همه اعمال عید غدیر خم + نماز، فضیلت، آداب شب و روز عید و دعای ندبه

به گزارش ایمنا پنج شنبه هفتم مرداد و هجدهم ذی‌الحجه مصادف با روز عید سعید غدیر خم است. این عید به دلیل آنکه پیامبر (ص) در حجه‌الوداع با نازل شدن آیه تبلیغ به فرمان خداوند امام علی (ع) را به جانشینی خود برگزید دارای اهمیت زیادی است و از آن با عنوان بزرگ‌ترین عید مسلمانان جهان یاد شده است؛ اعمال مستحب خاصی نیز برای این روز ذکر شده است.

اعمال عید غدیر + دعا، آداب و نماز شب عید

پیام تبریک عید غدیر خم ۱۴۰۳

شعر عید غدیر و ولایت امام علی (ع)

متن تبریک عید غدیر به سادات

عکس نوشته عید غدیر

مداحی مست نجف

مولودی عید غدیر ایستگاه صلواتی

اعمال عید غدیر خم

در این روز برای هریک از امور زیر فضیلت بسیاری است:

• پوشیدن جامه‌های نیکو
• زینت کردن
• استعمال بوی خوش و معطر بودن
• شادی کردن و شاد نمودن شیعیان

روزه عید غدیر

روزه که کفّاره شصت سال گناه است و در حدیثی است: روزه این روز برابر روزه تمامی عمر دنیا و معادل با صد حج و صد عمره است.

غسل عید غدیر

علمای شیعه بر استحباب غسل در روز غدیر اجماع دارند.

نماز عید غدیر خم

نماز شب عید غدیر

این نماز دوازده رکعت است. هر دو رکعت یک تشهد دارد و در پایان رکعت دوازدهم باید سلام داد. در هر رکعت، بعد از سوره حمد توحید ده بار و آیه الکرسی یک بار خوانده می‌شود.

در رکعت دوازدهم باید هر یک از حمد و سوره را هفت بار خواند و این ذکر را ده بار در قنوت تکرار کرد: لا اله الا الله وحده لا شریک له، له الملک و له الحمد یحیی و یمیت و یمیت و یحیی و هو حی لا یموت بی ده الخیر و هو علی کل شیء قدیر.

در دو سجده رکعت آخر، این ذکر ده بار خوانده می‌شود:

سبحان من احصی کل شیء علمه سبحان من لا ینبغی التسبیح الا له سبحان ذی المن و النعم سبحان ذی الفضل و الطول سبحان ذی العز و الکرم اسالک بمعا قد العز من عرشک و منتهی الرحمه من کتابک و بالاسم الاعظم و کلماتک التامه ان تصلی علی محمد رسولک و اهل بی ته الطیبین الطاهرین و ان تفعل بی کذا و کذا [به جای کذا و کذا حاجت خود را [ذکر کند] و سپس بگوید انک سمیع مجیب.

نماز روز عید غدیر

نیم ساعت پیش از ظهر غدیر، دو رکعت نماز مستحب است. در هر رکعت بعد از حمد، سوره‌های توحید، قدر و آیه الکرسی ده بار خوانده می‌شود.

نماز مسجد غدیر

امام صادق (ع): یستحب الصلاه فی مسجد الغدیر

نماز در مسجد غدیر مستحب است.

زیارت امام علی (ع)

زیارت حضرت امیرمومنان علیه‌السلام و شایسته است انسان هر کجا باشد، بکوشد که خود را به قبر مطّهر آن حضرت برساند و برای آن جناب در این روز، «سه زیارت» مخصوص روایت شده: که یکی از آن‌ها زیارت معروف به «امین‌الله» است که هم از نزدیک و هم از راه دور خوانده می‌شود و آن از زیارات جامعه مطلقه است و در باب زیارات ان‌شاء‌الله تعالی خواهد آمد.

اطعام مؤمنین

از سنت‌های مؤکد دیگر در روز عید غدیر پذیرایی از مؤمنان است. امام صادق علیه السلام، درباره یکی از وظایف عید غدیر فرموده‌اند: «و برادرانت را طعام ده.»

افطاری دادن

از اعمالی که به انجام آن در روز عید غدیر سفارش شده است؛ افطاری دادن به روزه داران است. حضرت علی علیه السلام فرموده‌اند: «کسی که در شامگاه عید غدیر، به یک مؤمن افطاری بدهد، گویا یک میلیون نفر از پیامبران، شهیدان و صدیقان را افطاری داده است. حال چگونه است پاداش کسی که گروهی از مردان و زنان را افطاری دهد. و من ضامنم بر خدا که از کفر و فقر آسوده گردد و اگر در همان روز یا همان شب تا عید غدیر سال دیگر بمیرد، بر خداوند است پاداش او.»

ذکر صلوات

حضرت رضا علیه السلام در وصف عید غدیر فرموده‌اند: «روز غدیر روز صلوات فرستادن فراوان بر محمد و آل محمد است.»

خواندن دعای ندبه

طبق مدارک معتبر خواندن دعای ندبه در چهار عید مستحب است؛ جمعه، فطر، قربان و غدیر. توجه به فرازهای این دعا بخصوص قسمت غدیر و خلافت حضرت علی علیه السلام، ضروری است.

دلجویی و مهرورزی متقابل

حضرت رضا علیه السلام، روز غدیر را «یوم التودّد» خواندند؛ یعنی روز مهر ورزیدن. بنابراین در چنین روزی باید معتقدان به ولایت، غم را از دل دوستان حضرت علی علیه السلام به هر نحوی که مقدور باشد برطرف نمایند.

ایجاد زمینه‌های شادمانی

عید غدیر یادآور بزرگترین و گرانقدرترین خاطره اسلام است خاطره استمرار رسالت پیامبر، صلّی اللَّه علیه وآله، با امامت علی، علیه السلام. در چنین روزی نه تنها خود باید دلشاد باشیم بلکه باید زمینه شادمانی دیگر برادران ایمانی راهم فراهم سازیم.

هدیه دادن

هدیه دادن و گرفتن با توجه به ضوابط شرعی کار پسندیده‌ای است و اثرات روانی خاصی مخصوصاً در کودکان و نوجوانان دارد و بهترین موقعیت هدیه دادن عید غدیر است. حضرت رضا، علیه السلام، عید غدیر را روز هدیه و بخشش می‌نامد و می‌فرمایند: «روز غدیر روز بخشش و هدیه دادن است.»

تهنیت

چون مؤمنی را ملاقات کند این تهنیت را بگوید:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّکینَ بِوِلایَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَالْأَئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ.

سپاس خدای را که ما را از چنگ‌زنندگان به ولایت امیرالمؤمنین و امامان دیگر درود بر آنان قرار داد.

و نیز بخواند:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی أَکْرَمَنا بِهٰذَا الْیَوْمِ وَجَعَلَنا مِنَ الْمُوفِینَ بِعَهْدِهِ إِلَیْنا وَمِیثاقِهِ الَّذِی واثَقَنا بِهِ مِنْ وِلایَهِ وُلاهِ أَمْرِهِ وَالْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ، وَلَمْ یَجْعَلْنا مِنَ الْجاحِدِینَ وَالْمُکَذِّبِینَ بِیَوْمِ الدِّینِ.

خدای را سپاس که ما را به این روز گرامی داشت و از وفاکنندگان به عهدش که بر عهده ما نهاده بود و پیمانش که با ما بسته بود قرار داد، عهد و پیمانی که عبارت است از ولایت سرپرستان امرش و قیام‌کنندگان به عدلش و ما را از انکارکنندگان و تکذیب‌کنندگان روز جزا قرار نداد.

گفتن ذکر

«صد مرتبه» بگوید:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی جَعَلَ کَمالَ دِینِهِ وَتَمامَ نِعْمَتِهِ بِوِلایَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِبٍ عَلَیْهِ السَّلامُ.

خدای را سپاس که کمال دینش و تمام نعمتش را به ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (درود خدا بر او) قرار داد.

پیمان اخوت در روز غدیر

در هر صورت فضیلت این روز شریف [غدیر]، بیش از آن است که ذکر شود و این روز، روز قبولی اعمال شیعیان و روز برطرف شدن غم‌های ایشان است و روزی است که حضرت موسی بر ساحران پیروز شد و خدا آتش را بر ابراهیم سرد و سلامت نمود و حضرت موسی، یوشع بن نون را جانشین خود کرد و حضرت عیسی شمعون الصّفا را خلیفه خود نمود و حضرت سلیمان ملّت خود را بر جانشینی آصف بن برخیا گواه گرفت و جناب رسول خدا بین اصحاب خود عقد برادری برقرار کرد.
به این خاطر عقد برادری در این روز با برادران مؤمن سزاوار است و کیفیت آن به صورتی که شیخ ما در کتاب «مستدرک الوسائل» از کتاب «زاد الفردوس» نقل فرموده است چنین است:

دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمن خود بگذارد و بگوید:

واخَیْتُکَ فِی اللّٰهِ، وَصافَیْتُکَ فِی اللّٰهِ، وَصافَحْتُکَ فِی اللّٰهِ، وَعاهَدْتُ اللّٰهَ وَمَلائِکَتَهُ وَکُتُبَهُ وَرُسُلَهُ وَأَنْبِیاءَهُ وَالْأَئِمَّهَ الْمَعْصُومِینَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ عَلَیٰ أَنَّی إِنْ کُنْتُ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهِ وَالشَّفاعَهِ وَأُذِنَ لِی بِأَنْ أَدْخُلَ الْجَنَّهَ لَاأَدْخُلُها إِلّا وَأَنْتَ مَعِی.

در راه خدا برادرت شدم و در راه خدا دوست با صفایت گشتم و در راه خدا با تو دست دادم و با خدا و فرشتگان و کتاب‌هایش و رسولان و پیامبرانش و امامان معصوم (درود بر آنان) عهد کردم، بر اینکه اگر از اهل بهشت و شفاعت بودم و به من اجازه داده شد که وارد بهشت شوم، به بهشت وارد نشوم مگر اینکه تو هم با من باشی.

آنگاه برادر مؤمن بگوید: قَبِلْتُ؛ پذیرفتم، سپس بگوید:

أَسْقَطْتُ عَنْکَ جَمِیعَ حُقُوقِ الْأُخُوَّهِ مَا خَلَا الشَّفاعَهَ وَالدُّعاءَ وَالزِّیارَهَ.

همه حقوق برادری را از تو ساقط کردم، به جز شفاعت و دعا و زیارت.

فیض کاشانی در کتاب «خلاصه الاذکار» صیغه اُخُوَّت را قریب به همین صورت ذکر کرده، آنگاه فرموده: طرف مقابل قبول کند برای خود یا موکل خود به لفظی که دلالت بر قبول کند، سپس از یکدیگر جمیع حقوق برادری را جز دعا و زیارت ساقط کنند.

نماز

دو رکعت نماز بجا آورد و به سجده رود و «صد مرتبه» شکر خدا گوید، آنگاه سر از سجده بردارد و بخواند:

اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّ لَکَ الْحَمْدَ وَحْدَکَ لَاشَرِیکَ لَکَ، وَأَنَّکَ واحِدٌ أَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ تَلِدْ وَلَمْ تُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَکَ کُفُواً أَحَدٌ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَرَسُولُکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ، یَا مَنْ هُوَ کُلَّ یَوْمٍ فِی شَأْنٍ کَما کانَ مِنْ شَأْنِکَ أَنْ تَفَضَّلْتَ عَلَیَّ بِأَنْ جَعَلْتَنِی مِنْ أَهْلِ إِجابَتِکَ وَأَهْلِ دِینِکَ وَأَهْلِ دَعْوَتِکَ، وَوَفَّقْتَنِی لِذٰلِکَ فِی مُبْتَدَءِ خَلْقِی تَفَضُّلاً مِنْکَ وَکَرَماً وَجُوداً، ثُمَّ أَرْدَفْتَ الْفَضْلَ فَضْلاً، وَالْجُودَ جُوداً، وَالْکَرَمَ کَرَمَاً، رَأْفَهً مِنْکَ وَرَحْمَهً إِلیٰ أَنْ جَدَّدْتَ ذٰلِکَ الْعَهْدَ لِی تَجْدِیداً بَعْدَ تَجْدِیدِکَ خَلْقِی، وَکُنْتُ نَسْیاً مَنْسِیّاً ناسِیاً ساهِیاً غافِلاً، فَأَتْمَمْتَ نِعْمَتَکَ بِأَنْ ذَکَّرْتَنِی ذٰلِکَ وَمَنَنْتَ بِهِ عَلَیَّ وَهَدَیْتَنِی لَهُ، فَلْیَکُنْ مِنْ شَأْنِکَ یَا إِلٰهِی وَسَیِّدِی وَمَوْلایَ أَنْ تُتِمَّ لِی ذٰلِکَ وَلَا تَسْلُبْنِیهِ حَتَّیٰ تَتَوَفَّانِی عَلَیٰ ذٰلِکَ وَأَنْتَ عَنِّی راضٍ، فَإِنَّکَ أَحَقُّ الْمُنْعِمِینَ أَنْ تُتِمَّ نِعْمَتَکَ عَلَیَّ؛

خدایا، از تو درخواست می‌کنم به حق اینکه تنها تو راست سپاس، یگانه‌ای شریکی نداری و تویی یکتا، یگانه، بی‌نیاز، نزاده‌ای و نه زاده شده‌ای و یکتایی که همتایی نداری و محمّد بنده و رسول توست، درودهایت بر او و خاندانش، ای آن‌که هر روز در کاری است، چنان‌که در شأنت بود که بر من تفضّل نمودی، به اینکه مرا از اهل اجابت و دین و دعوتت قرار دادی و در آغاز آفرینشم از روی تفضّل و کرم و جود خویش، بر این امور موفّقم داشتی، سپس از روی رأفت و رحمتت، به دنبال آوردی این فضل را با فضلی دیگر و این جود را با جودی دیگر و این کرم را با کرمی دیگر تا اینکه آن پیمان را برایم از نو تازه کردی، پس از تجدید آفرینشم و حال آنکه در فراموشی کامل بودم، فراموش‌کار و بی توجّه و بی‌خبر، پس نعمتت را بر من تمام کردی، به اینکه آن پیمان را به یادم انداختی و به آن بر من منّت نهادی و به آن راهنمایی‌ام نمودی، پس باید از شأن تو باشد، ای خدای من و آقا و مولایم، اینکه آن را بر من تمام کنی و از دستم نگیری تا بر پایه آن از دنیایم ببری، درحالی‌که از من خشنود باشی، به یقین تو سزاوارترین نعمت‌دهندگانی، بر اینکه نعمتت را بر من تمام کنی؛

اللّٰهُمَّ سَمِعْنا وَأَطَعْنا وَأَجَبْنا داعِیَکَ بِمَنِّکَ، فَلَکَ الْحَمْدُ غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ، آمَنّا بِاللّٰهِ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، وَبِرَسُو لِهِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَصَدَّقْنا وَأَجَبْنا داعِیَ اللّٰهِ وَاتَّبَعْنا الرَّسُولَ فِی مُوالاهِ مَوْلانا وَمَوْلَی الْمُؤْمِنِینَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِبٍ عَبْدِاللّهِ، وَأَخِی رَسُولِهِ، وَالصِّدِّیقِ الْأَکْبَرِ، وَالْحُجَّهِ عَلَیٰ بَرِیَّتِهِ، الْمُؤَیِّدِ بِهِ نَبِیَّهُ وَدِینَهُ الْحَقَّ الْمُبِینَ، عَلَماً لِدِینِ اللّٰهِ، وَخازِناً لِعِلْمِهِ، وَعَیْبَهَ غَیْبِ اللّٰهِ، وَمَوْضِعَ سِرِّ اللّٰهِ، وَأَمِینَ اللّٰهِ عَلَیٰ خَلْقِهِ، وَشاهِدَهُ فِی بَرِیَّتِهِ. اللّٰهُمَّ رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیْمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا وَتَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ؛

خدایا به لطف تو شنیدیم و اطاعت کردیم و دعوت‌کننده‌ات را اجابت نمودیم، تو را سپاس، آمرزشت را خواهانیم پروردگارا و بازگشت ما به سوی توست، ایمان آوردیم به خدای یگانه، شریکی برای او نیست و به رسولش محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و تصدیق کردیم و خواننده خدا را اجابت نمودیم و از پیامبرش پیروی کردیم، در رابطه با موالات مولایمان و مولای همه اهل ایمان، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب، بنده خدا و برادر رسول خدا و صدّیق اکبر و حجّت بر مخلوقات خدا، آن مولایی که خدا پیامبر و دین بر حق و آشکارش را به او تأیید کرد، نشانه دین خدا و خزانه‌دار دینش و ظرف غیب خدا و جایگاه سرّ خدا و امین خدا بر خلقش و گواه او در مخلوقاتش، خدایا پروردگارا ما شنیدیم نداکننده‌ای که ندا می‌کرد برای ایمان که به پروردگارتان ایمان بیاورید، پس ما ایمان آوردیم، پس گناهانمان را بیامرز و بدی‌هایمان را بپوشان و ما را با نیکان بمیران؛

رَبَّنا وَآتِنا مَا وَعَدْتَنا عَلَیٰ رُسُلِکَ وَلَا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَهِ إِنَّکَ لَاتُخْلِفُ الْمِیعادَ، فَإِنَّا یَا رَبَّنا بِمَنِّکَ وَلُطْفِکَ أَجَبْنا داعِیَکَ، وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ وَصَدَّقْناهُ، وَصَدَّقْنا مَوْلَی الْمُؤْمِنِینَ، وَکَفَرْنا بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ، فَوَلِّنا مَا تَوَلَّیْنا، وَاحْشُرْنا مَعَ أَئِمَّتِنا فَإِنَّا بِهِمْ مُؤْمِنُونَ مُوقِنُونَ، وَلَهُمْ مُسَلِّمُونَ، آمَنَّا بِسِرِّهِمْ وَعَلانِیَتِهِمْ وَشاهِدِهِمْ وَغائِبِهِمْ، وَحَیِّهِمْ وَمَیِّتِهِمْ، وَرَضِینا بِهِمْ أَئِمَّهً وَقادَهً وَسادَهً، وَحَسْبُنا بِهِمْ بَیْنَنا وَبَیْنَ اللّٰهِ دُونَ خَلْقِهِ لَا نَبْتَغِی بِهِمْ بَدَلاً، وَلَا نَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِمْ وَلِیجَهً، وَبَرِئْنا إِلَی اللّٰهِ مِنْ کُلِّ مَنْ نَصَبَ لَهُمْ حَرْباً مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ، وَکَفَرْنا بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَالْأَوْثانِ الْأَرْبَعَهِ وَأَشْیاعِهِمْ وَأَتْباعِهِمْ وَکُلِّ مَنْ والاهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ إِلیٰ آخِرِهِ؛

پروردگارا به ما عنایت کن آنچه را به وسیله فرستادگانت به ما وعده دادی و در روز قیامت ما را رسوا مکن، به یقین تو خلف وعده نمی‌کنی، ما ای پروردگارمان به منّت و لطفت، دعوت‌کننده‌ات را پاسخ گفتیم و از پیامبرت پیروی نمودیم و او را تصدیق کردیم و مولای مؤمنان را باور نمودیم و به جبت و طاغوت کفر ورزیدیم، ما را تابع آن‌که به ولایت پذیرفتیم قرار بده و با امامانمان محشور فرما، ما به آنان ایمان و باور داریم و نسبت به آنان تسلیمیم، ایمان آوردیم به نهان و آشکارشان و حاضر و غایبشان و زنده و مرده‌شان و به آنان به عنوان پیشوایان و پیشروان و سروران خویش خشنود گشتیم و همانان، بین ما و خدا از سایر خلق بسند، به جای آنان عوضی نجوییم و جز ایشان کسی را به عنوان خلیفه حق برنگیریم و به خدا بیزاری جستیم از هرکه از جنّ و انس، از اولین و آخرین، در برابرشان جنگی بر پا کرد و کافر شدیم به جبت و طاغوت و بت‌های چهارگانه و شیعیان و پیروانشان و هرکه از جنّ و انس دوستشان دارد، از اوّل روزگار تا پایانش؛

اللّٰهُمَّ إِنَّا نُشْهِدُکَ أَنَّا نَدِینُ بِما دانَ بِهِ مُحَمَّدٌ وَآلُ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ، وَقَوْلُنا مَا قالُوا، وَدِینُنا مَا دانُوا بِهِ، مَا قالُوا بِهِ قُلْنا، وَمَا دانُوا بِهِ دِنَّا، وَمَا أَنْکَرُوا أَنْکَرْنا، وَمَنْ والَوْا والَیْنا، وَمَنْ عادَوْا عادَیْنا، وَمَنْ لَعَنُوا لَعَنَّا، وَمَنْ تَبَرَّأُوا مِنْهُ تَبَرَّأْنا مِنْهُ، وَمَنْ تَرَحَّمُوا عَلَیْهِ تَرَحَّمْنا عَلَیْهِ، آمَنَّا وَسَلَّمْنا وَرَضِینا وَاتَّبَعْنا مَوالِیَنا صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ.

خدایا تو را گواه می‌گیریم که ما معتقدیم به آنچه معتقد شدند به آن محمّد و خاندان محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و گفتار ما آن است که آنان گفتند و دینمان همان است که آن‌ها متدّین به آن بودند، هرچه را گفتند گفتیم و به آنچه معتقد شدند معتقد شدیم و هرچه را انکار کردند انکار کردیم و هرکه را دوست داشتند دوست داشتیم و هرکه را دشمن داشتند دشمن داشتیم و هرکه را لعنت کردند لعنت کردیم و از هرکه بیزار شدند، از او بیزار شدیم و هرکه را مورد رحمت قرار دادند، مورد رحمت قرار دادیم، ایمان آوردیم و تسلیم و راضی شدیم و از موالیانمان (درود خدا بر آنان) پیروی کردیم.

اللّٰهُمَّ فَتَمِّمْ لَنا ذٰلِکَ وَلَا تَسْلُبْناهُ وَاجْعَلْهُ مُسْتَقِرّاً ثابِتاً عِنْدَنا، وَلَا تَجْعَلْهُ مُسْتَعاراً، وَأَحْیِنا مَا أَحْیَیْتَنا عَلَیْهِ، وَأَمِتْنا إِذا أَمَتَّنا عَلَیْهِ، آلُ مُحَمَّدٍ أَئِمَّتُنا فَبِهِمْ نَأْتَمُّ وَ إِیَّاهُمْ نُوالِی، وَعَدُوَّهُمْ عَدُوَّ اللّٰهِ نُعادِی، فَاجْعَلْنا مَعَهُمْ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَهِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ، فَإِنَّا بِذٰلِکَ راضُونَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

خدایا آن را بر ما کامل کن و از دستمان مگیر و آن را نزد ما مستقرّ و ثابت قرار ده و موقت مگردان و ما را بر آن زنده بدار تا گاهی که زنده‌مان داری و بر آن بمیران تا زمانی که ما را می‌میرانی، خاندان محمّد امامان ما هستند، به آنان اقتدا می‌کنیم و آنان را دوست می‌داریم، دشمنانشان را که دشمن خدایند دشمن می‌داریم، پس ما را در دنیا و آخرت با آنان قرار ده و از مقرّبان پیشگاهت گردان که ما به همان راضی هستیم، ای مهربان‌ترین مهربانان.

باز به سجده رود و «صد مرتبه» «الْحَمْدُ لِلّٰهِ» و «صد مرتبه» «شُکْراً لِلّٰهِ» بگوید. روایت شده: هرکه این عمل را بجا آورد، ثواب کسی را داشته باشد که روز عید غدیر، خدمت حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله حاضر شده و با آن حضرت بر ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام بیعت کرده باشد… تا آخر خبر.

بهتر این است که این نماز را نزدیک به هنگام زوال بجا آورد که حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله امیرالمؤمنین علیه‌السلام را در آن ساعت برای مردم به امامت و خلافت نصب فرمود. در این نماز در رکعت اول پس از سوره «حَمد» سوره «قدر» و در رکعت دوم سوره «توحید» را بخواند.

خواندن دعا

این دعا را بخواند که سید ابن طاووس از شیخ مفید روایت کرده:

اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَعَلِیٍّ وَلِیِّکَ، وَالشَّأْنِ وَالْقَدْرِ الَّذِی خَصَصْتَهُما بِهِ دُونَ خَلْقِکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَعَلِیٍّ وَأَنْ تَبْدَأَ بِهِما فِی کُلِّ خَیْرٍ عاجِلٍ.

خدایا از تو درخواست می‌کنم به حق محمّد پیامبرت و علی نماینده‌ات و شأن و مرتبه‌ای که آن دو را ممتاز از مخلوقات به آن اختصاص دادی، بر محمّد و علی درود فرستی و در هر خیری که فوری است از آنان آغاز کنی.

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ الْأَئِمَّهِ الْقادَهِ، وَالدُّعاهِ السَّادَهِ، وَالنُّجُومِ الزَّاهِرَهِ، وَالْأَعْلامِ الْباهِرَهِ، وَساسَهِ الْعِبادِ، وَأَرْکانِ الْبِلادِ، وَالنَّاقَهِ الْمُرْسَلَهِ، وَالسَّفِینَهِ النَّاجِیَهِ الْجارِیَهِ فِی اللُّجَجِ الْغامِرَهِ.

خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، آن امامان پیشرو و دعوت‌کنندگان سرور و ستارگان درخشان و نشانه‌های فروزان و تدبیرکنندگان دنیا و آخرت بندگان و پایه‌های ممالک و ناقه فرستاده شده و کشتی نجات که روان در دریاهای عمیق است.

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ خُزَّانِ عِلْمِکَ، وَأَرْکانِ تَوْحِیدِکَ، وَدَعائِمِ دِینِکَ، وَمَعادِنِ کَرامَتِکَ، وَصَفْوَتِکَ مِنْ بَرِیَّتِکَ، وَخِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ، الْأَتْقِیاءِ الْأَنْقِیاءِ النُّجَباءِ الْأَبْرارِ، وَالْبابِ الْمُبْتَلیٰ بِهِ النَّاسُ، مَنْ أَتاهُ نَجا وَمَنْ أَباهُ هَویٰ؛

خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، خزانه‌داران دانشت و پایه‌های توحیدت و ستون‌های دینت و معادن کرامتت و برگزیدگان از مخلوقاتت و بهترین منتخبان از خلقت، آن پرهیزگاران و پاکیزگان و نجیبان و نیکوکاران و دری که مردم مبتلای به آنند، هرکه از آن درآمد نجات یافت و هرکه سرباز زد در هلاکت سقوط کرد؛

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَهْلِ الذِّکْرِ الَّذِینَ أَمَرْتَ بِمَسْأَلَتِهِمْ وَذَوِی الْقُرْبَی الَّذِینَ أَمَرْتَ بِمَوَدَّتِهِمْ وَفَرَضْتَ حَقَّهُمْ، وَجَعَلْتَ الْجَنَّهَ مَعادَ مَنِ اقْتَصَّ آثارَهُمْ. اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ کَما أَمَرُوا بِطاعَتِکَ، وَنَهَوْا عَنْ مَعْصِیَتِکَ، وَدَلُّوا عِبادَکَ عَلَیٰ وَحْدانِیَّتِکَ.

خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، اهل ذکری که به پرسش از آنان دستور دادی و خویشاوندی که به دوستی‌شان امر فرمودی و حقّشان را واجب نمودی و بهشت را بازگشتگاه کسی قرار دادی که از آثارشان پیروی نماید. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، چنان‌که به طاعتت امر کردند و از معصیتت نهی نمودند و بندگانت را بر وحدانیتت دلالت فرمودند.

اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَنَجِیبِکَ، وَصَفْوَتِکَ وَأَمِینِکَ، وَرَسُولِکَ إِلیٰ خَلْقِکَ، وَبِحَقِّ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ، وَیَعْسُوبِ الدِّینِ، وَقائِدِ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ، الْوَصِیِّ الْوَفِیِّ، وَالصِّدِّیقِ الْأَکْبَرِ، وَالْفارُوقِ بَیْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ، وَالشَّاهِدِ لَکَ، وَالدَّالِّ عَلَیْکَ، وَالصَّادِعِ بِأَمْرِکَ، وَالْمُجاهِدِ فِی سَبِیلِکَ، لَمْ تَأْخُذْهُ فِیکَ لَوْمَهُ لائِمٍ، أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ؛ وَأَنْ تَجْعَلَنِی فِی هٰذَا الْیَوْمِ الَّذِی عَقَدْتَ فِیهِ لِوَلِیِّکَ الْعَهْدَ فِی أَعْناقِ خَلْقِکَ، وَأَکْمَلْتَ لَهُمُ الدِّینَ مِنَ الْعارِفِینَ بِحُرْمَتِهِ وَالْمُقِرِّینَ بِفَضْلِهِ، مِنْ عُتَقائِکَ وَطُلَقائِکَ مِنَ النَّارِ، وَلَا تُشْمِتْ بِی حاسِدِی النِّعَمِ.

خدایا من از تو درخواست می‌کنم به حق محمّد پیامبرت و نجیبت و برگزیده‌ات و امینت و فرستاده‌ات به سوی بندگانت و به حق امیرالمؤمنین، رئیس دین و پیشرو سپیدرویان، آن جانشین وفادار و صدیق اکبر و جدا کننده بین حق و باطل و گواه بر تو رهنمای به سوی تو و آشکار کننده دستورت و جهاد کننده در راهت که او را ملامت ملامت کننده‌ای درباره تو نگیرد که بر محمّد و خاندان محّمد درود فرستی؛ مرا در این روز که برای ولی‌ات، عهد امامت را بر عهده بندگانت بستی و برای آنان دین را کامل نمودی، از آگاهان به حرمتش و اقرارکنندگان به فضلش قرار دهی و همچنین از آزادشدگان و رهاگشتگان از آتش به حساب آری و حسودان نعمت‌ها را به سرزنش من میاور.

اللّٰهُمَّ فَکَما جَعَلْتَهُ عِیدَکَ الْأَکْبَرَ وَسَمَّیْتَهُ فِی السَّماءِ یَوْمَ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ، وَفِی الْأَرْضِ یَوْمَ الْمِیثاقِ الْمَأْخُوذِ وَالْجَمْعِ الْمَسْؤُولِ، صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَقْرِرْ بِهِ عُیُونَنا، وَاجْمَعْ بِهِ شَمْلَنا، وَلَا تُضِلَّنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا، وَاجْعَلْنَا لِأَ نْعُمِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛

خدایا چنان‌که آن را عید بزرگ‌ترت قرار داده‌ای و آن را در آسمان روز عهد معهود و در زمین روز پیمان گرفتن و انجمن پرسیده نامیدی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و دیدگان ما را به آن روشن فرما و پراکندگی ما را به آن جمع کن و پس از آنکه هدایتمان نمودی، گمراهمان مکن و به نعمت‌هایت از سپاسگزاران قرار ده، ای مهربان‌ترین مهربانان؛

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی عَرَّفَنا فَضْلَ هٰذَا الْیَوْمِ وَبَصَّرَنا حُرْمَتَهُ، وَکَرَّمَنا بِهِ، وَشَرَّفَنا بِمَعْرِفَتِهِ، وَهَدانا بِنُورِهِ. یَا رَسُولَ اللّٰهِ، یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ، عَلَیْکُما وَعَلَیٰ عِتْرَتِکُما وَعَلَیٰ مُحِبِّیکُما مِنِّی أَفْضَلُ السَّلامِ مَا بَقِیَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ، وَبِکُما أَتَوَجَّهُ إِلَی اللّٰهِ رَبِّی وَرَبِّکُما فِی نَجاحِ طَلِبتِی، وَقَضاءِ حَوائِجِی، وَتَیْسِیرِ أُمُورِی.

خدا را سپاس که برتری این روز را به ما شناساند و ما را به حرمت آن بینا فرمود و به آن گرامی داشت و با شناختش به ما شرافت داد و به نورش هدایتمان نمود، ای رسول خدا، ای امیرالمؤمنین، بر شما و خاندانتان و بر دوستدارانتان از جانب من برترین سلام‌ها تا شب و روز باقی است و به واسطه شما به خدا روی می‌آورم، پروردگارم و پروردگار شما، در به دست آوردن خواسته‌ام و برآورده‌شدن حاجتم و آسان شدن کارهایم.

اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تَلْعَنَ مَنْ جَحَدَ حَقَّ هٰذَا الْیَوْمِ وَأَنْکَرَ حُرْمَتَهُ فَصَدَّ عَنْ سَبِیلِکَ لِإِطْفاءِ نُورِکَ، فَأَبَی اللّٰهُ إِلّا أَنْ یُتِمَّ نُورَهُ. اللّٰهُمَّ فَرِّجْ عَنْ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَاکْشِفْ عَنْهُمْ وَبِهِمْ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ الْکُرُباتِ. اللّٰهُمَّ امْلَاَ الْأَرْضَ بِهِمْ عَدْلاً کَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً، وَأَنْجِزْ لَهُمْ مَا وَعَدْتَهُمْ إِنَّکَ لَاتُخْلِفُ الْمِیعادَ.

خدایا از تو درخواست می‌کنم به حق محمّد و خاندان محمّد که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و لعنت کنی کسی را که حقانیت این روز را منکر شده و حرمتش را به انکار برخاسته و از راهت برای خاموش کردن نورت جلوگیری نموده است، ولی خدا هرگز نخواهد، مگر اینکه نورش را به کمال رساند، خدایا گشایش ده به اهل‌بیت محمّد پیامبرت و برطرف کن از آنان و به وسیله آنان گرفتاری‌ها را از اهل ایمان. خدایا زمین را به وسیله آنان پر از دادگری کن، همان‌طور که از ستم و بی داد پر شده است، به آنچه به آنان وعده داده‌ای وفا کن که تو خلف وعده نمی‌کنی.

تبریک و تهنیت

تبریک و تهنیت از آداب برجسته‌تر در عیدی است. در اسلام نیز این سنت جایگاه ویژه ای دارد.

تحکیم بیعت با ولایت

همان گونه که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله بعداز نصب حضرت علی علیه السلام به امامت مسلمین به جماعت مسلمانان امر کرد که با او بیعت کنند، در سال روز آن حماسه جاوید، تجدید آن بیعت سفارش شده است.

و اگر بتواند، دعای مبسوط را که سیّد در کتاب «اقبال» روایت کرده بخواند.

مصافحه کردن

مصافحه یا دست دادن از آداب اسلامی است و در روز عید غدیر به آن تاکید بیشتری شده است. امام علی علیه السلام می‌فرمایند: «روز عید غدیر هنگامی که یکدیگر را ملاقات می‌کنید با هم مصافحه کنید.»

ذکر مخصوصی نیز در این روز هنگام مصافحه سفارش شده است که عبارت است از؛ «الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایت امیرالمومنین و الائمه علیهم السلام؛ سپاس خدای را که ما را از جمله درآویختگان به ولایت امیرالمؤمنین علی و ائمه علیهم السلام قرار داد.»

احسان و انفاق

احسان و انفاق از دستورات ویژه اسلامی است. اما در ایام بزرگی مثل عید غدیر بر آن تأکید بیشتری شده است.

تشکیل اجتماع در روز عید غدیر

به جهت یادآوری روزی که پیامبر صلّی الله علیه و آله به امر خداوند علی علیه السلام را به امامت امت اسلامی نصب کرد، بجاست در مراکز گوناگون گرد آییم و به یاد آن روز بزرگ و ثمراتش شادمان باشیم.