آیا اروپا و آمریکا غرامت می‌پردازند؟
۱۲:۳۹ – ۰۵ آبان ۱۴۰۳
بحث درمورد غرامت برای بردهداری و استعمار در حال افزایش بوده و کشورهای حوزه کارائیب و آفریقا از قدرتهای استعماری سابق میخواهند تا درمورد این موضوع اقدام کنند.
دستکم ۱۲.۵ میلیون آفریقایی از قرن ۱۵ تا ۱۹ ازسوی قدرتهای استعماری وقت ربوده شدند، ازسوی بازرگانان عمدتا اروپایی به زور منتقل و برای بردگی فروخته شدند.
حامیان طرح غرامت میگویند که میراث بردهداری باعث نابرابریهای نژادی ادامهدار شده است.
کشورهای حوزه کارائیب از کشورهای اروپایی خواستهاند که بهطور رسمی عذرخواهی کنند، غرامت پرداخت کردند؛ این کشورها برنامههای آموزشی، بهداشتی و فرهنگی را بهعنوان بخشی از طرح جبران خسارت بردهداری استعماری پیشنهاد کردهاند.
اتحادیه آفریقا نیز در حال توسعه طرح خود است.
انگلیس
این در حالی است که چارلز سوم، پادشاه انگلیس بهتازگی ضمن نادیده گرفتن درخواستها برای پرداختن مستقیم به غرامت بردهداری در اجلاس سران کشورهای مشترک المنافع، جنبههای دردناک گذشته کشورش را پذیرفته و گفت: هیچ یک از ما نمیتوانیم گذشته را تغییر دهیم، اما میتوانیم متعهد باشیم و درسهایی را از آن بیاموزیم.
چارلز سوم این اعتراف ضمنی را در نشست سران کشورهای مشترکالمنافع در کشور ساموآ در اقیانوس آرام با حضور سران ۵۶ کشور مشترکالمنافع مطرح کرد.
براساس اطلاعات ثبتشده، انگلیس حدود ۳.۲ میلیون نفر را برای بردگی ربود؛ انگلیس در میان کشورهای اروپایی پس از پرتغال اصلیترین نقش را در بردهداری ایفا کرده است.
تونیبلر، نخستوزیر پیشین انگلیس نیز در کنفرانس خبری سال ۲۰۰۷ با جان کوفور، رئیسجمهور پیشین غنا، گفته بود که از نقش کشورش در بردهداری متأسف است.
اما دولتهای متوالی انگلیس، مانند بسیاری از قدرتهای استعماری سابق، درخواست پرداخت غرامت را رد کردهاند.
برخی از حامیان این طرح امیدوار بودند که دولت جدید انگلیس آماده پرداخت غرامت باشد، اما کر استارمر، نخستوزیر این کشور گفته که مایل است بهجای اینکه «بحثهای طولانی و بیپایان درباره غرامتهای گذشته» داشته باشد، «به جلو نگاه کند».
پرتغال
پرتغال نزدیک به ۶ میلیون آفریقایی را ربوده بود.
درمورد نقش این کشور در بردهداری اطلاعات کمی ارائه شده است و دوره استعماری پرتغال اغلب بهعنوان منبع غرور ملی برای این کشور نشان داده میشود.
مارسلو ربلو دسوزا، رئیسجمهور پرتغال در سال ۲۰۲۳ گفت که کشورش باید بهخاطر بردهداری و استعمار عذرخواهی کند، اما از عذرخواهی کامل خودداری کرد.
او سال گذشته گفت که پرتغال مسئول جنایتهای ارتکابی در دوران بردهداری و دوران استعمار است و پیشنهاد کرد که نیاز به پرداخت غرامت وجود دارد که جرقه بحث ملی و انتقاد احزاب راست را برانگیخت.
اما دولت پرتغال اعلام کرد که هیچ روند جبرانی را آغاز نخواهد کرد.
هلند
ویلم الکساندر، پادشاه هلند و مارک روته، نخستوزیر سابق این کشور هر ۲ بهخاطر دخالت تاریخی هلند در بردهداری عذرخواهی کردند و روته اذعان کرد که دولت هلند از بردهداری سود برده است.
اما دولت این کشور غربی نیز پرداخت غرامت را رد کرده؛ در عوض ادعا میکند یک صندوق ۲۰۰ میلیون یورویی برای بهرهمندی نوادگان افراد ربودهشده ایجاد کرده است.
فعالان صرفا عذرخواهی دولت هلند را زیر سوال بردهاند، زیرا به موضوع غرامت پرداخته نشده است. هلند حدود نیم میلیون نفر را برای بردهداری ربوده بود
مستعمرههای هلند هنوز چندین جزیره کارائیب، از جمله آروبا و سینت مارتن را شامل میشود.
فرانسه
فرانسه حدود ۱.۳ میلیون نفر را ربوده و به قاره آمریکا، ازجمله دریای کارائیب قاچاق کرد.
فرانسه در سال ۲۰۰۱ بهطور رسمی بردهداری فراآتلانتیک را بهعنوان جنایت علیه بشریت بهرسمیت شناخت. اما امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه در سال ۲۰۱۷ پرداخت غرامت را رد کرد و به جای آن خواستار «آشتی» ملتها شد.
ائتلافی از گروههای فعال مدنی در آوریل (فروردین/اردیبهشت) اعلام کرد که فرانسه باید میلیاردها دلار غرامت به هائیتی بپردازد تا بدهیهایی را که قبلا این کشور در قبال بهرسمیت شناختن شدن استقلالش پرداخت کرده، بپردازد.
بلژیک
فیلیپ، پادشاه بلژیک در سال ۲۰۲۲ تاسف خود را برای استثمار، نژادپرستی و اعمال خشونتآمیز در طول استعمار کشورش در کنگو تایید، اما از عذرخواهی رسمی خودداری کرد.
براساس برخی تخمینها، کشتار، قحطی و بیماری باعث مرگ ۱۰ میلیون نفر از مردم کنگو در طول ۲۳ سال نخست استعمار بلژیک از ۱۸۸۵ تا ۱۹۶۰ شد.
بلژیک تاکنون در موارد کمی به استعمار کشورش اشاره کرده و این موضوع بهطور گسترده در مدارس بلژیک تدریس نشده است.
در جریان اعتراضهای ضد نژادپرستی که در سال ۲۰۲۰ با قتل جرج فلوید ازسوی پلیس آمریکا آغاز شد، تظاهرکنندگان مجسمههای لئوپولد دوم، پادشاه وقت در دوران استعماری بلژیک را تخریب کردند.
کمیسیونی در سال ۲۰۲۰ به دستور پارلمان بلژیک، گذشته استعماری این کشور را مورد بررسی قرار داد که شامل اشغال رواندا و بوروندی نیز میشد. اما تاکنون غرامتی ازسوی بروکسل پرداخت نشده است.
اسپانیا
بحث عمومی درمورد پرداخت غرامت در اسپانیا زیاد مورد بحث قرار نگرفته است، اما نمایندگان چندین سازمان غیردولتی خواستار آن شدهاند.
آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیسجمهور وقت مکزیک در سال ۲۰۱۹ نامهای به پادشاه اسپانیا و پاپ فرانسیس، رئیس کاتولیکهای جهان ارسال کرد و از مردم بومی مکزیک بهخاطر سوءاستفادههایی که در جریان استعمار اسپانیا انجام شد، عذرخواهی کرد. مادرید پاسخی نداد و محتوای این نامه را قاطعانه رد کرد.
آمریکا
در سطح فدرال، پیشنهاد ایجاد کمیسیونی برای بررسی اینکه غرامتها چگونه باید پرداخت شود، بهمدت ۳۵ سال در کنگره متوقف شده است.
قانونگذاران ایالت کالیفرنیا لایحههایی را تصویب کردند که به میراث بردهداری و تبعیض نژادی میپردازد، اما گاوین نیوسام، فرماندار این ایالت ماه گذشته طرح پرداخت غرامت را وتو کرد.
منبع: میزان
