۹ درس از موشک‌ها و پهپاد‌های ایران در منطقه/ بالستیک‌های ایران ساده‌تر و کم هزینه‌تر هستند
پایگاه تحلیلی خبری فرانسوی نیروی دریایی در گزارشی به طرح ویژگی موشک‌ها و پهپاد‌های ایران در تحولات آبراه‌های آزاد و نحوه مواجهه با آن در جهان پرداخته است. اگرچه در جریان مقاله تلاش زیادی شده است تا حملات موشکی یمن به کشتی‌ها در دریای سرخ به حمایت ایران نسبت داده شود و جنس تجهیزات مورد استفاده نیز یکی قلمداد شود، اما سند مشخصی از این ارتباط ارائه نشده است.
در عین حال در این گزارش از سرعت عمل و کم‌هزینه بودن موشک‌های ایران به عنوان برگ برنده ایران در هر گونه درگیری نظامی در سطح منطقه یاد شده است.
در این گزارش آمده است:
۱- موشک‌های بالستیک مقیاس واقعی
ایران بیش از ۱۰ سال پیش نسخه ضد کشتی موشک بالستیک فاتح ۱۱۰ خود را توسعه داد. این کار شامل نصب یک جستجوگر الکترواپتیکی مادون قرمز بود. این موشک‌ها کوچکتر، کندتر و کوتاه‌بردتر از موشک‌های مشابه چینی خود هستند، اما همچنان قوی هستند. در دو سال گذشته شاهد انبوهی از این طرح‌ها بوده‌ایم که به نظر می‌رسد همه از یک ردیاب استفاده می‌کنند. بزرگترین و به احتمال زیاد پیچیده‌ترین نوع این موشک‌ها رعد ۵۰۰ است که حوثی‌ها آن را تنکیل می‌نامند، در حالی که موشک بحرالاحمر هم اختلاف ارتفاع قابل تشخیص بسیار کمی از آن درد. برد و کلاهک دو موشک متفاوت است، اما همگی یک تهدید واقعی هستند. کوچکتر‌ها احتمالا ارزان‌تر و راحت‌تر پنهان می‌شوند، اما همچنان محدوده مناسبی از درگیری‌ها در دریای سرخ را تحت پوشش قرار می‌دهند.
۲- موشک‌های کروز ساده شده و کم هزینه
ایران توانسته موشک کروز هوا پرتاب روسیه به نام خا۵۵ Kh-۵۵ (AS-۱۵ KENT) را مهندسی معکوس کند. به دنبال این کار، یک نسخه ساده و کوچک ساخته شد که می‌توانست از یک موتور توربوجت تجاری مشابه موتور هواپیمای مدل استفاده کند. این طرح در اختیار حوثی‌ها قرار گرفت و ممکن است اکنون در میان تجهیزات ایران هم موجود باشد. اساسا این طرح به حوثی‌ها قابلیت حمله زمینی دوربرد بسیار کم‌هزینه با سرجنگی کوچکتر را می‌دهد؛ و همانطور که انتظار می‌رود در زرادخانه حوثی‌ها، یک نسخه ضد کشتی از این موشک‌ها وجود دارد. این رویکرد در ساخت چنین موشک‌هایی از کشور‌های غربی که تمایل به خرید موشک‌های کروز گران قیمت در تعداد کم دارند متفاوت است.
۳- استفاده از هواپیما‌های بدون سرنشین مقابل کشتی‌ها
پهپاد تهاجمی یک طرفه شاهد (OWA-UAV) کارایی خود را در اوکراین نشان داده است. سرنگون کردن آن‌ها به‌طور انفرادی نسبتاً آسان است، با این حال خطرناک‌تر از آن هستند که نادیده گرفته شوند. به طور کلی آن‌ها فقط در برابر اهداف ثابت مفید هستند. اما ایران نشان داده است که می‌تواند کشتی‌ها را در برد‌های باورنکردنی نیز هدف قرار دهد. حداقل دو کشتی مورد اصابت قرار گرفته، در فاصله بسیار زیاد قرار داشته‌اند.
سودمندی آن‌ها در برابر کشتی‌های جنگی به احتمال زیاد بسیار محدود است، اما در برابر کشتی‌های تجاری غیر مسلح آن‌ها یک نگرانی واقعی هستند. پهپاد‌های مختلف OWA توسط حوثی‌ها علیه کشتی‌ها استفاده می‌شود. خیلی‌ها از دست می‌دهند یا سرنگون می‌شوند، اما احتمالاً بهتر می‌شوند.
۴- حتی «کشتی‌های تاریک» نیز دیده می‌شوند
مکان‌یابی و شناسایی کشتی‌هایی که مکان خود را در سیستم شناسایی خودکار (AIS) مخابره نمی‌کنند دشوارتر است. این امر به ویژه برای افرادی که به اطلاعات منابع باز و آزاد اتکا دارند صادق است، اما اثربخشی «تاریک شدن» در برابر یک دشمن مصمم با چشمان روی آب و ابزار‌های مختلف پیچیده، محدود است. کشتی‌ها نمی‌توانند به راحتی حضور خود را در خطوط کشتیرانی پنهان کنند. این همچنین نشان می‌دهد که اگر حوثی‌ها به یک کشتی روسی یا چینی در دریای سرخ ضربه بزنند، قصد داشته‌اند این کار را انجام دهند.
۵- کشتی‌های تجاری بسیار قابل بقا هستند و موشک‌ها به ندرت آن‌ها را غرق می‌کنند
کشتی‌های تجاری مدرن با در نظر گرفتن قابلیت بقا ساخته می‌شوند، شاید نه در برابر چنین تهدیدهایی، اما مطمئنا به گونه‌ای ساخته می‌شوند که غرق شدن آن‌ها را دشوار می‌کند؛ و چیدمان و عرشه آن‌ها به‌گونه‌ای ساخته شده است که آب از پشت مرکز جرم این کشتی‌ها (جایی که موشک‌ها معمولا هدف می‌گیرند) خارج می‌شود، به این معنا که بیشتر ضربه‌ها به قسمت بار کشتی‌ها اصابت می‌کند. در صورت اصابت موشک به آن‌ها هنوز خطر قابل توجهی وجود دارد، اما در عمل تعداد کمی از آن‌ها غرق خواهند شد.
کشتی‌های جنگی کوچکتر هستند و بخش‌های مهمتر آن در نزدیک هم قرار دارند. اگر نقاط ضعف و قوت آن‌ها را سبک و سنگین کنیم، انتظار می‌رود که اگر بدترین اتفاق بیفتد، دفاع و کنترل آسیب بهتری داشته باشند.
۶- اهمیت پدافند هوایی برای شناور‌های نیروی دریایی
کشتی‌های جنگی با حملات مداوم موشکی انواع پهپادها، موشک‌های نزدیک به سطح دریا و بالستیک‌های ضدکشتی تهدید می‌شوند. بسیاری از کشتی‌های جنگی و شاید اکثر آن‌ها، تجهیزات دفاعی چندانی برای پاسخ دادن در چنین محیطی ندارند. حتی امروزه هم تعداد کمی از کشتی‌های جنگی پدافند مناسب مقابل بالستیک‌های ضد کشتی دارند. برای بسیاری از نیرو‌های دریایی پیاده‌سازی چنین قابلیتی برای محافظت کشتی‌های جنگی مقابل بالستیک‌ها سرعت بسیار کندی در مقایسه با تهدید رو به گسترش دریایی دارد. کشتی‌های جنگی همچنین باید موشک‌های هدف‌گیری شده به سمت سایر کشتی‌ها را نیز رهگیری کنند.
۷- ایجاد بازدارندگی مقابل یک آنتاگونیست (رقیب مزاحم) کاربرد محدودی دارد، چون چیزی برای از دست دادن ندارد
زمانی که حملات آغاز شد، درخواست‌هایی از کشور‌های غربی برای اقدام نظامی علیه حوثی‌ها مطرح شد. بسیاری از ناظران انتظار داشتند موشک‌های تاماهاک آمریکا در آمادگی سحرگاهی برای شلیک قرار داشته باشند، اما وقتی ماه‌ها طول کشید تا حملات جامه عمل به خود بپوشند، ناامید شدند.
آخرین نوع حملات که موشک‌ها را قبل از پرتاب هدف قرار می‌دهند، احتمالا مفیدتر هستند، اما نمی‌توان از آن‌ها انتظار داشت که جلوی هر پرتابی را بگیرند. حوثی‌ها می‌توانند روش‌های خود را برای کاهش خطرات اصلاح کنند، مثلا ممکن است موشک‌های بالستیک ضد کشتی خود را از عمق مناطق درونی‌تر مرزی شلیک کنند.
۸- تکنولوژی ایران را دستکم نگیرید
ایران قادر به نوآوری و توسعه تسلیحات موثر و هوشمند به ویژه در عرصه نامتقارن است. به‌اصطلاح اعتبار را باید به جایی داد که اعتبار داشته باشد! تهدید‌های جدی پشت این هیاهو و ادعا‌های بزرگ پنهان است.
تاکنون هیچ کشتی‌ای غرق نشده است، احتمالاً به این دلیل که ایرانی‌ها سعی می‌کنند این کار را نکنند. یک‌سری نشانه‌های حداقلی از سلاح‌ها و تاکتیک‌های طراحی شده برای کاهش خطر غرق شدن کشتی‌ها وجود دارد. این نشان می‌دهد که اهداف آن‌ها صرفاً با ارائه یک تهدید باورکردنی محقق می‌شود. در عین حال این احتمال وجود دارد که آن‌ها بخواهند غرق شدن کشتی‌ها را نیز امتحان کنند و فناوری ایرانی اصولا قادر به چنین کاری است.
۹- پیش‌بینی آینده سخت است
کمتر کسی تصور می‌کرد که اولین استفاده حوثی‌ها از موشک‌های بالستیک ضد کشتی در دریای سرخ صورت گیرد. همچنین چندین قابلیت وجود دارد که گمان می‌رود ایران از آن برخوردار باشد، اما از آن‌ها استفاده نشده است؛ و ایران و حوثی‌ها می‌توانند در این حملات کارایی بیشتری هم پیدا کنند؛ و همه نشان دال بر این است که آن‌ها چنین نیز خواهند کرد. به نظر می‌رسد که این درگیری به پایان نرسیده است و غافلگیری بعد می‌تواند در یک زمان زود مثل همین فردا باشد!
منبع: همشهری آنلاین
