۷۲۴ توسط شرکت‌ها و بررسی صحت‌سنجی مدارک بارگذاری شده از سوی شرکت‌ها در سامانه باریار توسط کارشناس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار و پرداخت هزینه از سوی مالک، فرم حمل خاک و نخاله ساختمانی (۱-۱۵) توسط شرکت صادر و تحویل مالک می‌شود.
عبدالهی می‌گوید: مالک، فرم ۱-۱۵ و فرم ۱۵ را به منطقه مرتبط شهرداری تحویل و فرم ۱۱ در منطقه ثبت می‌شود و انجام خاکبرداری طی مهلت زمانی یک ماهه از صدور فرم آغاز می‌شود و بارنامه در محل خاکبرداری توسط ناظرین شرکت دارای پروانه بهره برداری از سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار (فعال در حوزه خاک برداری) صادر می‌شود.
به گزارش ایمنا، نظام یکپارچه و قانونمند مدیریت حمل خاک و نخاله در کلان‌شهر اصفهان که بر پایه نظارت دقیق، فناوری اطلاعات و تعریف نقش‌های شفاف استوار شده است، توانسته است تأثیرات بسیار مثبتی در زمینه‌های زیست‌محیطی، اقتصادی (مدیریت بهینه منابع) و نظم بخشی به حمل‌ونقل درون شهری داشته باشد و این مدل می‌تواند به عنوان الگویی موفق برای سایر کلانشهرهای کشور نیز مورد توجه قرار گیرد.