مناظرههای انتخاباتی آمریکا؛ مردمسالاری یا اعیانسالاری؟
جو بایدن، رئیسجمهور مستقر آمریکا و «دونالد ترامپ»، نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ قرار است تا ساعاتی دیگر نخستین مناظره انتخاباتی خود را به میزبانی شبکه خبری «سیانان» برگزار کنند.
این مناظره قرار است رأس ساعت ۲۱:۰۰ به وقت محلی در روز پنجشنبه (ساعت ۰۱:۰۰ بامداد جمعه به وقت گرینویچ و ۰۴:۳۰ بامداد جمعه به وقت تهران) در استودیوی سیانان در شهر آتلانتا ایالت جورجیا برگزار شود.
«جیک تپر» و «دانی بش» مجریهای این برنامه خواهند بود. در اتفاقی که با سنت مناظرههای انتخاباتی در آمریکا متفاوت است هیچ مخاطبی در سالن حضور نخواهند داشت.
وبگاه پایگاه خبری «پولیتیکو» چند روز پیش گزارش داد که عدم حضور مخاطبان در صحنه پیشنهادی بوده که مشاوران بایدن مطرح کردهاند تا طرفداران پر سر و صدای ترامپ نظم جلسه را بر هم نزنند.
مدت زمان مناظره ۹۰ دقیقه خواهد بود و بین آن دو وقت استراحت در نظر گرفته خواهد شد. بایدن و ترامپ در خلال این وقت استراحت اجازه مشورت با مشاورانشان را نخواهند داشت.
قانون دیگر جلسه مناظره این است که میکروفون هر کدام از نامزدها حین صحبت کردن نامزد دیگر قطع خواهد بود. البته بعضی از رسانهها هم نوشتهاند که میکروفونها قطع نیست، اما در صورتی که یکی از نامزدها وسط حرف نامزد دیگر بپرد مجری حق قطع کردن میکروفون او را دارد.
دو نامزد با نقاط ضعف فراوان
شبکه خبری سیانان موضوعاتی که قرار است در خصوص آنها مناظره انجام شود را مشخص نکرده، اما انتظار میرود که بایدن و ترامپ هر کدام حملاتشان را متوجه نقاط ضعف یکدیگر کنند.
ترامپ در دادگاه در ۳۴ فقره اتهام مجرم شناخته شده و قرار است روز ۱۱ جولای محکوم شود. او علاوه بر این، به دلیل منصوب کردن سه قاضی محافظهکار که در حذف حق رأی برای سقط جنین نقش داشتند آماج انتقادات قرار داشته است.
ترامپ تهدید کرده چنانچه برای بار دوم به مقام ریاستجمهوری برسد مخالفان سیاسیاش را تحت تعقیب سیاسی قرار خواهد داد. بر همین اساس، مخالفان ترامپ او را تهدیدی برای دموکراسی آمریکا و حاکمیت قانون در این کشور میدانند.
از طرف دیگر، بایدن بابت عملکرد بسیار ضعیفش در زمینه اقتصاد مورد انتقادهای فراوان قرار گرفته است. عملکرد او در مرزهای جنوبی و ورود عده زیادی از مهاجران به ایالات متحده نیز از جمله محورهای مورد انتقاد ترامپ به او خواهد بود.
عملکرد شناختی بایدن و احتمال زوال عقل او نیز یکی دیگر از موضوعاتی است که انتظار میرود رئیسجمهور آمریکا بابت آن مورد حمله ترامپ قرار بگیرد. تیم ترامپ حتی ادعا کردهاند که بایدن ممکن است قبل از مناظره مواد مخدر مصرف کند و لازم است مورد آزمایش قرار گیرد.
بایدن علاوه بر این، بابت سیاستهای ناکارآمد و حمایتهای بیچون و چرا از رژیم اسرائیل در جنگ غزه مورد انتقادهای شدید حتی از سوی رأیدهندگان همحزبیاش مواجه شده است. هر چند که بعید است ترامپ به این شکل او را بابت این موضوع مورد انتقاد قرار دهد. ترامپ پیش از این گفته که اگر او رئیسجمهور بود جنگهای اوکراین و غزه اتفاق نمیافتاد. او وعده داده که در صورت ورود به کاخ سفید جنگ اوکراین را ظرف ۲۴ ساعت حل خواهد کرد.
مردمسالاری یا اعیانسالاری؟
مناظرههای انتخاباتی آمریکا به دلیل جانبداریها و فرایندهای غیردموکراتیک مورد انتقاد قرار گرفتهاند.
در حالی که نتایج نظرسنجیها نشان میدهند که ترامپ و بایدن جزو نامحبوبترین نامزدهای رئیسجمهوری در آمریکا محسوب میشوند نامزدهای حزب سوم همچنان همانند سالهای پیش از حضور در مناظرههای انتخاباتی منع میشوند.
در واقع، در آمریکا کنترل مناظرههای تلویزیونی همانند بسیاری از دیگر مسائل سیاسی و اجتماعی در اختیار تنها دو حزب جمهوریخواه و دموکرات است.
کمیسیون مناظرههای انتخاباتی از سالها پیش قانونی وضع کرده که نامزدهای غیر از این دو حزب تنها در صورتی میتوانند در مناظرهها حضور داشته باشند که نام آنها در تعداد معینی ایالت در برگه رأی قرار گرفته باشد.
مطابق این قانون این ایالتها باید به تعدادی باشند که نامزدها از لحاظ ریاضیاتی امکان پیروزی در کالج انتخاباتی را داشته باشند. علاوه بر این، هر نامزد تنها در صورتی که در چهار نظرسنجی ملی از رأیدهندگان ثبتشده توانسته باشد حمایت ۱۵ درصد از رأیدهندگان را کسب کرده باشد میتواند در مناظرهها حضور به هم رساند.
هر چند که ظاهر این قانون دموکراتیک به نظر میرسد، اما منتقدان میگویند که تنظیم آن توسط کمیسیون مناظرههای انتخاباتی به طوری صورت گرفته که با ایجاد یک دور باطل و در یک فرایند اعیانسالارانه نامزدهای حزب سوم را از روند انتخاباتی حذف کند: بدین صورت که نامزدهای حزب سوم با حذف از مناظرهها کمتر شناخته شوند و در ادامه به همین دلیل، قادر به کسب حدنصاب آرای لازم در نظرسنجیها نباشند.
جالب آنکه از سال ۲۰۰۰ که کمیسیون مناظرهها این قانون را تصویب کرده هیچ نامزد حزب سوم یا نامزد مستقل استانداردهای لازم را برای حضور در مناظرهها کسب نکرده است.
در واقع با این قانون از ۵۹ سال پیش که نخستین مناظره انتخاباتی برگزار شد هیچ سیاستمداری غیر از نامزدهای دو حزب اصلی صلاحیت حضور در این مناظرهها را پیدا نمیکرد.
یکی از دلایل اصلی وضع این قانون حذفی سختگیرانه این است که در واقع این کمیسیون در سال ۲۰۰۰ توسط دو حزب اصلی دموکرات و جمهوریخواه تأسیس شده و لذا قوانین آن به گونهای تنظیم شده که روند سیاسی تا مدتهای مدید در انحصار آنها باقی بماند.
هر چند که مناظره انتخاباتی سال جاری قرار است خارج از نظارت کمیسیون مناظرههای انتخاباتی برگزار شود، اما قانون وضعشده توسط این کمیسیون همچنان ملاک حذف نامزدهای مستقل و حزب سوم قرار گرفته است.
در مناظره فعلی نیز «رابرت اف کندی» نامزد مستقلی است که از مناظره کنار گذاشته شده است.
سیاستمداران مستقل و حزب سوم شکایتهای متعددی علیه این قانون تنظیم کردهاند، اما تا کنون نتوانستهاند در دادگاهها به پیروزی برسند. در سالهای گذشته بارها سیاستمداران مختلف از حزب سوم و مستقل بابت تلاش برای ورود به مناظرهها و اعتراض به این قانون دستگیر شدهاند.
منبع: فارس