چالش بزرگ ترکیه در سوریه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، حملات رژیم صهیونیستی به مراکز حساس در دمشق پایتخت سوریه و توطئه‌ای که در سویدا روی داد، یک بار دیگر نشان داد که ناامنی و بی‌ثباتی در این کشور، چه ابعاد عمیق و گسترده‌ای دارد.

در این میان، مقامات دولت ترکیه نیز یک بار دیگر این واقعیت را دریافتند که برخلاف ادعاهای رسانه‌ای و تبلیغاتی، همه چیز به نفع آنکارا پیش نرفته و تشکیلات برآمده از دل هیات التحریر الشام یا دولت انتقالی، موقعیتی سست و شکننده دارد.

حالا به وضوح می‌توان مشاهده کرد که دولت اردوغان در شرایطی قرار گرفته که نه می‌خواهد در برابر رژیم صهیونیستی موضع قاطعانه بگیرد، نه می‌تواند نسبت به سرنوشت جولانی و همقطاران او بی‌اعتنایی کند.

اغلب روزنامه‌های چاپ آنکارا، در عکس و تیتر صفحه نخست، اهمیت رویدادهای سوریه برای مقامات ترکیه را به نمایش گذاشتند و با توجه به این که اکثر جراید ترکیه حالا در اختیار گروه‌های وابسته به حزب حاکم است، گنجاندن عکس اردوغان در کنار جولانی یا احمد الشرع و اعلام مکرر ادامه حمایت رئیس جمهور ترکیه از سوریه، به دغدغه اصلی تبدیل شد.

مرور روزنامه‌های چاپ آنکارا نشان می‌دهد که تحولات سیاسی سوریه برای دولت اردوغان، عملاً به یک اولویت حیاتی و استراتژیک تبدیل شده است.

روزنامه قرار نزدیک به خط فکری عبدالله گل و داود اوغلو، فارغ از آن که شرایط به نفع اردوغان است یا نه، به درستی به این موضوع اشاره کرده که سوریه، هنوز هم مانند انبار باروت است و کوچکترین جرقه و رویداد جدید، می‌تواند این کشور را بی‌ثبات کند.

توجه ویژه رژیم صهیونیستی به مساله دروزی‌ها و استفاده ابزاری از این موضوع، بسیاری از تحلیلگران و روزنامه‌های ترکیه را به این جمعبندی رسانده که هدف اصلی، این است که سوریه به چند واحد مجزا تجزیه شود و بخش کردنشین شمال سوریه نیز تبدیل به ساختاری مانند اقلیم کردستان عراق شود.

روزنامه آیدنلک، تنها روزنامه‌ای است که در این مورد، آشکارا از واژه «کردستان» استفاده کرده و بر این باور است که حالا موقعیت حساسی برای حمایت رژیم صهیونیستی از نهادهای اقماری پ.ک.ک به وجود آمده است.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب حاکم و همچنین هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، به کردهای شمال سوریه هشدار داده و از آنها خواستند به دنبال سوء استفاده از وضعیت کنونی سوریه نباشند.

در همین حال، ندیم شنر از تحلیلگران نزدیک به دولت نیز، تیر انتقادات خود را به سمت عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک گرفته و از او خواسته، به طور آشکار علیه اسرائیل موضع‌گیری کند و به «قسد» یا نیروهای سوریه دموکراتیک فرمان دهد که از نزدیک شدن به نتانیاهو خودداری کنند.

روزنامه ینی برلیک از جراید نزدیک به سرویس اطلاعاتی میت، نقش ابراهیم کالن رئیس میت و هاکان فیدان وزیر امور خارجه را برای اعلام آتش بس در سوریه برجسته کرده و از این موضوع گزارش داده که پایان حملات رژیم صهیونیستی به سوریه، حاصل فعالیت دیپلماتیک چند ساعته این دو مقام سیاسی – امنیتی ترکیه بوده است.

در همین حال، احمد الشرع رئیس دولت انتقالی سوریه نیز از تلاش‌های کالن و فیدان قدردانی کرده و گفته است: «آنها بودند که ما را از این وضعیت نجات دادند. ما ترسی از جنگ و درگیری نداریم ولی نمی‌خواهیم تنش ادامه پیدا کند. در عین حال از وجب به وجب خاک سوریه دفاع می‌کنیم».

الشرع در حالی این اظهارات را بیان کرده که نیروهای تحت امر او سویدا را ترک کرده‌اند و در نتیجه، دست کم در شرایط فعلی، به نفع دروزی‌ها و صهیونیست‌ها است. 

قرار است ترکیه حمله کند؟

انتشار توضیحاتی از سخنگوی وزارت دفاع ترکیه در رسانه‌ها، نشان داد که دولت اردوغان درباره وضعیت سوریه ملاحظاتی دارد و ظاهراً نمی‌تواند به طور آشکار، رژیم صهیونیستی را تهدید کند. اما در عین حال، به منظور پاسخ دادن به افکار عمومی ترکیه و هواداران حزب حاکم، به شکلی محافظه کارانه درباره این موضوع صحبت می‌کند.

دریاسالار زکی آکتورک سخنگوی وزارت دفاع ملی ترکیه گفته است: اگر سوریه از ما کمک نظامی بخواهد، دریغ نخواهیم کردم.

احمد خاقان سردبیر روزنامه حریت و از نویسندگان معتمد نهاد ریاست جمهوری ترکیه درباره موضع‌گیری این مقام نظامی ترکیه گفته است: «دریاسالار گفت که در صورت درخواست، تمام حمایت‌های لازم را برای تقویت ظرفیت دفاعی سوریه و حمایت از مبارزه آن با تروریسم ارائه خواهیم داد. برداشت من از اظهارات سخنگوی وزارت دفاع این است: حفظ ثبات و امنیت سوریه، خط قرمز ترکیه است. این سخنان، موضعی جدی در برابر تلاش‌های اسرائیل برای ایجاد ناآرامی‌های داخلی را درک می‌کنم. چرا که اسرائیل، دائماً خصومت خود را نشان می‌دهد، دمشق را بمباران می‌کند و سعی در ایجاد هرج و مرج دارد».

بسیاری از جراید نزدیک به اردوغان، اعلام کردند که ظرفیت دفاعی ترکیه، می‌تواند اسرائیل را سرجایش بنشاند و در صورت لزوم، باید وارد جنگ شد. اما این موضوع، دو دسته از تحلیلگران را در میزگردهای زنده شبکه‌های تلویزیونی TGRT در برابر هم قرار داد.

به عنوان مثال، جم کوچوک از طرفداران دوآتشه اردوغان در میزگرد شبکه تلویزیونی گفت: «اسرائیل با هدف بی‌ثبات کردن منطقه، از دروزی‌های سوریه به عنوان بهانه‌ای برای بمباران دمشق استفاده کرد. ما باید نیروهایمان را به حمص و دیگر مناطق سوریه اعزام کنیم. اما بارش یارکاداش با او تنش لفظی پیدا کرد و گفت: چرا جان سربازان ما فدای احمد الشرع شود؟ ما حاضریم برای امنیت کشورمان بجنگیم ولی حفظ جان الشرع، موضوعی نیست که برای آن، خون سرباز ما ریخته شود. نیروهای مسلح ترکیه نباید با اسرائیل مقابله کنند. مگر اینکه آنها به سرزمین مادری ما بیایند و حمله آشکاری را آغاز کنند. من برای وطنم حاضرم بجنگم ولی برای الشرع هرگز».

کوچوک نیز در پاسخ گفت: «ولی من خواهم جنگید. نباید اجازه دهیم پ.ک.ک در سوریه دولت تشکیل دهد».

کردها کجای بازی هستند؟

حملات رژیم صهیونیستی به سوریه و اقدامات خشن افراطی‌های تحت امر دمشق در سویدا، یک بار دیگر توجه تحلیلگران ترکیه را به سوی موضوع نهادهای اقماری پ.ک.ک جلب کرد.

عبدالقادر سلوی از تحلیلگران معتمد اردوغان درباره این موضوع می‌گوید: «اسرائیل می‌خواهد سوریه را به چهار قسمت تجزیه کند. یک دولت دروزی به مرکزیت سویدا در جنوب، یک دولت نصیری در لاذقیه و طرطوس، یک دولت کُردی تحت امر پ.ک.ک در شمال و یک جمهوری عربی در دمشق. بنابراین، هدف ایجاد یک سوریه بی‌ثبات و تقسیم‌شده بر اساس خطوط قومی و فرقه‌ای است. اما این طرح چیز جدیدی نیست. قطعاً بی‌ثباتی سوریه، برای ترکیه نیز مضر خواهد بود. اگر چه حتی ترامپ هم در موضع‌گیری در برابر نتانیاهو ناتوان است. اما او بارها گفته، کلید سوریه در دستان ترکیه است. این چیزی است که اسرائیل را بیش از همه نگران می‌کند. نتانیاهو از نفوذ ترکیه بر سوریه نگران است. اگر مظلوم عبدی به تعهد خود عمل نکند و نیروهای قسد سلاح بر زمین نگذارند، ترکیه طرح‌های آلترناتیو را روی میز خواهد گذاشت. بنابراین اجازه تجزیه سوریه داده نخواهد شد و قسد نیز قلمرویی نخواهد داشت. ترکیه مصمم است تمامیت ارضی و ثبات سوریه را تضمین کند و انتظار می‌رود که آمریکا ابتکار عمل را به دست بگیرد».

اوزای شنر از نویسندگان روزنامه ملیت نیز در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سی.ان.ان ترک گفت: «ترکیه و اسرائیل امسال وارد جنگ نخواهند شد. اما شاید سال آینده یا ۱۰ سال آینده بجنگیم. چرا که آمار جمعیتی فعلی اسرائیل و پیش‌بینی‌های جمعیتی نشان می‌دهد که افراد ارتدکس افراطی که از واقعیت جدا هستند، در تل‌آویو به قدرت خواهند رسید. سه حزب ارتدکس افراطی امروز شرکای کوچک‌تر ائتلاف هستند، اما تا سال ۲۰۵۰، بیش از یک سوم جمعیت را یهودیان ارتدکس افراطی تشکیل خواهند داد. تقریباً ۱۳ درصد آرایی که امروز آنها دارند نشان می‌دهد که ارتدکس‌های افراطی، که سیاست‌های اسرائیل را تعیین می‌کنند، در آینده حاکم مطلق خواهند بود. آنکارا می‌داند که اسرائیل در تلاش است تا کریدور داوود را برای رسیدن به فرات باز کند و بر این اساس اقدامات احتیاطی را انجام می‌دهد». 

مواضع تند تحلیلگران ترکیه در رسانه‌ها در شرایطی بیان شده که مقامات دولتی از جمله هاکان فیدان، بیشتر به دنبال تلاش برای استفاده از ابزراهای دیپلماتیک هستند و از اتخاذ مواضع تهدیدگرانه در برابر صهیونیست‌ها پرهیز دارند. در نتیجه حفظ همزمان ملاحظات دیپلماتیک و چند و چون پاسخ دادن به افکار عمومی در داخل، عملاً برای دولت به چالشی جدی  تبدیل شده است.

انتهای پیام/