چگونه بفهمیم که فیبروم دفع شده است

فیبروم‌های رحمی توده‌های غیرسرطانی (خوش‌خیم) هستند که در رحم یا اطراف آن ایجاد می‌شوند و اندازه‌های متفاوتی دارند. گاهی اوقات فیبروم به عنوان «لیومیوم رحمی» شناخته می‌شود.

بسیاری از خانم‌ها به دلیل نداشتن علائم خاصی، از ابتلای خود به فیبروم رحم آگاهی ندارند. معمولاً از هر سه خانم مبتلا به فیبروم، یک نفر دارای علائمی مانند پریودهای دردناک با خونریزی شدید در قاعدگی، درد شکمی، درد کمر، تکرر ادرار، یبوست و درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی است. این عارضه در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به ناباروری و حتی سقط جنین شود.

تفاوت میان فیبروم و کیست چیست؟

به طور کلی، فیبروم‌ها از بافت متراکمی تشکیل شده‌اند و فقط در رحم ظاهر می‌شوند، در حالی که کیست‌ها روی تخمدان‌ها تشکیل می‌شوند و پر از مایع چرکی هستند. دقیقاً مشخص نیست که چرا فیبروم‌ها ایجاد می‌شوند، اما برخی از عوامل در شکل‌گیری آن‌ها تأثیر دارند. به نظر می‌رسد فیبروم رحم تحت تأثیر هورمون‌های استروژن و پروژسترون رشد می‌کند و در بارداری که سطح استروژن و پروژسترون بیشتر است، ممکن است رشد کرده و بزرگ شود.

خانم‌هایی که سابقه خانوادگی دارند و مادر یا خواهرشان مبتلا به فیبروم بوده‌اند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن باشند. سایر فاکتورهای خطر شامل وزن زیاد، داشتن نژاد آفریقایی-آمریکایی و سن بالای ۳۰ سال است.

منشا بیشتر کیست‌های تخمدان، فرآیند تخمک‌گذاری است و به همین دلیل به عنوان کیست‌های عملکردی یا فیزیولوژیک شناخته می‌شوند. در طول چرخه قاعدگی، هورمون FSH فولیکول‌ها یا کیسه‌های موجود در هر تخمدان را برای رشد و تولید استروژن تحریک می‌کند. در طی تخمک‌گذاری، این فولیکول رشدکرده پاره می‌شود تا تخمک آزاد شود. حال بقایای فولیکول باقی‌مانده به جای تحلیل رفتن می‌تواند از مایع یا خون پر شده و تشکیل کیست دهد. خوشبختانه این کیست‌های عملکردی طی یک یا دو چرخه قاعدگی به خودی خود برطرف می‌شوند.

کیست‌های غیرعملکردی تخمدان، شامل انواع تومورها هستند. این تومورهای تخمدانی می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. نمونه‌های خوش‌خیم شامل کیست شکلاتی و کیست درموئید است. تومورهای بدخیم شامل سرطان‌های اپیتلیال تخمدان، یا تومورهای سلول‌های زایا هستند.

نحوه درمان فیبروم‌ و کیست 

اگر فیبروم‌های رحم علائمی ایجاد نکنند، نیازی به درمان نیست. زیرا آن‌ها اغلب با گذشت زمان و بدون درمان، به خصوص پس از یائسگی، تحلیل و از بین می‌روند. اما اگر علائمی ناشی از فیبروم دارید، معمولاً ابتدا دارویی برای کمک به تسکین علائم شما تجویز می‌شود. همچنین داروهایی برای کمک به کوچک شدن فیبروم موجود است. اگر این موارد بی‌اثر باشند، نهایتاً عمل جراحی یا سایر روش‌های کمتر تهاجمی توصیه می‌شوند.

در مورد روند درمان کیست‌های تخمدانی نیز اگر به خودی خود از بین نروند، پزشک برای کوچک کردن یا از بین بردن آن‌ها موارد زیر را تجویز می‌کند:

قرص‌های جلوگیری از بارداری

پزشک ممکن است داروهای ضد بارداری خوراکی را برای جلوگیری از تخمک‌گذاری و جلوگیری از ایجاد کیست‌های جدید تجویز کند.
این روش درمانی هم‌چنین می‌تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد.

لاپاراسکوپی

اگر کیست شما کوچک باشد و نتیجه آزمایش تصویربرداری رد سرطان باشد، پزشک می‌تواند با انجام لاپاراسکوپی کیست را با جراحی خارج کند.این روش شامل این است که پزشک یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد کرده و سپس یک وسیله کوچک را برای برداشتن کیست به شکم وارد می‌کند.

لاپاراتومی

اگر کیست بزرگی دارید، پزشک می‌تواند با جراحی آن را از طریق یک برش بزرگ در شکم شما خارج کند.ابتدا بیوپسی فوری انجام می‌شود و اگر تشخیص دهند که کیست سرطانی است، ممکن است برای برداشتن تخمدان شما عمل هیسترکتومی انجام شود.

درحالت معمول فیبروم‌ و کیست مشکل ساز نیستند، مگر آنکه علائمی جدی را از خود بروز دهند.
باپیشگیری ودرمان به موقع کیست و فیبروم ها می‌توانید از مشکل ساز شدن آنها جلوگیری کنید.

فیبروم رحم و قاعدگی

قاعدگی بخشی از سیکل ماهانه است که در آن پوشش داخلی دیواره رحم فرو می ریزد و خون ناشی آن به همراه بافتهای تخریب‌شده از راه واژن خارج می شود.

به گفته دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان، فیبروم های رحمی که سایز بزرگی دارند، در طول قاعدگی مشکلات زیر را ایجاد می کنند:

• خونریزی سنگین
• خونریزی طولانی (بیش از ۷ روز)
• دردهای شدید قاعدگی
• دفع لخته های بزرگ با خون پریودی

همچنین فیبروم های بزرگ باعث خونریزی بین دو قاعدگی می شوند. این علائم منجر به بروز آنمی یا کم خونی شدید در بیمار می شود. به همین علت باید با درمان های لازم سایز فیبروم های بزرگ کمتر شود یا کاملا از بین بروند.

آیا دفع فیبروم در دوره قاعدگی امکان‌پذیر است؟

دفع فیبروم های داخل عضلات دیواره رحم (فیبروم انترومورال) و فیبروم های زیر لایه داخلی رحم (فیبروم ساب موکوزال) با قاعدگی غیرممکن نیست ولی بسیار نادر است.

چون معمولاً فیبروم ها در جای خود می مانند و با فروریختن دیواره رحم در طول پریودی از رحم دفع نمی شوند؛ تا زمانی که درمانهای لازم برای کوچک شدن یا نابودی فیبروم را دریافت کنند. بعد از انجام برخی از این روشهای درمانی، فیبروم همراه خون پریودی دفع می شود.

چطور بفهمیم که فیبروم دفع شده است؟

در صورتی که فیبروم شما با خون پریودی از رحم دفع شده باشد، علائم دفع فیبروم در پریودی به صورت زیر بروز می کند:

• دفع لخته خون شبیه جگر در پریودی
• بو و رنگ نامطبوع ترشحات
• درد شکم
• تب
• حالت تهوع

اگر در زمان قاعدگی هم نباشید نیز فیبروم دفع شده با خونریزی واژینال در بین سیکل قاعدگی رخ می دهد.

آیا دفع فیبروم در پریودی خطرناک است؟

فیبروم دفع شده در پریودی هیچ خطری ایجاد نمی کند. بلکه بعد از دفع آنها علائم فیبروم مثل خونریزی های سنگین قاعدگی و دردهای شدید پریودی بهبود می یابند.