تکواندو ایران چگونه از فرش به عرش رسید؟

سی و سومین دوره بازی‌های المپیک با نتایج تلخ و شیرین‌اش به تاریخ پیوست. المپیکی که می‌تواند برای برنده و بازنده درس‌های گرانبهایی داشته باشد. بدون شک آنها که به دنبال موفقیت و ساختن روز‌های خوب برای ورزش کشور در المپیک آینده هستند می‌بایست به خوبی آموخته‌های خود را اجرایی کنند.

کارشناسان ورزش معتقدند عملکرد فدراسیون‌های ورزشی را در المپیک‌ها باید مورد ارزیابی داد و در فاصله این چهار سال رویداد‌های مختلف از جمله قهرمانی جهان، آسیا و تورنمنت‌ها برای ارزیابی، آماده سازی و کسب سهمیه مورد توجه قرار گیرد. البته در این دوره باید نتایج سه سال را سنگ محک قرار داد، چرا که به دلیل شرایط کرونا و تأخیر یک ساله المپیک توکیو در سال ۲۰۲۱ برگزار شد.

در خصوص تکواندو این شرایط متفاوت با سایر رشته‌ها است، چرا که انتخابات فدراسیون ۱۵ دیماه برگزار شد و به دلیل مسائل و حاشیه‌های پس از آن عملاً رئیس جدید فعالیت رسمی خود را برای ورود به چرخه کسب سهمیه المپیک از ابتدای سال ۱۴۰۱ آغاز کرد. دست خالی تیم ملی در همان زمان کار را دشوار کرد بود تا جایی که کارشناسان امر کسب سهمیه را غیر ممکن می‌دانستند.

غیر ممکنی که نه تنها ممکن شد که در پاریس به خوبی هم جواب داد. کسب نتایج ضعیف و دور از انتظار در مسابقات قهرمانی آسیا پیش از المپیک توکیو و متعاقب آن بازی‌های توکیو نشان از اوضاع اسفبار این رشته داشت.

بر اساس نظر کارشناسان رسیدن به موفقیت در المپیک شش تا هشت سال برنامه ریزی و کار مداوم نیاز دارد و تکواندو با آن وضعیت خاص چیزی فراتر از آن بود که ساعی موفق به انجام آن شد. نگاهی به آنچه تکواندو را از فرش به عرش رساند، خالی از لطف نیست.

حاشیه‌هایی که به تکواندو لطمه زد

فدراسیون تکواندو بعد از حضور ساعی با حاشیه‌های فراوان و به نوعی عجیب و غریب دست به گریبان بود. در حالی که او و تیم کاریش مدت زمان اندکی بود کار را آغاز کرده بودند، برخی انتظار معجزه داشتند و با سخنان و بیان مطالب غیرکارشناسی حاشیه‌هایی ساختند که به روند رو به رشد تکواندو لطمه می‌زد. این حاشیه سازی و بعضاً کارشکنی بیشتر از سوی افرادی صورت می‌گرفت که در فدراسیون حضور نداشتند.

آرامش کلید اول اصلی موفقیت

سکوت، پاسخ فدراسیون تکواندو برابر این حاشیه سازی‌های متعدد و تقریباً روزانه بود. سکوتی که آرامش بی سابقه‌ای را در تکواندو به دنبال داشت. مسئولان فدراسیون تکواندو به جای ورود به این حاشیه‌ها و از دست دادن انرژی، روی کار و برنامه خود متمرکز شدند. میدان دادن به جوانان برای ساختن تیمی در اندازه‌های جهانی و رسیدن به موفقیت در المپیک ۲۰۲۸ هدف اصلی طراحی شد. دو دوره مسابقات جهانی در مکزیک و آذربایجان با چند مدال برنز برای تکواندو ایران در بخش مردان خاتمه یافت. نتایجی که بازهم انتقاداتی را در پی داشت. متأسفانه برخی کارشناسان روند رو به رشد تکواندو را به خصوص در مسائل فنی و تغییرات واضح تکنیکی و تاکتیکی را دیده و بدون توجه به آنکه تیمی جوان راهی این رویداد‌های بزرگ شده مسائلی را مطرح کردند که خود به آن معتقد نبودند.

از بین رفتن حاشیه امنیت

اما مسئولان تکواندو با اعتماد به کار و برنامه‌ای که آغاز کرده بودند با ثبات بیشتری پیش رفتند. تاریخ تکواندو ایران به یاد ندارد که در طول دو سال بیش از ۸۰ مربی در رده‌های سنی مختلف در تیم‌های ملی فعالیت کرده باشند. هیچ مربی حاشیه امنیت ندارد و تقریباً مربی ثابت و چند ساله در این رشته که به رسمی ویران کننده تبدیل شده بود، از بین رفت. کنار گذاشتن برخی افراد که منافعشان در تکواندو گره خورده بود از دیگر نکات مهم این بخش بود.

بازگشت به سطح اول تکواندو دنیا

نکته خیلی مهم در بخش فنی حضور مداوم در رقابت‌های سطح بالایی، چون گرنداسلم و گرندپری بود. هر چند این اعزام‌ها برای کسب امتیاز ورودی المپیک انجام شد، ولی حضور تکواندوکاران جوان و با آتیه ایران در میدان‌های بزرگ و رقابت با بهترین‌های دنیا باعث شد تا نمایندگان کشورمان با پشت سر گذاشتن تجربیات گرانبها به نوعی صیقل خورده و راه عبور از قهرمانان جهان و المپیک را یاد بگیرند. در همان رقابت‌های جهانی بخصوص بعد از باکو و پس از آن گرندپری رم و پاریس نتایجی رقم خورد که تکواندو ایران با صدای بلند بازگشت خود به سطح اول تکواندو دنیا را فریاد زد. بازگشتی که در پاریس به صورت رسمی به ثبت رسید. البته که خیلی‌ها معتقدند بودند که نیازی به صرف هزینه‌های زیاد برای کسب سهمیه و حضور در چنین رقابت‌هایی نیست.

انگیزه بالای تکواندوکاران

هر چهار نماینده تکواندو ایران به پاریس رفته بودند که مدال بگیرند. این را می‌توان از همان مبارزه نخست نعمت زاده تا آخرین مبارزه آرین سلیمی به خوبی درک کرد. انگیزه بالا، ارائه نمایشی تحسین برانگیز و تلاش تا آخرین ثانیه را باید رمز موفقیت تکواندوکاران ایران نامید. تنوع تکنیکی که هر چهار نماینده ایران روی «شیهاپ چانگ» پهن شده در کاخ «گرندپله» شهر پاریس به نمایش گذاشتند ثمره همان حضور مداوم در مسابقات سطح بالایی دنیا بود. بدون شک کارشناسانی که از آرین سلیمی و یا مهران برخورداری حتی کیانی و نعمت زاده ایرادات فنی می‌گرفتند، حتماً که از این تغییرات فنی و مبارزه سطح بالایی که از سوی مدال آوران ایران به تصویر کشیده شد شگفت زده شده بودند. نمایندگان تکواندو ایران برای رسیدن به این موفقیت بزرگ تکواندوکارانی را از پیش رو برداشتند که خود برای کسب مدال به پاریس آمده بودند.

هماهنگی و تلاش کادر فنی

بر خلاف چند دوره گذشته المپیک تیم ملی ایران، کادر فنی هماهنگ و یک دستی برنامه‌های آماده سازی تیم ملی را در هر دو گروه مردان وزنان برای رسیدن به المپیک پیگیری می‌کردند. مجید افلاکی و مینو مداح به عنوان سرمربی، مهروز ساعی، رضا ایمان زاده و دکتر یاوری به عنوان کادر فنی تلاش مضاعفی داشتند و خود نتیجه این تلاش و همدلی را به خوبی گرفتند. این هماهنگی بین کادر فنی و تکواندوکاران هم عالی بود، موضوعی که در کشیدن کارت‌های بازبینی فیلم در زمان اعتراض روی ضرباتی که امتیاز آن ثبت نمی‌شد به خوبی مشهود بود. اغلب کارت‌هایی که افلاکی، مداح و ساعی کشیدند مورد قبول و امتیاز‌ها تائید شد.

بدنسازی بی نقص

در بعد فنی مساله‌ای که در کنار تنوع تکنیکی و برنامه داشتن برای ثانیه به ثانیه مبارزه، به چشم آمد آمادگی جسمانی بالای نمایندگان کشورمان بود. اغلب مبارزات هر چهار نماینده کشورمان سه راند طول کشید ولی تکواندوکاران تا ثانیه‌های پایانی سرحال و قبراق مبارزه کردند و حتی چند مبارزه خیلی مهم را در ثانیه‌های پایانی به سود خود تغییر دادند. این موضوع نشان از بدنسازی خوب و حرفه‌ای کل تیم داشت. مهرداد یوسفی بدنساز تیم ملی، مردی که نه تنها خود از اساتید تکواندو است، بلکه با علم و دانش به روز برنامه ریزی بسیار خوبی داشت تا یکی از تاثیرگذارترین پارامتر‌ها در ثبت این نتیجه درخشان را به خوبی اجرا کند.

آنها که دیده نشدند

تیم ملی تکواندو ایران برای حضور در بازی‌های المپیک یک برنامه ریزی دقیق داشت. تیمی متشکل از چند کارشناس و استاد با تجربه از جمله علی تاجیک رئیس سازمان تیم‌های ملی با مسئولیت اصغر رحیمی به عنوان مدیرفنی تیم‌های ملی امور تکواندوکاران را در کلیه مسائل با جدیت و حتی لحظه‌ای پیگیری می‌کردند. بررسی دقیق موضوعات فنی تکواندوکاران، آنالیز و نگاه موشکافانه به نقاط ضعف و قوت رقبا، طراحی استراتژی تمرین و مبارزه تنها بخشی از فعالیت این گروه بود که ثمره آن در پاریس به تصویر کشیده شد. در میان این نفرات رحیمی که به عنوان دبیرکل نیز در فدراسیون فعالیت می‌کرد، با تجربیات فراوان از مسئولیت‌های مختلف در کمیته ملی المپیک و بازی‌های آسیایی و المپیک به نوعی برگ برنده تکواندو بود که نقش مهم و تأثیرگذاری هم در بخش فنی و هم در بخش مدیریتی داشت

تغییر شیوه برگزاری لیگ

مورد دیگری که می‌توان از دلایل این موفقیت بزرگ از آن نام برد، تغییر شیوه برگزاری لیگ بود. لیگ‌های تکواندو سال‌ها بود که با روش سنتی برگزار می‌شد که نه تنها هیچ بار فنی برای تکواندو نداشت بلکه برگزاری آن به نوعی رفع تکلیف بود. ابتکار فدراسیون و سازمان تیم‌های در تغییر شیوه برگزاری و روی آوردن به برگزاری به صورت گرندپری، در کنار بالا رفتن جذابیت‌های لیگ، تکواندوکاران می‌بایست خود را برای بیش از ۵ مبارزه در یک روز آماده می‌کردند. این یعنی مطابقت مسابقات داخلی با تورنمنت‌های بزرگی، چون جهانی و آسیایی که باعث شد تا تکواندوکاران با قرار گرفتن در چرخه تمرین و مسابقات لیگ که با فاصله زمانی مناسبی به انجام رسید، در آمادگی ملی پوشان کمک شایانی داشته باشد.

ساعی، ماندگار در ورزش ایران

هادی ساعی را باید ماندگارترین نام در ورزش ایران عنوان کرد. مردی که با کسب دو طلا و یک برنز المپیک در دوران قهرمانی، پرافتخارترین ورزشکار المپیکی ایران لقب گرفت، در زمان ریاست بر فدراسیون نیز با ایجاد تغییرات زیربنایی، استفاده از افراد متخصص از جنس تکواندو در بخش‌های فنی و مدیریتی، ایجاد همدلی و وفاق در خانواده تکواندو کاری کرد که شاید تا سال‌ها تکرار آن شدنی نباشد. تکواندویی که سه سال قبل در المپیک توکیو (تابستان ۱۴۰۰) به آن شکل از المپیک حذف شد، چگونه در مدت سه سال آن چنان متحول می‌شود که با اعزام چهار تکواندو و کسب چهار مدال، یک طلا، دو نقره و یک برنز اتفاقی تاریخی را رقم می‌زند. اینجاست که تطبیق تخصص و مدیریت در کنار تعهد به خوبی جواب می‌دهد.

نگاه به آینده

با وجود گذشت بیش از ۱۰ روز از پایان المپیک تعریف و تمجید از تکواندو و نتایج آن و… همچنان ادامه دارد. فدراسیون تکواندو باید برای چهار سال آینده بیش از گذشته متمرکز شده و با برنامه پیش برود. این چهار مدال یعنی می‌توان از هم اکنون در همین چهار وزن سهمیه حضور در المپیک را برای چهار سال بعد تا حدودی کسب شده دانست و برای کسب سهمیه بیشتر تلاش دو چندان را در دستور کار قرار داد.

منبع: مهر