طوفان‌الاقصی چه بلایی بر سر امنیت روانی صهیونیستها آورد؟
۲۱:۵۷ – ۱۹ مهر ۱۴۰۳
یکی از پیامدهای نبرد طوفان الاقصی، وقوع بحران روانی شدید در بین جوانان و نوجوانان صهیونیست به ویژه ساکنین آوارهشده از مناطق مرزی است. براساس نظرسنجی که ۹ ماه قبل و پس از شروع جنگ توسط دانشگاه «بار-ایلان» انجام شد، مشخص گردید، اعتیاد به مواد مخدر و مصرف مشروبات الکلی در بین جوانان و نوجوانان صهیونیست به شدت افزایش یافته است، تا بدان حد که ۵۳ درصد علائم روان تنی را گزارش کردند. همچنین ۴۵ درصد علائم روانی و ۳۰ درصد علائم فیزیکی حداقل یکبار در روز را در چهار ماه گذشته تجربه کردهاند. در این راستا بیش از نیمی از جوانانی که ناراحتی روانی داشتند، به دنبال کمک نبودند.
بر اساس این مطالعه ۹۸ درصد از نوجوانان مناطق شمالی و جنوبی سرزمینهای اشغالی که درگیر جنگ هستند، چون در معرض تحولات و اتفاقات منفی با شدت متوسط و شدید قرار گرفتند، وضعیتشان از نظر علائم افسردگی و اضطراب مطلوب و پایدار نیست. از این رو مشخص شد میزان اعتیاد به مشروبات الکلی، قمار و مصرف ماریجوانا از ۸.۹ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۲۸.۳ در سال جاری رسیده است. به طور جزئیتر، ۳۰ درصد از جوانان اسرائیلی که به دلیل جنگ آواره شدهاند، الکل مصرف میکنند که این عدد افزایش بیش از ۱۰ درصدی نسبت به دسامبر سال ۲۰۲۳ را نشان میدهد.
علاوه براین، ترس از جنگ و اجبار به خدمت در ارتش در این برهه زمانی، نیز خود را در وضعیت نامناسب روانی دانشآموزان کلاس دوازدهم نشان داده است. در این رابطه در آستانه شروع سال تحصیلی ۲۵-۲۰۲۴ کالج آکادمیک «بیت برل» در خصوص وضعیت دانشآموزان سال دوازدهم که سال آینده باید در ارتش ثبت نام کنند، یک نظرسنجی انجام داد که براساس آن مشخص شد ۴۸ درصد از دانشآموزانی که وارد کلاس دوازدهم میشوند، دچار وخامت وضعیت روانی هستند.
همچنین این نظرسنجی نشان میدهد در میان والدین دانشآموزان پایههای ۱-۱۲، حدود ۴۰ درصد از والدین در سال گذشته نسبت به سال قبل از جنگ، وخامت وضعیت روانی فرزندان خود را گزارش کردهاند. در این رابطه انجمن «انوش» نیز به بررسی وضعیت روحی و عاطفی مردم اسرائیل در طول جنگ شمشیرهای آهنین پرداخته است. این مطالعه نشان میدهد با ادامه جنگ، وضعیت روحی و روانی مردم همچنان پیچیده است. براین اساس ۶۶ درصد اعلام کردند مهمترین موضوعی که این روزها در آن با مشکل مواجه هستند، مسئله امنیتی است. مسائل دیگری که اسرائیلیها را نگران میکند احساس امنیت شخصی، وضعیت اقتصادی و وضعیت سلامتی است.
به طور کلی چهار مشکل رایج ساکنین سرزمینهای اشغالی در طول جنگ عبارتند از استرس و اضطراب، تغییرات خلق و خو، بدبینی و مشکل در خواب. برهمین اساس ۶۷ درصد صهیونیستها از از شروع یا افزایش انجام کارهای منفی از جمله افزایش مشاهده اخبار و محتوای خبری در شبکههای اجتماعی، غذا خوردن احساسی، قمار و تماشای فیلمهای غیراخلاقی و مستهجن خبر دادند. در این میان تنها ۱۴ درصد در طول جنگ به دنبال دریافت کمک از یک متخصص درمانگر بودند که در سرزمینی که بیش از یک سال با جنگ دست و پنجه نرم میکند، این رقم بسیار پایینی است. همچنین این جنگ باعث شده تا کیفیت خواب ساکنین سرزمینهای اشغالی و به تبع آن سلامت و آمادگی جسمی آنها برای شروع کار روزانه نیز تحت تأثیر قرار بگیرد.
یک گزارش تحلیلی منتشر شده در نشریه صهیونیستی «معاریو» نشان میدهد در طول مدت جنگ کمیت و کیفیت خواب افراد بزرگسال ۲۰ سال به بالا، بدتر شده است. براین اساس ۴۲ درصد از این افراد اعلام کردند پس از ۷ اکتبر و شروع جنگ، هفتهای یک بار یا بیشتر بیخوابی را تجربه میکنند. یک مطالعه در حوزه پزشکی نیز نشان میدهد پس از آغاز جنگ غزه، ترومای سراسری در سرزمینهای اشغالی رخ داد که خود را به شکل «سندروم قلب شکسته» نشان میدهد. طبق این بررسی، از ۷ اکتبر افزایش ۱۰۰ درصدی در ابتلای افراد به این سندروم گزارش شده است. «قلب شکسته» سندرمی است که یک حمله قلبی ناشی از استرس روحی یا جسمی را شبیهسازی میکند و فرد در نتیجه استرس روحی شدید، در قلبش احساس درد میکند.
افزایش سندروم قلب شکسته در بین زنان حدود ۵۰ ساله در این گزارش، قابل توجه است؛ زیرا اکثر آنها مادران سربازانی هستند که در ارتش خدمت میکنند. همچنین تأثیرات جنگ در مؤسسات آموزش عالی نیز مشهود است. این مسئله را میتوان در افزایش ۱۲۲ درصدی درخواست دانشجویان و کارکنان دانشگاهها و مراکز آموزشی برای مراقبت از سلامت روان از ۷ اکتبر به بعد مشاهده کرد. در نشست «تابآوری آکادمی» که با مشارکت ۲۲ مؤسسه دانشگاهی در اواخر ماه ژوئن ۲۰۲۴ برگزار شد، مشخص گردید میزان درخواستها برای دریافت کمکهای حوزه رواندرمانی در مؤسسات دانشگاهی مناطق مرکزی سرزمینهای اشغالی از ابتدای جنگ ۱۴۴ درصد، در مؤسسات دانشگاهی مناطق شمالی ۲۰ درصد و در مؤسسات دانشگاهی جنوب ۶۰۰ درصد افزایش یافته است.
یکی دیگر از نشانههای ناراحتی روانی در محیطهای دانشگاهی، دو برابر شدن تعداد دانشجویانی است که از شروع جنگ به انصراف از دریافت مدرک خود فکر میکنند. در سال تحصیلی ۲۰۲۳-۲۰۲۴، حدود ۳۸ درصد دانشجویان به ترک تحصیل فکر کردند، در حالی که این رقم در شرایط غیرجنگی ۲۰ درصد بود.
در این رابطه رئیس اتحادیه ملی دانشجویان اعلام کرد نبرد طوفان الاقصی، آسیب پذیری بزرگ دانشجویان را در شرایط بحرانی – هم از نظر روانی و هم از نظر شغلی – آشکار کرد. در میان وقوع سونامی مشکلات روانی در اسرائیل و نیاز روزافزون برای دریافت کمکهای رواندرمانی، گزارش مؤسسه ملی خدمات بهداشتی و تحقیقات سیاستهای سلامت نشان میدهد حدود ۶۰ درصد از درمانگران سلامتروان در بخش عمومی (و نه بخش خصوصی) در حال بررسی گزینه ترک محل کار هستند یا در مورد آن بحث میکنند. عمده دلیل آنها مسئله حقوق و دستمزد پایین است.
در میان کسانی که قصد ترک محل کار خود در بخش عمومی را داشتند، ۶۳.۶ درصد را کارورزان روانپزشکی کودک و نوجوان و ۴۱.۷ درصد را روانشناسان تشکیل میدهند. همچنین حدود ۸۰ درصد از روانپزشکان حوزه بزرگسال و ۵۷ درصد از روانپزشکان حوزه کودک اعلام کردند به دلیل تفاوت قابل توجه دستمزد بین بخش دولتی و خصوصی به ترک شغل خود میاندیشند. با توجه به نیاز مبرم جامعه رژیم صهیونیستی به فعالیت کادر درمان حوزه سلامتروان در بخشهای عمومی که امکان ارائه خدمات ارزانتر را به ساکنین فراهم میسازد، در اینجا نقش دولت اهمیت پیدا میکند.
دولت باید با تخصیص بودجه، شکاف دستمزدی بین بخش خصوصی و عمومی را کم کند. اما به دلیل هزینههای زیاد دولت در بخشهای نظامی و اقتصادی (شامل پرداخت غرامت به آسیبدیدگان، بیکاران و آوارگان ) و از سویی به علت کاهش درآمدهای دولتی، امکان کمک مالی به حوزه رواندرمانی وجود ندارد و این مسائل در اولویت کابینه نیست. این در شرایطی است که بودجه عمومی سال ۲۰۲۵ نیز انقباضی خواهد بود و بخشی از منابع مالی وزارتخانه رفاه و خدمات اجتماعی حذف میشود.
براین اساس طبق نظرسنجی صورت گرفته در ماه آگوست، ۷۱ درصد اسرائیلیها نیز نسبت به زندگی در اسرائیل در ماههای آینده خوشبین نیستند. این عدم خوشبینی مرتبط با نگرانیهای امنیتی، مشکلات اقتصادی، اختلافات سیاسی احزاب و شکاف اجتماعی، افزایش فضای دوقطبی بین اعراب و یهودیان در اسرائیل و آسیب جنگ بر نسل جوان است. با توجه به تصمیم اخیر کابینه نتانیاهو مبنی بر افزودن عرصه شمالی به عنوان محیط عملیاتی جنگی، میتوان پیشبینی کرد وضعیت سلامت روان ساکنین سرزمینهای اشغالی و نگرش آنها نسبت به آینده زندگی در این منطقه، منفیتر خواهد شد که اثر آن بر کودکان و نسل جوان بیشتر است.
منبع: تسنیم
