رواج تجملات در مراسم ترحیم/ از سنگ قبر فاتحه خوان تا ویولون نوازی در مراسم ختم

 راه یافتن تجملات به مراسم و مناسبت‌ها چند سالی است که سوژه برخی رسانه‌ها قرار گرفته است. در این میان تشریفات مربوط به عزاداری و مراسم تشییع و ختم نیز از این تجملات دور نمانده است؛ از خرید و فروش قبر‌های خوش منظره و لوکس در لواسان گرفته تا برگزاری مراسم پرهزینه در تالار‌های گران قیمت. صاحبان این مشاغل گاهی برای آن که از قافله عقب نمانند دست به نوآوری‌هایی می‌زنند که بیش از آن که بُعد مثبتی داشته باشد، معنویت برخی امور را نشانه می‌گیرد. از آن جمله می‌توان به تبلیغاتی که اخیرا در شبکه اجتماعی اینستاگرام مشاهده شده اشاره کرد؛ تبلیغ فروش سنگ مزار فاتحه خوان. در ویدئوی تبلیغاتی که منتشر شده فردی ادعا می‌کند این اولین سنگ مزار فاتحه خوان است که سیستم صوتی ضد آب و با ضمانت یک ساله دارد. این سیستم صوتی نوای قرآن پخش می‌کند و به گفته او شما می‌توانید آوای مورد نظر خود را از طریق آن پخش کنید. فرد همچنین تأکید می‌کند که شارژ مدیا با پنل‌های خورشیدی است که در دو طرف قبر نصب شده است. قیمت این سنگ قبر با ارسال و نصب ۱۸۰ میلیون تومان است و احتمالا طرفداران آن جزو همان دسته‌ای هستند که برایشان تجملات در هرگونه مراسمی حرف اول را می‌زند.

سنگ قبر ۱۸۰ میلیونی البته به لحاظ قیمت چندان هم عجیب و بی سابقه نیست. بر اساس گزارشی که در این باره در رسانه‌ها منتشر شده سنگ مرمر سبز مدل سلطنتی ۵۷۰ میلیون و سنگ مرمر طرح‌دار مدل آرین ۹۰۰ میلیون قیمت دارد که رقم شوکه کننده‌ای است. همچنین سنگ‌های دیگری همچون کریستال سفید ۷۰ میلیون و گرانیت مشکی ۴۰ میلیون است که شاید به نسبت قیمت کمتری دارند، اما باز هم جزو لوکس‌ترین سنگ قبر‌ها به شمار می‌روند. البته جدا از جنس سنگ، خاص بودن آن هم اهمیت دارد و طرح و دیزاین آن به اصطلاح مهم است؛ هرچه خاص‌تر، مورد پسندتر. برای این منظور پک‌های کامل سنگ قبر به مشتریان پیشنهاد می‌شود که علاوه بر سنگ دارای کتیبه، کلاف، قرنیز و تزئینات دیگر نیز هست. آنطور که ادعا می‌شود پک کامل معمولا زیبایی بیشتری نسبت به سنگ مزار‌های ساده دارد و باعث می‌شود تا مزار مرحوم فضای بهتر و زیباتری برای کسانی که در آنجا به دعا می‌پردازند باشد. استفاده از کلاف برای مقاومت و ماندگاری بیشتر است و باعث می‌شود که مردم کمتر پا بر روی سنگ مزار بگذارند. باکس کتیبه برای زیبایی و نمایان شدن بهتر کتیبه یا بالاسری سنگ قبر است و علاوه بر آن وظیفه نگهداری از سنگ بالاسری در برابر عوامل طبیعی و ضربه‌های خفیف احتمالی را دارد. 

پذیرایی با لباس یکدست و لاکچری

همانطور که گفتیم راه یافتن این گونه تجملات به مراسم معنوی چند سالی است که رواج یافته و به تبع آن مشاغل مربوط نیز به سمت و سوی جدید حرکت کرده‌اند. جدا از آن دسته که هنوز به سبک و سیاق سابق در برپایی چنین مراسمی کمک حال خانواده متوفی هستند، برخی نیز تلاش می‌کنند گوی لوکس بودن را از همکاران خود بربایند و به اصطلاح لاکچری‌تر از آنها باشند.

کافی است سری به برخی سایت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند بزنید تا بدانید وضعیت دقیقا به چه شکل است. در سایت یکی از برگزارکنندگان این گونه مجالس ادعا شده که این موسسه می‌تواند خواسته‌های مهم صاحبان مراسم را در لاکچری بودن شکل پذیرایی برآورده کند. البته به زعم آنها یک مجلس با بهترین منو ولی بدون مهماندار ماهر نه تنها لاکچری بودن مجلس، بلکه تمام مراسم را زیر سوال خواهد برد چرا که به طور کلی خوب یا بد بودن هر مراسم ترحیم لاکچری به نحوه پذیرایی مهمانداران مراسم بر می‌گردد. از این رو تشریفات ترحیم از ماهرترین و باتجربه‌ترین مهمانداران و باریستا‌ها برای برگزاری مراسم شما عزیزان استفاده خواهد کرد. مهمانداران مجموعه، آموزش‌های لازم را یاد گرفته اند و بسیار شیک و مرتب در مراسم شام حاضر خواهند شد. 

در متن به لباس مهمانداران هم اشاره شده که یکسان و بسیار لاکچری است و باعث می‌شود لاکچری بودن مراسم ترحیم خیلی بیشتر به چشم آید. این شکل پذیرایی تفاوت زیادی با نحوه پذیرایی مرسوم در مراسم ترحیم دارد که معمولا از سوی برخی جوانان فامیل انجام می‌شود و در واقع خدمتی همدلانه به صاحب عزاست.

 موسسه آگهی دهنده البته تنها به پذیرایی کنندگان با لباس یکدست و لاکچری بسنده نمی‌کند و تأکید دارد که علاوه بر آن یکی از اصلی‌ترین نکات در برگزرای مجلس ترحیم لاکچری وجود مدیر داخلی در قسمت آقایان و بانوان است. مدیر داخلی هماهنگ کننده تمامی امور و کار‌ها در زمان برگزاری مراسم است و لاکچری‌ترین تشریفات مراسم ترحیم بدون وجود مدیر داخلی باعث به وجود آمدن نابسامانی و بی نظمی در مجلس خواهد شد. احتمالا می‌توانید تصور کنید که نقش مدیر داخلی در این مراسم نیز معمولا به عهده فرد یا افرادی با تجربه در فامیل است که او هم با وجود تألمات روحی، درصدد است تا آنچه می‌تواند در جهت کمک به خانواده متوفی انجام دهد.

گل آرایی فراموش نشود

ممکن است خیال کنیم چه ایرادی دارد اگر مراسم ترحیم به شکلی آبرومندانه و با رعایت تمام اصول برگزار شود. البته که این کار ایرادی ندارد و هرکس مختار است پول خود را در راهی که صلاح می‌داند هزینه کند، اما آنچه می‌تواند مورد انتقاد واقع شود، پرداختن به جزئیاتی است که معمولا برای مراسم عروسی و شادی مورد توجه قرار می‌گیرد. از جمله این جزئیات می‌توان به گل آرایی مراسم اشاره کرد که در بسیاری از آگهی‌های مراسم ترحیم به چشم می‌خورد.

گل+آرایی+مراسم+ختم

در یکی از همین آگهی‌ها عنوان شده که یک میز ترحیم بزرگ و چند طبقه با رومیزی‌هایی از پارچه‌های توری و حریر و ترمه در رنگ بندی‌های مختلف و مناسب و جا شمعی‌های ارزشمند با تزئین شمع‌های زیبا و شکیل به همراه گل آرایی مناسب زیبایی ویژه‌ای را به مراسم شما خواهد داد. البته هر چه مقدار گل آرایی بیشتر باشد مراسم شما لاکچری و شکیل‌تر نشان داده می‌شود. قرار دادن یک گل یا یک دسته گل بر روی هر میز پذیرایی میزان لاکچری بودن مجلس را بالا برده و به طور کلی گل‌ها زیبایی خاص و ویژه‌ای را به مراسم ترحیم می‌دهند.

 همچنین پیش دستی لاکچری میوه باید دارای یک عدد دستمال کاغذی تمیز، کارد و چنگال میوه خوری استیل سنگین و چهار مدل میوه فصل باشد و تمامی میوه‌ها باید خرید روز و تازه و خوش رنگ و از بهترین نوع میوه فصل باشد. انواع آبمیوه طبیعی، سینی حلوا و خرما مجلسی، بهترین انواع چایی و نسکافه نیز برای پذیرایی سرو می‌شود. 

با هر سازی بخواهید اشکتان را درمی آوریم

اگر دوست دارید مراسم ختمی که برگزار می‌کنید، یکنواخت و تکراری نباشد، آگهی دهندگان به شما اجرای موسیقی زنده را پیشنهاد می‌کنند. به گفته آنها اجرای موسیقی، یک تجربه زنده و متفاوت به مراسم شما می‌بخشد و احساسی جدید و خاص را برای افراد حاضر در مراسم ایجاد می‌کند. پس برای رسیدن به نتیجه‌ای خوب و رضایت بخش در مراسم ختم، همکاری با گروهی مجرب و متخصص بسیار ضروری است. گروه موسیقی می‌تواند به سبک سنتی ایرانی بسیار زیبا ولاکچری و همچنین مراسم ترحیم عرفانی به همراه ساز‌های نی و سه تار و ویولن و دف را اجرا کند. برای کسانی که طرفدار موسیقی سنتی نیستند هم پیشنهاد اجرا با ویولون و ساز دهنی داده شده که دیگر کم وکسری وجود نداشته باشد. همچنین اطمینان داده شده که تمام اجرا‌ها بسیار سوزناک و حزن انگیز است و حسابی اشک همه را درمی‌آورد. 

 البته اجرای موسیقی به همین جا ختم نمی‌شود و برای کسانی که مایل باشند اجرای موسیقی محلی هم در نظر گرفته شده است. این موسیقی محلی با ساز‌های محلی نواخته می‌شود و بسته به این که متوفی اهل کدام منطقه از ایران باشد می‌تواند انتخاب شود. گاهی البته انتخاب موسیقی ربطی به زادگاه متوفی ندارد و فقط، چون پرسوز و گداز است مورد توجه قرار می‌گیرد. 

برگزاری مراسم ترحیم مجلل که هر روز ویژگی جدیدتری پیدا می‌کند، قطعا تأثیری در آرامش روحی متوفی ندارد. این کار شاید رضایت بازماندگان را فراهم کند و گاهی نیز اسبابی برای جلب توجه و فخرفروشی است. متأسفانه پای چشم و همچشمی به این مراسم معنوی نیز باز شده و به جای این که فرصتی برای بزرگداشت یاد و خاطره مرحوم و نثار فاتحه برای او باشد، مجالی برای به رخ کشیدن مال دنیاست که هیچ کس با خود به دیار باقی نمی‌برد.

منبع: نورنیوز