۲۰۲۴، انتخاباتی‌ترین سال تاریخ؛ نصف مردم دنیا پای صندوق‌های رأی
تقویم کشور‌های جهان نشان می‌دهد تعداد گسترده‌ای از کشور‌های جهان امسال را سرگرم رقابت‌های سیاسی انتخاباتی هستند. از روسیه، تایوان و بریتانیا گرفته تا هند، السالوادور، آفریقای جنوبی و آمریکا برگزارکننده رقابت‌های ریاست‌جمهوری و یا پارلمانی هستند که نتایج و سرنوشت آن‌ها همگی، پیامد‌های بزرگی بر اقتصاد، تجارت، روابط بین‌الملل و در نهایت چشم‌انداز صلح در جهان دارد.
تایوان
انتخابات ریاست جمهوری و مجلس ۱۱۳ عضوی تایوان روز شنبه ۱۳ ژانویه (۲۳ دی) در میان اختلاف‌های شدید این منطقه با چین، برگزار شد که نتیجه آن برای بسیاری از منطقه آسیا و اقیانوسیه و همچنین برای ایالات متحده مهم است.
بر اساس اعلام نتایج حاصل از ۹۹ درصد از آرای شمرده شده از شعب اخذ رای در انتخابات ریاست جمهوری تایوان، نامزد حزب حاکم این کشور «ویلیام لای چینگ ته» با اختلاف حدود یک میلیون رای، پیروز این انتخابات اعلام شد و دو رقیب او نیز شکست خود را اعلام کردند.
برگزیده انتخابات ریاست‌جمهوری تایوان قول داده دفاع جزیره را تقویت کند. پیروزی او می‌تواند تنش‌ها میان تایوان ۲۳ میلیون نفری را با چین و تنش چین با آمریکا را افزایش دهدویلیام که پیشتر معاون رئیس جمهوری تایوان بود، قول داده دفاع جزیره را تقویت کند. پیروزی او می‌تواند تنش‌ها میان تایوان ۲۳ میلیون نفری را با چین و تنش چین با آمریکا را افزایش دهد. تایوان از جمله مهم‌ترین عرصه‌های رقابت میان چین و ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود. از این رو تغییرات سیاسی در نتیجه این انتخابات سرنوشت‌ساز می‌تواند پس از استقرار رئیس‌جمهوری جدید، به تشدید یا کاهش تنش‌ها میان روابط چین و تایوان، و همچنین میان چین و ایالات متحده منجر شود.
بنگلادش
«شیخ حسینه» نخست وزیر بنگلادش نیز به عنوان با سابقه‌ترین رهبر زن جهان، برای چهارمین دوره متوالی در انتخاباتی که احزاب اپوزیسیون آن را تحریم کردند و با خشونت پیش از آن، در هفته نخست سال میلادی جدید برگزار شد. در این انتخابات حزب «عوامی لیگ» حسینه با مشارکت کم ۴۰ درصدی برنده شد.
ناظران منطقه گزارش دادند، دوره جدید ۵ ساله نخست‌وزیری شیخ حسینه در بنگلادش ۱۷۰ میلیون نفری به دلیل سرکوب مخالفان ممکن است با فراز ونشیب یا آشفتگی سیاسی همراه شود، زیرا طبق اعلام کمیسیون انتخابات این کشور، میزان مشارکت مردمی در این انتخابات فقظ ۴۰ درصد و برابر با حدود نیمی از میزان مشارکت در انتخابات دوره گذشته بود.
هند و یک میلیارد رای دهنده
پرجمعیت‌ترین کشور جهان قرار است تا اواسط سال ۲۰۲۴ یک انتخابات عمومی برگزار کند که احتمالاً ارمغان آن پیروزی «نارندرا مودی» نخست‌وزیر از حزب ملی‌گرای راستگرای «هندو بهاراتیا جاناتا» برای سومین دوره متوالی خواهد بود.
از نظر حامیانش، مودی یک فرد خارجی سیاسی است که پس از دهه‌ها فساد را پاکسازی و هند را به یک قدرت جهانی در حال ظهور تبدیل کرده است، اما منتقدانش می‌گویند حمله به مطبوعات و آزادی بیان و همچنین حمله به اقلیت‌های مذهبی توسط ملی‌گرایان هندو، بیش از پیش بی‌رحمانه شده است.
۹۴۵ میلیون نفر، تعداد رای‌دهندگان ثبت‌نام‌شده‌ای است که در ابتدای سال ۲۰۲۳ در هند شمارش شد. از آن زمان، نخست‌وزیر مودی ادعا کرده بیش از یک میلیارد نفر در سال ۲۰۲۴ واجد شرایط رای دادن خواهند بود، زیرا پرجمعیت‌ترین کشور جهان به پای صندوق‌های رای می‌رود.
انگلیس
روزنامه انگلیسی «تلگراف» به نقل از منابع دولتی در گزارشی اعلام کرد ممکن است در بهار آینده انتخابات سراسری در بریتانیا برگزار شود. به نوشته این روزنامه، مقام‌های ارشد وزارت دارایی انگلیس اکنون در حال بررسی ارائه پیش‌نویس بودجه در فوریه (بهمن-اسفند) به جای زمان همیشگی آن یعنی در ماه مارس (اسفند-فروردین) هستند. چنین برنامه‌هایی ممکن است شاهدی بر آمادگی برای برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در بهار باشد. طبق گزارش‌های رسانه‌ای احتمالا انتخابات در اکتبر یا نوامبر ۲۰۲۴ برگزار شود.
آمریکا؛ فیل در اتاق
ناگفته نماند که رقابت‌های ریاست‌جمهوری ایالات متحده که در نوامبر (آبان-آذر) به اوج می‌رسد، این پتانسیل را دارد آنچه را که اکونومیست به‌تازگی به عنوان «بزرگترین خطر برای جهان» در سال ۲۰۲۴ توصیف کرده است، آزاد کند؛ «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا در مقابل «جو بایدن» ممکن است بتواند برای دور دوم ریاست جمهوری، آرای آمریکایی‌ها را به خود اختصاص دهد.
روسیه
روسیه در سال ۲۰۲۴ انتخابات سراسری برگزار خواهد کرد. بزرگترین چالش انتخاباتی برای رای‌دهندگان در شرایط کنونی در روسیه، جنگ اوکراین است. مخالفان این جنگ تاکنون تظاهران مختلفی در این کشور برگزار کرده‌اند.
اوکراین
در اوکراین که در یک جنگ بی‌پایان قرار گرفته، مشخص نیست که آیا انتخابات ریاست جمهوری برنامه‌ریزی شده ۲۰۲۴ در شرایطی برگزار می‌شود که تحت حکومت نظامی است یا اینکه این انتخابات به شرایط بعد از جنگ موکول شود. البته اخباری نیز مبنی بر این موضع منتشر شده که احتمال دارد زلنسکی به دلیل وجود حکومت نظامی، انتخابات سال جاری میلادی را به زمان دیگری در اوکراین موکول کنند.
«دیمیتری کوله‌با» وزیر امور خارجه اوکراین پیشتر به رسانه‌های این کشور گفته بود دفتر «ولادیمیر زلنسکی» در حال بررسی جوانب مثبت و منفی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در بهار ۲۰۲۴ است. «اولنا زلنسکا»، همسر رئیس جمهوری اوکراین در یک برنامه خبری شبکه «سی‌بی‌اس نیوز» در مورد نامزدی دوباره زلنسکی گفته، هنوز نمی‌داند همسرش قصد دارد برای انتخابات ۲۰۲۴ نامزد شود یا خیر.
السالوادور
«نایب بوکله» رئیس‌جمهوری السالوادور یکی دیگر از رهبرانی است که به دنبال حفظ قدرت بوده و از زمان حضور در این مسند، با استفاده از قدرتش در زمان اضطراری برای سرکوب تهاجمی باند‌های خیابانی خشونت‌بار، حمایت گسترده‌ای را به دست آورده است.
دادگاه عالی این کشور که توسط منصوبان حزب بوکله تشکیل شده بود، با وجود ممنوعیت قانون اساسی در دو دوره متوالی، بوکله را برای کاندیداتوری در چهارم فوریه (۱۵ بهمن) تأیید کرد. در حالی که دولت‌های خارجی از تعلیق برخی حقوق مدنی انتقاد کرده‌اند، انتظار نمی‌رود بوکله با رقابت جدی روبه‌رو شود.
مکزیک؛ انتخاب سیاسی احتمالا زنانه
مکزیک قرار است نخستین رئیس‌جمهوری زن خود را در دوم ژوئن (۱۳ خرداد) انتخاب کند. در این دور از رقابت‌ها دو خانم به عنوان رقبای اصلی در مقابل همدیگر قرار گرفته‌اند. «کلودیا شینباوم» شهردار سابق مکزیکوسیتی، یکی از دستیاران و شاگردان رئیس‌جمهور «آندرس مانوئل لوپز اوبرادور» با «خوچیتل گالوز» سناتور سابق مخالف رویارویی خواهد داشت.
برنده انتخابات، کشوری را اداره خواهد کرد که با خشونت‌های دلهره‌آور مرتبط با مواد مخدر و ارتشی با نفوذ روزافزون مواجه است. البته انتخابات مقدماتی کاندیدا‌های ریاست جمهوری برای انتخابات ژوئن ۲۰۲۴، ششم سپتامبر (۱۶ شهریور) ۲۰۲۳ به پایان رسید و این احتمالا یک انتخاب سیاسی زنانه را نشان می‌دهد.
در جناح چپ، «کلودیا شینبام» شهردار سابق مکزیکو سیتی برای رویارویی با سناتور «زوچیتل گالوز»، نامزد جناح راست اپوزیسیون، نامزد شده است. رسانه‌های بین‌المللی گزارش دادند که این یک واقعیت استثنایی است، در کشوری نسبتاً جنسیت‌گرا، که در آن هر روز ۱۰ مورد زن‌کشی اتفاق می‌افتد، هر دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری زن هستند.
حزب حاکم مورنا از زمانی که رئیس جمهور آندرس مانوئل لوپز اوبرادور در سال ۲۰۱۸ به قدرت رسید به پیروزی در انتخابات ادامه داده است. این حزب اکنون کنگره و دولت‌های ۲۲ ایالت از ۳۲ ایالت را کنترل می‌کند.
اندونزی
رأی‌دهندگان در اندونزی، بزرگترین دموکراسی جنوب شرقی آسیا، در ۱۴ فوریه (۲۶ بهمن) جانشین «جوکو ویدودو» رئیس‌جمهوری را انتخاب می‌کنند. نظرسنجی‌ها بیانگر رقابت نزدیک بین وزیر دفاع «پرابوو سوبیانتو» یک ملی‌گرای راستگرا و «گنجار پرانوو» فرماندار سابق جاوه مرکزی با جوکوی، رئیس جمهوری کنونی است. پرابوو در انتخابات ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹ به «”جوکووی ویدودو» باخت، اما با توجه به اینکه جوکووی به دو دوره ریاست جمهوری محدود شده، جریان رقابت‌ها شدت خواهد یافت.
اندونزی و پاکستان در رده چهارمین و پنجمین کشور پرجمعیت جهان هستند، در اسفندماه انتخابات عمومی برگزار خواهند کردوجود بیش از ۱۷ هزار جزیره و ۷۳ حزب سیاسی که نمایی از یک سیستم سیاسی پیچیده است، برگزاری انتخابات در اندونزی به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان و چهارمین کشور پرجمعیت جهان را به یکی از پیچیده‌ترین نوع آن در جهان تبدیل کرده است.
انتخابات در اندونزی هر پنج سال یکبار برگزار می‌شود. آخرین مورد در سال ۲۰۱۹ بود. اگرچه سن رأی‌دادن در قانون ۱۷ سال است، با این حال، افراد متاهل بدون در نظر گرفتن سن می‌توانند رأی دهند.
برخی نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد «پرابوو» در کنار «گنجار پرانوو» فرماندار استان جاوه مرکزی و «آنیس باسودان»، فرماندار جاکارتا از چهره‌های مهم سیاسی هستند که تنور انتخابات در این کشور را در سال جاری میلادی گرم می‌کنند.
پاکستان
انتخابات پارلمانی هشتم فوریه (۲۰ بهمن) پاکستان نیز توسط سیاستمداران تثبیت شده و زیر نظر ارتش این کشور برگزار خواهد شد. «عمران خان» نخست‌وزیر سابق، یک چهره محبوب مخالف و زندانی است که شاید مجال شرکت در انتخابات را به دست آورد.
براساس گزارش‌های رسانه‌ای، انتخابات سراسری پاکستان در اواخر ماه ژانویه (۱۱ بهمن) ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد. پارلمان پاکستان در نهم اگوست سال ۲۰۲۳ (۱۸ مرداد ۱۴۰۲) منحل شد؛ حکومت موقت ادارهٔ آن کشور را در دست گرفته است.
طبق قانون اساسی پاکستان، پس از انحلال پارلمان، باید انتخابات سراسری در مدت ۹۰ روز برگزار شود، اما کمیسیون انتخابات پاکستان گزارش داده به دلیل سرشماری اخیر جمعیت برای تعیین دوباره حوزه‌های انتخاباتی، به وقت بیشتر نیاز دارد.
برکناری عمران خان از کرسی صدارت در ماه آوریل (اردیبهشت) سبب بحران بزرگ سیاسی و اعتراض‌های گستردهٔ هوادارانش در پاکستان شد. حکومت پاکستان این تظاهرات و رهبران حزب «تحریک انصاف» پاکستان، به رهبری عمران خان را به شدت سرکوب کرد.
آفریقای جنوبی
آفریقای جنوبی یکی از بزرگترین اقتصاد‌های آفریقا و عضو موسس ائتلاف «بریکس» کمی پس از ماه مه ۲۰۲۴ (خرداد ۱۴۰۳) انتخاباتی را برگزار خواهد کرد و «سیریل رامافوسا» رئیس‌جمهوری و رئیس کنگره ملی امیدوار است به قدرت بی‌وقفه خود از زمان پایان آپارتاید در سال ۱۹۹۴ ادامه دهد.
اتحادیه اروپا و کشور‌های اروپایی
در اروپا، انتخابات پارلمان اروپا در سال ۲۰۲۴ قرار است درروز‌های ۶ تا ۹ ژوئن (۱۶ تا ۱۹ خرداد ۱۴۰۲) برگزار شود. علاوه بر این، ۳۷ کشور جداگانه در اروپا میزبان انتخابات در سال آینده هستند. در این میان اوکراین در ماه مارس برای انتخابات ریاست جمهوری به پای صندوق‌های رای می‌رود، روسیه هم همینطور.
بیش از ۴۰۰ میلیون واجد شرایط رای‌دهی از ۲۷ کشور اتحادیه اروپا، ۷۲۰ عضو پارلمان اروپا را در ماه جولای (خرداد-تیر) تعیین خواهند کرد. پس از پیروزی عوامگرایان راستگرا در ایتالیا و بحث کنونی مهاجرت، این رای آزمونی برای حمایت راست افراطی در سطح اروپاست.
جمع‌بندی
طبق برآورد‌های رسانه‌ای انتظار می‌رود میلیارد‌ها رای‌دهنده (در ۶۰ تا ۷۶ کشور) شامل اندکی بیش از ۴۹ درصد از جمعیت جهان، امسال به پای صندوق‌های رای بروند. سال ۲۰۲۴ به عنوان یک سال سوپر انتخاباتی یا حتی بزرگترین سال انتخابات در تاریخ نامگذاری شده است، زیرا انتخابات در کشور‌های پرجمعیتی مانند ایالات متحده، مکزیک، هند و اندونزی برگزار می‌شود.
انتظار می‌رود میلیارد‌ها رای‌دهنده (در ۶۰ تا ۷۶ کشور) شامل اندکی بیش از ۴۹ درصد از جمعیت جهان، در سال ۲۰۲۴ به پای صندوق‌های رای بروندمردم به ویژه در هفت کشور پرجمعیت جهان امسال در حالی پای صندوق‌های رای می‌روند که شاید ندانند هر رای آن‌ها احتمالا چه تاثیری در مناسبات قدرت و روابط در عرصه منطقه یا بین‌الملل خواهد داشت.
ایالات متحده خود را برای انتخابات ریاست جمهوری و مجلس نمایندگان در نوامبر (آبان_آذر) آماده می‌کند که اگر بایدن مقابل سلف خود ترامپ قرار گیرد، این صحنه می‌تواند تکرار سال ۲۰۲۰ باشد.
هند به عنوان یکی از بزرگترین قدرت‌های آسیا که نام بزرگترین دموکراسی جهان را گرفته، پیش از ژوئن (خرداد) انتخابات عمومی برگزار خواهد کرد که در آن حزب ملی‌گرای «هندو بهاراتیا جاناتا» به رهبری «نارندرا مودی» نخست‌وزیر تلاش خواهد کرد تا دور سوم را در برابر ائتلافی از احزاب اپوزیسیون منطقه‌ای و ملی به نام «اتحاد فراگیر توسعه ملی هند» تضمین کند.
بنگلادش شاهد رقابت خانم حسینه برای دور پنجم انتخابات ریاست جمهوری بود. تایوان نیز در شرایطی انتخابات را برگزار کرد که به شدت بر تنور خودمختاری از چین در آن دمیده شد. اندونزی و پاکستان نیز که به ترتیب چهارمین و پنجمین کشور پرجمعیت جهان هستند، در ماه فوریه (اسفند) انتخابات عمومی برگزار خواهند کرد. جاکارتا به دنبال رهبر جدید است، زیرا «جوکو ویدودو» رئیس‌جمهوری این کشور واجد شرایط برای دور سوم نیست. اما اسلام‌آباد امیدوار است از بحران قانون اساسی خارج شود؛ بحرانی که به برکناری و زندانی‌شدن عمران‌خان نخست‌وزیر سابق منجر شد.
انتخابات بزرگ در سال ۲۰۲۴ البته به دولت و ملت‌ها محدود نخواهد شد، زیرا اتحادیه اروپا نیز انتخابات پارلمانی را برگزار خواهد کرد. در سراسر قاره سبز نگرانی‌ها از احیای احزاب راست وجود دارد. این نتیجه ممکن است تأثیر قابل توجهی بر حمایت مداوم اروپا از اوکراین در جنگ با روسیه داشته باشد، زیرا چند حزب راستگرا در اروپای غربی مخالفت خود را با ادامه کمک‌ها به کی‌یف اعلام کرده‌اند.
با وجود برگزاری بیشترین تعداد انتخابات سراسری در سال جاری در جهان، اما بسیاری از تحلیلگران نگران کیفیت انتخابات و کم‌شدن مشارکت عمومی در بسیاری از نقاط جهان هستند، زیرا نشانه‌هایی از روند نزولی نمودار دموکراسی در قرن بیست و یکم را به تصویر می‌کشد.
از دیدگاه تحلیلگران، البته صرف برگزاری انتخابات به معنای آزاد یا عادلانه بودن این روند نیست؛ در برخی کشورها ممکن است رای‌گیری نه آزاد و نه عادلانه برگزار شود و در بسیاری از موارد، محدودکردن نامزد‌های اپوزیسیون، رای‌دهندگان خسته و پتانسیل دستکاری و اطلاعات نادرست، سرنوشت انتخابات را تغییر دهد. ضمن اینکه در بسیاری موارد تعداد شهروندانی که از حق‌رای استفاده می‌کنند، معیاری خواهد بود برای آزمایش کشور‌هایی که ادعای دموکراسی دارند.
طبق گزارش‌های نهاد‌های بین‌المللی، برخی از کشور‌هایی که در آستانه انتخابات قرار دارند، در معرض خطر اطلاعات نادرست به ویژه از سوی شبکه‌های اجتماعی قرار دارند. این موضوع توسط کارشناسان بیش از یک هزار نفر کارشناس مجمع جهانی اقتصاد مورد بررسی قرار گرفت. آن‌ها در گزارش خود اعلام کردند بیش از ۳۴ چالش و خطر روند انتخابات سالم در کشورها را تهدید می‌کند. از هند گرفته تا آمریکا، مکزیک و انگلیس تا سراسر جهان.
در مجموع جدا از اینکه آیا انتخابات به تداوم وضعیت موجود یا تغییر محیط سیاسی_اقتصادی در کشورها و در نهایت در جهان منجر شود، باید برای شناخت دولت‌ها و ادوار جدید سیاسی در کشورها، بستر‌های تاریخی_سیاسی، نامزدها، مسائل کلیدی و زمان برگزاری انتخابات در تک تک موارد به طور جداگانه بررسی شود.
منبع: ایرنا
