۲۹می؛ روز جهانی صلح‌بانان سازمان ملل متحد International Day of United Nations Peacekeepers
روز جهانی صلح‌بانان سازمان ملل متحد یا International Day of United Nations Peacekeepers هر سال در ۲۹ می (۸ خرداد) گرامی داشته می‌شود. این مناسبت، به پیشنهاد مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۰۲ تصویب شد تا از فداکاری‌های نیروهای حافظ صلح قدردانی شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، ۲۹ مه هر سال، سالروز بزرگداشت و ادای احترام به همه کسانی است که در دورافتاده‌ترین و پرتنش‌ترین نقاط جهان، زیر پرچم سازمان ملل، برای برقراری صلح و امنیت تلاش می‌کنند؛ صلح‌بانان.
اما این روز جهانی چه پیام‌هایی دارد و چرا اهمیت آن برای همه ماست؟
روز صلح‌بانان سازمان ملل چیست و چه زمانی برگزار می‌شود؟
روز جهانی صلح‌بانان سازمان ملل متحد یا International Day of United Nations Peacekeepers هر سال در ۲۹ می (۸ خرداد) گرامی داشته می‌شود. این مناسبت، به پیشنهاد مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۰۲ تصویب شد تا از فداکاری‌های نیروهای حافظ صلح، چه آن‌ها که زنده‌اند و چه آن‌هایی که جان خود را در این راه از دست داده‌اند، قدردانی شود.
این روز همچنین یادآور نقش کلیدی صلح‌بانان در حفظ ثبات، حمایت از غیرنظامیان، کمک به توسعه جوامع و اجرای توافق‌های صلح است.
صلح‌بانان چه کسانی هستند و چه می‌کنند؟
صلح‌بانان سازمان ملل، نیروهایی از کشورهای مختلف‌اند که تحت فرمان سازمان ملل در مناطق بحران‌زده مستقر می‌شوند. آن‌ها نه‌تنها درگیری‌ها را مهار می‌کنند، بلکه در روندهای پساجنگ همچون بازسازی زیرساخت‌ها، نظارت بر انتخابات، آموزش پلیس محلی و محافظت از مردم عادی نیز مشارکت دارند.
تاکنون بیش از یک میلیون نفر از صلح‌بانان در بیش از ۷۰ مأموریت سازمان ملل خدمت کرده‌اند؛ از تیمور شرقی گرفته تا سودان جنوبی.
شعار روز جهانی صلح‌بانان ۲۰۲۵ چیست؟
سازمان ملل هر سال شعاری خاص برای این روز اعلام می‌کند. برای سال ۲۰۲۵، هنوز شعار رسمی منتشر نشده است، اما در سال‌های گذشته عباراتی مانند «شراکت برای صلح» یا «زنان در حفظ صلح» به‌عنوان پیام‌های محوری مطرح شده‌اند. این شعارها بازتابی از تلاش برای گسترش مشارکت جهانی، تنوع جنسیتی و کارآمدی در مأموریت‌های صلح هستند.
صلح‌بانان؛ قهرمانان گمنام و جان‌باختگان راه صلح
بیش از ۴۰۰۰ صلح‌بان سازمان ملل از سال ۱۹۴۸ تا کنون، جان خود را در مأموریت‌ها از دست داده‌اند. آن‌ها در شرایط بسیار سخت و خطرناک، بدون تعلق به هیچ ارتش ملی، برای حفاظت از جان دیگران فداکاری کرده‌اند. در روز ۲۹ می، در مقر سازمان ملل در نیویورک و دفاتر مختلف جهان، مراسم‌هایی با هدف ادای احترام به این جان‌باختگان برگزار می‌شود.
نقش زنان در مأموریت‌های صلح سازمان ملل
در سال‌های اخیر، سازمان ملل تلاش کرده است حضور زنان را در مأموریت‌های صلح گسترش دهد. حضور زنان صلح‌بان نه‌تنها به ایجاد ارتباط مؤثرتر با جوامع محلی کمک می‌کند، بلکه در پیشگیری از خشونت‌های جنسی و حمایت از قربانیان نقش حیاتی دارد.
بر اساس آمار، امروز حدود ۲۰ درصد از نیروهای پلیس و ارتش صلح‌بان سازمان ملل را زنان تشکیل می‌دهند و این عدد هر سال در حال افزایش است.
صلح‌بانان و اهداف توسعه پایدار
حفظ صلح تنها توقف جنگ نیست؛ بلکه پیوندی عمیق با اهداف توسعه پایدار دارد. صلح‌بانان به بهبود آموزش، بهداشت، برابری جنسیتی و محیط‌زیست در مناطق بحرانی کمک می‌کنند. آن‌ها در عمل، پلی بین امنیت و توسعه هستند.
ایران و نقش آن در مأموریت‌های صلح
اگرچه ایران به صورت مستقیم صلح‌بان فعال در مأموریت‌های سازمان ملل ندارد، اما به‌عنوان یک عضو سازمان ملل و امضاکننده منشور، همواره بر اهمیت صلح و امنیت جهانی تأکید کرده و در برخی زمینه‌ها از طریق کمک‌های انسان‌دوستانه یا مشارکت در گفت‌وگوهای دیپلماتیک ایفای نقش کرده است.
پاسداشت صلح در فرهنگ و هنر
هنرمندان در سراسر جهان، از این روز برای خلق آثاری با مضامین صلح، فداکاری و انسان‌دوستی الهام می‌گیرند. برخی نقاشان، مستندسازان و نویسندگان در آثار خود، تلاش‌های صلح‌بانان را به تصویر کشیده‌اند؛ گرچه کمتر از آنچه شایسته است.
چرا باید درباره صلح‌بانان بنویسیم و حرف بزنیم؟
با وجود تأثیرگذاری عمیق مأموریت‌های صلح، کمتر کسی در ایران می‌داند که روزی در تقویم جهانی به صلح‌بانان اختصاص دارد. نوشتن، آگاه‌سازی و بازتاب تلاش‌های این نیروها می‌تواند فرهنگ صلح را در میان مردم ما گسترش دهد به‌ویژه در جهانی که از خشونت و جنگ رنج میبرد.
ما برای برقراری چه کنیم؟
برای پاسداشت روز جهانی صلح‌بانان، همین حالا می‌توانیم:
مطلبی در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ‌های جهانی مانند #PeacekeepersDay منتشر کنیم.
در مدارس و دانشگاه‌ها درباره مأموریت‌های صلح صحبت کنیم.
فیلم یا مستندی درباره سازمان ملل ببینیم و پیشنهاد دهیم.
به کودکانمان بیاموزیم که فداکاری و حمایت از صلح، قهرمانی واقعی است.
اهمیت روز جهانی صلح‌بانان سازمان ملل
۲۹ می، روزی برای یادآوری کسانی است که به‌جای جنگ، با پرچم آبی صلح، به میدان می‌روند؛ کسانی که با جان خود، از امنیت مردم بی‌دفاع در دورافتاده‌ترین نقاط جهان حفاظت می‌کنند.