چگونه هنگام ماه گرفتگی ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ نماز آیات بخوانیم؟ + احکام و شرایط

به گزارش خبرگزاری ایمنا، نماز آیات، نمازی واجب بر مسلمانان است که هنگام رخ دادن برخی حوادث طبیعی مانند خورشیدگرفتگی (کسوف)، ماه‌گرفتگی (خسوف)، زلزله و دیگر پدیده‌هایی که موجب ترس بیشتر مردم شود واجب می‌شود.

نماز آیات

آیات در لغت به معنی نشانه‌ها می‌باشد و نماز آیات را نماز نشانه‌ها نیز می‌گویند، زیرا خواندن آن هنگامی بر انسان واجب می‌شود که حوادثی ویژه اتفاق بیفتد و مسلمانان، آن نشانه‌ها را نشانه‌های خدا بدانند. بر اساس احکام دینی در تشیع، نماز آیات، یکی از نمازهای واجب بشمار می‌رود که هنگام رخ دادن پدیده‌هایی مانند: خسوف (ماه گرفتگی)، کسوف (خورشید گرفتگی)، زلزله، بادهای سیاه و غیرعادی، فرورفتن زمین، رعد و برق و حوادث طبیعی که موجب ترس بیشتر مردم شود، واجب می‌شود.

طریقه خواندن نماز آیات

نماز آیات یکی از نمازهای واجب است که هنگام رخدادهایی مثل کسوف (گرفتگی خورشید)، خسوف (گرفتگی ماه)، زلزله و هر حادثه‌ای طبیعی که بیشتر مردم را بترساند، واجب می‌شود.

شیوه خواندن نماز آیات

نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع وجود دارد. (در مجموع ده رکوع در دو رکعت).

روش اول (رایج‌تر و آسان‌تر):

• نیت نماز آیات
• تکبیر و خواندن حمد و یک سوره (مثلاً توحید)
• رفتن به رکوع و برخاستن
• دوباره حمد و سوره، سپس رکوع
• همین عمل را پنج بار تکرار می‌کنید تا پنج رکوع انجام شود.
• پس از رکوع پنجم، به سجده می‌روید (دو سجده)
• رکعت دوم نیز مانند رکعت اول است (با پنج رکوع)
• پس از رکوع پنجم رکعت دوم و دو سجده، تشهد و سلام می‌خوانید.

روش دوم (برای اختصار در خواندن سوره):

• در روش دوم می‌توانید بعد از نیت اقامه نماز آیات و تکبیر و خواندن حمد، آیه‌های یک سوره را پنج قسمت کنید، یک قسمت از آن را بخوانید و به رکوع بروید، بعد بایستید و قسمت دوم از همان سوره را بخوانید و به رکوع بروید و همین‌طور تا پیش از رکوع پنجم، سوره را تمام کنید. سپس به رکوع بروید، قیام کنید و به سجده بروید و رکعت دوم را نیز به همین صورت تکرار کنید و پس از دو سجده تشهد و سلام را به جای آورید.

چگونه نماز آیات بر ما واجب می‌شود؟

نماز آیات در پنج حالت واجب می‌شود.

• کسوف (گرفتگی خورشید)
• خسوف (گرفتگی ماه)
• زلزله
• رعد و برق، بادهای شدید و سرخ، سیاه یا زرد و حوادث طبیعی دیگر اگر موجب ترس بیشتر مردم شود.
• هر حادثه غیرعادی و آسمانی که موجب ترس عموم مردم شود.

شرایط و احکام نماز آیات

• بعد از وقوع این حوادث باید سریع نماز خوانده شود و نباید به تأخیر انداخت.
• وقت نماز از شروع گرفتگی آغاز می‌شود و تا باز شدن کامل خورشید یا ماه ادامه دارد.
• اگر کسی نماز را تا بعد از باز شدن کامل نخواند، باید قضای آن را به‌جا آورد.
• اگر به‌عمد یا از روی فراموشی در وقت نخواند، قضای آن واجب است.
• نماز آیات فقط دو رکعت دارد، ولی هر رکعت پنج رکوع دارد (در مجموع ۱۰ رکوع).
• می‌توان نماز آیات را هم فرادا خواند و هم به جماعت.
• شرایط نماز آیات مانند نمازهای یومیه است. (طهارت، قبله، پوشش و …).
• می‌توان در هر رکوع حمد و یک سوره کامل خواند (روش اول)، یا یک حمد و یک سوره را به پنج قسمت تقسیم کرد و بین رکوع‌ها خواند (روش دوم).
• نماز آیات تنها بر اهالی آن منطقه که حادثه در آن رخ داده واجب می‌شود.
• اعمالی که در نمازهای یومیه واجب و مستحب است، در نماز آیات نیز واجب و مستحب است و هر چیزی که موجب باطل شدن نمازهای یومیه می‌شود نماز آیات را نیز باطل می‌کند.
• اثبات خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی یا زلزله، با حس و مشاهده خود شخص، شهادت دو نفر عادل یا با وسایل و متخصصان انجام می‌شود و نماز آیات باید خوانده شود. البته با توجه به پیشرفت تکنولوژی با شنیدن از اخبار، دیدن زیرنویس، رادیو و … نیز نماز آیات واجب می‌شود.
• با تکرار حوادث واجب کننده نماز آیات، باید نماز آیات نیز تکرار شود.

وقت خواندن نماز آیات و قضای آن

نماز آیات هنگام کسوف یا خسوف

از زمان آغاز گرفتگی قرص (ماه یا خورشید) تا زمان آغاز بازشدن گرفتگی آن، باید نماز را به نیت ادای نماز آیات خواند و اگر پس از خورشید گرفتگی یا ماه گرفتگی بخوانیم باید نیت قضای نماز آیات را به جا بیاوریم. البته مانند نمازهای یومیه، فضیلت و ثواب آن در اول وقت (هنگام آغاز خسوف یا کسوف) بسیار بیشتر است. (البته نظر مراجع در مورد زمان ادا و قضا متفاوت است (بهتر است یا هنگام آغاز گرفتگی نماز خود را شروع کنید یا به رساله مرجع تقلید خود مراجعه کنید.)

سایر حوادث که موجب واجب شدن نماز آیات می‌شود مانند زلزله و … هر زمانی خوانده شود به نیت ادا است و قضا ندارد. همچنان بهتر است نماز در اولین وقت ممکن خوانده شود.