سیارات منظومه شمسی چطور حرکت میکنند؟
۱۱:۵۹ – ۰۶ مهر ۱۴۰۳
سیارات منظومه شمسی به شکل جالبی حرکت میکنند و درک حرکت آنها کمک میکند تا نحوه عملکرد جهان پیرامون خود را بهتر درک کنیم. به طور کلی اغلب سیارات کیهان به دور ستارهها میچرخند و چنانکه بیشک میدانید خورشید نیز تنها ستاره منظومه شمسی است که در مرکز آن قرار دارد. کشش گرانشی خورشید سیارات را در داخل منظومه شمسی نگه میدارد. این نیرو به اندازه کافی قوی است که جلوی خارج شدن سیارات را از منظومه شمسی بگیرد، اما آنقدر قوی نیست که به کلی آنها را به طرف خود خورشید بکشاند (و یا از حرکت آنها جلوگیری کند).
به مسیر خاصی که سیارات در آن به دور خورشید میچرخند مدار اطلاق میشود. در حقیقت برابری نیروی گریز از مرکز و نیروی از جانب مرکز باعث شده که سیارات تشکیل مدار دهند. بیشتر مدارها بیضوی هستند. این شکل به دلیل فعلوانفعالات گرانشی بین سیارات و خورشید رخ داده است. نزدیکترین سیاره به خورشید عطارد است و پس از آن ناهید، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون قرار دارند.
سیارات برای تکمیل یک مدار کامل، زمان متفاوتی را صرف میکنند. عطارد که در این بین سریعترین است تنها ۸۸ روز طول میکشد تا یک بار به دور خورشید بچرخد. در مقابل نپتون حدود ۱۶۵ سال زمینی طول میکشد تا به دور خورشید بگردد! یکی از دلایل این تفاوت در زمان گردش به دلیل فاصله آنها از خورشید است. هرچه یک سیاره دورتر باشد، زمان بیشتری طول میکشد تا به دور خورشید بچرخد.
سرعت حرکت یک سیاره نیز مهم است. سیاراتی مانند زمین و مریخ سریعتر از سیاراتی مانند مشتری و زحل حرکت میکنند. این امر به این دلیل است که کشش گرانشی خورشید برای سیاراتی که نزدیکتر هستند قویتر است.
سیارات علاوه بر گردش به دور خورشید، بر محورهای خود نیز میچرخند. سرعت چرخش متفاوت است. به عنوان مثال، زمان لازم برای یک چرخش کامل زمین به دور خود ۲۴ ساعت طول میکشد که منجر به روز و شب میشود. با این حال، مشتری بسیار سریعتر میچرخد و مدار خود را در کمتر از ۱۰ ساعت کامل میکند.
شیب محور سیاره بر فصول آن تأثیر میگذارد. محور زمین در حدود ۲۳،۵ درجه کج شده است. این انحراف در هنگام گردش زمین به دور خورشید، فصول مختلفی را ایجاد میکند. هنگامی که یک نیمکره به سمت خورشید متمایل شود، تابستان را تجربه میکنید، در حالی که در نیمکره دیگر زمستان است.
منبع: آنا
