گفتگو با هم‌بنیان‌گذار «مجموعه داروگ»
هزاران کیلومتر از ایران دور هستند اما دلشان همچنان برای فرهنگ و زبان فارسی می‌تپد تا آن را دقیق و درست به فرزندان ایران منتقل کنند؛ آن هم نه‌فقط با آموزش یا به‌شکل آکادمیک، بلکه به زبان خود بچه‌ها؛ جذاب و در قالب تفریح و بازی. چاشنی کارشان هم تکنولوژی و هوش مصنوعی است تا آنچه کودک امروزی به آن علاقه‌مند است، بهتر و بیشتر به او بشناسانند. همه اینها در قالب برنامه‌های صوتی کنار هم نشسته تا خروجی فعالیتشان مجموعه‌ای باشد به نام «داروگ»؛ خوراکی‌های شنیداری برای پیوند کودکان ایرانی خارج از ایران با زبان فارسی. البته که به‌مرور بچه‌های داخل ایران هم به این خانواده نسبتاً بزرگ ملحق شده‌اند و پس از گذشت یک سال، پادکست‌هایشان رکورد ۱۷۰ هزار دانلود را شکسته و به‌سمت ۲۰۰هزارتایی شدن می‌روند.
صحبت از استارتاپی است که «امیر وهوشی»، کارآفرین حوزه استارتاپ، و «صادق روحانی»، روزنامه‌نگار و پادکستر ایرانی، بنیان‌گذاران آن هستند. «مریم محمدخانی» و «شقایق بهرامی» هم به‌واسطه تحصیلات مرتبط در ایران و کانادا و البته تجربه کار در این عرصه نقش رها و دنا را در «مجموعه داروگ» برعهده دارند. نام «داروگ» را از شعر مشهور «نیما یوشیج» الهام گرفته‌اند؛ «قاصد روزان ابری داروگ کی می‌رسد باران». آنها می‌گویند: «ما به‌دنبال عنوانی بودیم که ایرانی باشد، ریشه در ادبیات داشته باشد و بتوان با آن کاراکترهای کودکانه خلق کرد. با این توضیح که داروگ قورباغه است که مردم یوش معتقدند پیام‌رسان باران است، چون وقتی باران می‌آید این قورباغه شروع به خواندن می‌کند.»
«دیجیاتو» گفتگویی با روحانی انجام داده است؛ صحبت از زمان تولد ایده «داروگ» است تا مشکلاتی که بر سر راه استارتاپ‌های ایرانی قرار دارد، از دنیای علم و فناوری تا دغدغه‌های آموزش و اهمیت پاس‌داشت زبان فارسی.
این پادکستر درباره چگونگی شکل‌گیری ایده داروگ می‌گوید: «ما یک پادکست نیستیم، یک مجموعه‌ایم و آقای وهوشی ایده مجموعه بودن آن را مطرح کرد. روال کار هم این است که ما با هم صحبت می‌کنیم تا پادکست‌ها به چه ترتیبی باشد. ایشان سرمایه اولیه را تأمین کرده و من هم نویسندگی، ایده‌پردازی و تهیه‌کنندگی پادکست‌ها را انجام می‌دهم. در حقیقت هر دوی ما بنیان‌گذاریم. درباره ایده اولیه هم نگاه ما این بود که آموزش زبان فارسی به بچه‌های خارج از ایران نباید به خواندن حروف الفبا و اشعار شاعران بزرگ ایران محدود شود، بلکه کودک باید از طریق بازی و تفریح با زبان فارسی ارتباط برقرار کند؛ به‌ویژه اینکه سرگرمی کودکان مهاجر ایرانی در مقاطع پیش‌دبستانی و سال‌های ابتدایی مدرسه گشت‌وگذار در یوتیوب و کارتون‌های انگلیسی‌زبان است.»
به گفته روحانی، «تنها پیوند این کودکان با زبان فارسی به گفتگو با پدر و مادر خلاصه و با ورود به مدرسه دایره لغاتشان به انگلیسی گسترده می‌شود. عملاً زبان فارسی کارکرد خود را در ذهن آنها از دست می‌دهد و هر روز از زبان فارسی دور و دورتر می‌شوند.»
داروگ حول تکنولوژی هم می‌چرخد
او با بیان اینکه هدف ما ایجاد بستری برای ارائه برنامه‌های تفریحی و آموزشی به زبان فارسی بود، توضیح می‌دهد: «از همان ابتدا اجرای این ایده در قالب انتشار مجموعه پادکست بود؛ چون ماهیت زبان این است که از طریق گوش منتقل و در ذهن ثبت می‌شود؛ ازآنجایی‌که من پادکستر هستم، وهوشی ایده‌پرداز و واقف به بنیان‌گذاری استارتاپ است و ۲ گوینده هم در حوزه آموزش کودک فعال‌اند، درنهایت تیم حرفه‌ای داروگ شکل گرفت تا چنین مجموعه‌ای متولد شود.»
این فعال حوزه فضای مجازی درباره جایگاه تکنولوژی در این مجموعه پادکست، می‌گوید: «کودکان به مباحث علمی و فناوری علاقه دارند و بسیاری از پرسش‌های آنها از داروگ، حول همین موضوعات می‌چرخدِ ازاین‌رو، یکی از کاراکترهای اصلی ما رباتی است که به‌نوعی نقش هوش مصنوعی را ایفا می‌کند؛ مثلاْ این ربات گاهی مثل هوش مصنوعی‌هایی که به زبان فارسی چندان آموزش داده نشده‌اند و جواب خطا می‌دهند، عمل می‌کند. از این طریق، استفاده از فناوری را به‌صورت جدی به بچه‌ها آموزش می‌دهیم. البته دیگر کاراکترهای داروگ هم دور از دنیای تکنولوژی نیستند؛ برای مثال، کاراکترها به کودکان می‌گویند چطور می‌توان از جستجوی گوگل استفاده یا چگونه داده‌های اینترنت را باید راستی‌آزمایی کرد. در واقع، به ارتقای سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی کودکان نیز توجه می‌کنیم.»
۲۰۰ هزار دانلود تا ماه آینده!
روحانی با اشاره به میزان استقبال کاربران از ایده داروگ، توضیح می‌دهد: «ابتدای راه، دیده شدن کارها به‌دلیل مسائل فنی ازجمله آپلود اپیزودها در پادگیرهای مختلف، کمی زمان‌بر بود اما بعدها از استقبال یک‌باره مخاطبان از پادکست‌ها شگفت‌زده شدیم. ماه دوم ۴ هزار، ماه سوم حدود ۹هزار و حالا با گذشت یک سال، ماهانه بیش از ۲۰ هزار دانلود ثبت شده است. درمجموع نیز از یک سال گذشته تاکنون ۱۷۵ هزار دانلود داشته‌ایم که احتمالاً تا ماه آینده ۲۰۰ هزار دانلود را هم پشت سر می‌گذاریم.»
او درباره خانواده داروگ نیز توضیح می‌دهد: «طیف گسترده و متنوعی از کودکان داروگ را می‌شنوند و با ما ارتباط دارند. مخاطبانی داریم که اولین بار است نام شهرستان‌هایشان را شنیده‌ایم؛ کودکانی از شهرستان‌های فرادنبه در نزدیکی اصفهان، فرهادگرد از خراسان رضوی یا نقاط دورافتاده‌ای از جنوب ایران. این مسئله باعث خوشحالی است. علاوه‌براین، داروگ با ارائه محتوای رایگان ضریب نفوذ بالایی میان خانواده‌های داخل ایران داشته است.»
به گفته این پادکستر، «دراین‌میان، متوجه شده‌ایم چند مرکز آموزش زبان انگلیسی در ایران که در زمینه کودکان فعال‌اند ما را دنبال می‌کنند که نتیجه آن ملحق شدن مخاطبانی از طریق آموزشگاه‌های زبان است.»
دایناسور و سوسمار و کهکشان برای کودک جذاب است
روحانی یادآور می‌شود: «بسیاری از آموزشگاه‌های زبان فارسی در کانادا برای آموزش برای مثال از فردوسی شروع می‌کنند با این نگاه که فرهنگ و زبان را باید از این شاعر بزرگ ایرانی آغاز کنند اما این موضوعات برای کودک جذاب نیست. برای او دایناسور، سوسمار یا کهکشان جذاب است؛ بنابراین در این حوزه باید ابتدا از موضوعاتی آغاز کرد که برای کودک جذاب است تا به کمک آن با زبان فارسی ارتباط برقرار کند، به درک مناسب برسد و بتواند به‌مرور با شعر و فرهنگ ایران آشنا شود.»
هم‌بنیان‌گذار «داروگ» با اشاره به اینکه «محصولات زیادی برای آموزش زبان فارسی وجود دارد»، توضیح می‌دهد: «به‌جز داروگ، در کانادا مجموعه «آی‌قصه» و رادیو «قارقارک» در زمینه ادبیات کودک فعالیت می‌کنند که فعالیتشان بیشتر قصه‌خوانی از روی کتاب‌هاست اما می‌توان گفت پادکستی ویژه کودکان ایرانی مهاجر که هم‌زمان با اصیل بودن، به چیدمان محتوای آن نیز فکر شود، وجود ندارد.»
روحانی با بیان اینکه «درگیری کودکان خارج از ایران با زبان فارسی برای ما اهمیت زیادی دارد تا آنها در قالب محتوا با ساختارها، اصطلاحات و کلمات فارسی آشنا شوند»، تصریح می‌کند: «بااین‌حال ۷۰ درصد کسانی که «داروگ» را دانلود می‌کنند، داخل ایران هستند.»
پلتفرمی برای آموزش آنلاین همراه با بازی
او «ایجاد پلتفرم و بستری برای آموزش آنلاین همراه با بازی را از برنامه‌های بلندمدت داروگ» اعلام می‌کند و می‌گوید: «هدف بلندمدت است؛ چون نیاز به جذب سرمایه‌گذار دارد. مشابه نسخه خارجی کار ما «خان آکادمی» در لندن است که به زبان انگلیسی آموزش می‌دهد. این مؤسسه هم به لحاظ آکادمی هم توانایی مالی، جزو مراکز بزرگ محسوب می‌شود. درحال‌حاضر برنامه ما متمرکز بر تولید محتوای رایگان و آموزشی-تربیتی اما تفریحی است؛ هم‌زمان به‌دنبال هرچه بیشتر شناساندن محصولاتمان و تبدیل به مرجع شدن هستیم. قدم بعدی جذب سرمایه‌گذار برای تبدیل «داروگ» به بستر آنلاین آموزشی است.»
این پادکستر با اشاره به دیگر فعالیت خود در زمینه پادکست، در پاسخ به اینکه «مشکلات حوزه استارتاپ برای ایرانی‌ها چیست؟»، توضیح می‌دهد: «قبل از «داروگ» تولید پادکست «گازت» را شروع کردم که محتوای آن مرور مطبوعات ایران از دوره قاجار تا مشروطه است که ۵ فصل آن منتشر شده، بعد سراغ پهلوی می‌روم. باتوجه‌به چند سال فعالیت در این حوزه، متوجه شده‌ام همه کسانی که در عرصه تولید محتوا فعالیت می‌کنند، با برخی مشکلات عمومی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، ازجمله اینکه ایران به بازارهای جهانی متصل نیست؛ به همین دلیل امکان کسب درآمد از فروش و تبلیغات وجود ندارد.»
تحریم و فیلترینگ سد راه استارتاپ‌های ایرانی
به گفته هم‌بنیان‌گذار داروگ، «از طرفی، تحریم‌ها باعث شده دسترسی کاربران به محتوای استارتاپ‌هایی همچون ما به‌دلیل بحث فیلترینگ به مشکل بخورد یا مثلاً یوتیوب بستری برای کسب درآمد برای فعالیت ماست اما این اپلیکیشن نیز در ایران فیلتر است. در سوی مقابل، بسیاری از شرکت‌های بزرگ خارجی به ایرانی‌ها خدمات نمی‌دهند؛ برای مثال، داروگ در اسپاتیفای نیز فعال بود اما این اپ هم اعلام کرد به‌دلیل تحریم‌ها به ایران خدمات ارائه نمی‌دهد. آن زمان، همه پادکسترها مجبور شدند اسپاتیفای را ترک کنند. اینها محرومیت‌هایی است که دامن همه تولیدکنندگان محتوای ایرانی را می‌گیرد.»
روحانی تأکید می‌کند: «هدف ما هم جامعه ایرانی‌های خارج هم داخل ایران است اما بازاری که برای آن برنامه‌ریزی می‌کنیم، محدود است. در واقع، باوجود چنین مشکلاتی، نمی‌توانیم برنامه‌ریزی مطلوبی داشته باشیم؛ به همین دلیل به تولید محصولات مرتبط که قابل‌فروش باشد، هم فکر می‌کنیم و درحال مذاکره با برخی تولیدکنندگان در داخل ایران، مثل نشر چشمه، هستیم.»
او با تأکید بر اینکه «مشکل اصلی ایرانی‌ها در تولیدات محتوامحور همین درآمدزایی است»، می‌گوید: «با داروگ هنوز مستقیم به درآمدزایی نرسیده‌ایم. به این منظور قدم اول فراگیری بیشتر پادکست‌ها میان ایرانی‌هاست تا بتوانیم فروش محصول را اجرایی کنیم. به این شکل، بذری را می‌کاریم که به آینده آن امیدواریم. اگرچه از ابتدا نگاهمان به فعالیتمان غیرانتفاعی بوده، این دغدغه هم وجود دارد که با نگاه غیرانتفاعی صرف نمی‌توان به کار ادامه داد.»
جذب سرمایه با تولید محصولات مشترک
این روزنامه‌نگار درباره «بحث اسپانسرینگ»، توضیح می‌دهد: «این قضیه را میان شرکت‌های مختلف به‌طور جدی دنبال می‌کنیم تا آنهایی که مایل به حضور در حوزه پادکست هستند، بتوانند تبلیغ بکنند. باتوجه‌به مدت فعالیت «داروگ»، دانلود کمی نداشته‌ایم حتی می‌توان گفت استقبال از آن قابل‌توجه بوده است که همین جذب اسپانسر را امیدوارکننده می‌کند. دراین‌میان، می‌توان محصول بنگاه‌های اقتصادی را در خلال پادکست معرفی کرد یا برای مثال پادکستی با هدف آموزش مفاهیم اقتصادی به کودکان با حمایت شرکت‌های فعال در این حوزه ساخت. اینها راه‌هایی است که برای جذب سرمایه به آنها فکر می‌کنیم. برای همین از حضور هر بنگاه اقتصادی یا شرکتی که برای تولید پادکست در «داروگ» مایل به همکاری باشد، استقبال می‌کنیم؛ هم در قالب اسپانسر شدن هم تولید محصول مشترک.»
روحانی بازخورد پدرومادرهای مهاجر ایرانی را مثبت دانست و می‌گوید: «بر همین اساس فکر می‌کنم ما در مسیر درستی قرار داریم؛ کودکان خارج از ایران بالاخره انگلیسی را در مدرسه آموزش می‌بینند اما دغدغه والدین تسلط فرزندانشان به زبان فارسی است و ما آنها را در این مسیر همراهی می‌کنیم. دراین‌میان، افرادی پیشنهاد کرده‌اند به ما کمک کنند که در بخش پاسخ به «سؤالات یهویی» در برنامه «چی؟ کجا؟ چرا؟»، از دانش همین پدرومادرهای متخصص استفاده می‌کنیم؛ چون طیف سؤالات کودکان بسیار وسیع است، از فیزیک و نجوم گرفته تا فلسفه و تاریخ. دغدغه ما ارائه پاسخی درست و دقیق به مخاطبان است و البته هم‌زمان به اطلاعات خود ما هم افزوده می‌شود؛ چون توفیق اجباری است تا درباره هر سؤال کودک، اطلاعات درست ارائه بدهیم.»
هم‌بنیان‌گذار داروگ با تأکید بر ایجاد شبکه‌ای از پادکست‌های فارسی برای کودکان و اهمیت گستردگی آن برای تحقق اهداف داروگ، از مخاطبان دعوت می‌کند «سؤالات خود را ارسال کنند تا در برنامه‌های این مجموعه به آنها پاسخ داده شود؛ تاکنون غالب پرسش کودکان در زمینه‌های علمی بوده. طنز نیز گاهی چاشنی کارها می‌شود تا کودک هم‌زمان با شنیدن محتوا، بخندد و محتوا در ذهن او ماندگارتر می‌شود.»
برای آشنایی بیشتر با کارهای این مجموعه می‌توانید به سایت داروگ مراجعه کنید.
منبع: دیجیاتو
