پادکست|کنفرانس گفتگوهای ملی و روند انتقالی در سوریه

گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ـ  بیست و هشتمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهم‌ترین روندها، تحولات و همچنین شخصیت‌ها در غرب آسیا می‌پردازد، روز یک‌شنبه ۱۲ اسفند ماه ۱۴۰۳ ضبط شده و منتشر شد. 

 

 

در هفته گذشته تحولی مهم در سوریه رخ داد که توجه بسیاری را به خود جلب کرد؛ نخستین گفت‌وگوی ملی سوریه، تحت عنوان «موتمر الحوار الوطنی»، در دمشق برگزار شد. اهمیت این اجلاس در این است که برای نخستین بار تمامی گروه‌های سیاسی سوریه، با هدف بررسی آینده این کشور، گرد هم آمدند. در این گفتگوها موضوعات مختلفی از جمله نظام سیاسی آینده کشور، نحوه اداره سوریه، روابط بین دولت و بخش خصوصی، و تعامل میان نهاد دولت و جامعه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین مباحثی پیرامون اصلاح مؤسسات و ساختارهای اداری کشور مطرح شد.

از دیگر محورهای اصلی این اجلاس، تعیین نوع تعامل دولت آینده با جامعه مدنی و بررسی تغییرات ممکن در نظام سیاسی سوریه بود. یکی از نکات برجسته این نشست، سخنرانی ابومحمد الجولانی – که اکنون به عنوان رئیس دولت انتقالی شناخته می‌شود – بود. وی در این سخنرانی بر تعهد خود بر هدایت دوره انتقالی و سپردن قدرت به یک دولت مردمی پس از این دوره تأکید کرد.

براساس گزارش منابع رسمی سوریه، این اجلاس با مشارکت حدود ۴۰۰۰ نفر از گروه‌ها و جریان‌های سیاسی مختلف برگزار شد. این افراد در قالب ۳۰ نشست مجزا به بحث و مذاکره پرداختند. خروجی مذاکرات این نشست‌ها، توافق بر سر استمرار گفتگوها در چارچوب ۵ کارگروه بود که هر یک به مسائل مختلفی اختصاص یافتند.

این کارگروه‌ها عبارتند از:

کارگروه عدالت انتقالی: بررسی روندی عادلانه و متوازن با در نظر گرفتن ساختار موزاییکی جامعه سوریه و تضمین مشارکت تمامی گروه‌های اجتماعی و سیاسی؛

کارگروه تدوین قانون اساسی: اقدام در جهت تدوین قانون اساسی جدید برای سوریه؛

کارگروه اصلاح نهادهای دولتی: تمرکز بر اصلاح ساختارهای اداری و دولتی کشور؛

کارگروه آزادی‌های فردی: بررسی جایگاه آزادی‌های شخصی و حقوق فردی در جامعه آینده سوریه؛

کارگروه اقتصاد و جامعه مدنی: توجه به نقش جامعه مدنی، اقتصاد و بخش خصوصی در آینده سوریه.

اینها محورهای رسمی و اعلام‌شده اجلاس بودند. اما اگر بخواهیم فراتر از بیانیه‌های رسمی به موضوع نگاه کنیم، برخی نکات قابل توجه و بحث‌برانگیز در این نشست وجود داشت.

نخستین نکته، تعداد شرکت‌کنندگان بود. اگرچه گفته شده که ۴۰۰۰ نفر در این اجلاس حضور داشتند، اما این تعداد دقیق نیست و درباره آن ابهاماتی وجود دارد. دومین نکته مربوط به کیفیت انتخاب این افراد است؛ مشخص نیست بر اساس چه معیار و سازوکاری این افراد برای حضور در نشست تعیین شده‌اند.

سومین نکته مهم – که نمی‌توان به سادگی از آن عبور کرد – این است که توصیه‌هایی که از این اجلاس به دست آمده است، برای دولت فعلی (دولت تحت هدایت تیم تحریرالشام) الزام‌آور نیست. این موضوع سوالات مهمی را در مورد تأثیرگذاری عملی این اجلاس ایجاد می‌کند.

 

 

همچنین درباره فرآیند انتخاب این ۴۰۰۰ نفر باید گفت که حدود ۲۰ روز پیش از برگزاری اجلاس، کمیته‌ای هفت‌نفره توسط ابومحمد الجولانی برای انتخاب اعضای حاضر در این نشست تشکیل شد. با این حال، نحوه عملکرد این کمیته و معیارهایی که برای انتخاب افراد به کار گرفته شده است، خود محل انتقاد و سوالات جدی است.

پایان