ماجرای اسقاط خودرو‌های فرسوده و سهم این خودرو‌ها در مصرف بنزین
مصرف بنزین در کشور بالاست؛ معضلی که مهم‌ترین دلیلش را می‌توان خودرو‌های فرسوده معرفی کرد. اهمیت این مسئله تا جایی است که ۱۰بهمن‌ماه، رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌شان با اشاره به موضوع ناترازی انرژی در کشور عنوان کردند: «ما الان در مسئله سوخت به معنای واقعی کلمه مشکل داریم. کشور تولیدکننده نفت با این همه منابع زیرزمینی نفتی، بنزین وارد کند؟ به این معناست که ما در یک مسئله کلان دچار مشکل هستیم.»
خودرو‌های فرسوده روزانه ۴۰ تا ۵۰میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کند
۳.۵میلیون خودرو فرسوده در کشور وجود دارد. به گفته مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، این تعداد خودرو فرسوده روزانه ۴۰ تا۵۰میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کند، بنابراین خروج آن‌ها از چرخه، این میزان بنزین را به سبد صادرات اضافه می‌کند. به گفته «جلیل سالاری»، هر خودروی فرسوده تقریبا روزانه ۴.۱۳ لیتر مصرف مازاد بنزین دارد که با نرخ ۷۰سنت قیمت فوب خلیج‌فارس، ۳۵هزار تومان محاسبه می‌شود. بنابرنظر «سالاری»، هر خودرو فرسوده نسبت به یک خودرو غیرفرسوده ۱۴.۳درصد مصرف بنزین بیشتری دارد. اگر سالانه ۳۰۰هزار خودرو اسقاط شود، بیش از ۵۴۰میلیون دلار معادل ۱۶.۲هزار میلیارد تومان در سال در مصرف بنزین صرفه‌جویی می‌شود. به گفته مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، اگر قیمت هر لیتر بنزین را ۶دهم دلار حساب کنیم، وجود هر خودرو فرسوده در شهر سالانه باعث خسارت ۶۰۰دلاری در حوزه سوخت می‌شود.
۱۳۵میلیون لیتر سوخت در کشور مصرف می‌شود
بنابرنظر مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، بهترین خودرو‌های ما در مسافت ۱۰۰کیلومتر، ۷ لیتر مصرف سوخت دارد، در حالی که این عدد در خودرو‌های خارجی ۳ لیتر است. «سالاری» با اشاره به اینکه تولید در داخل کشور بیش از استاندارد‌های دنیا و مصارف سه برابر استاندارد دنیاست، می‌گوید: «میزان مصرف بنزین ۱۱۵میلیون لیتر و مصرف سی‌ان‌جی حدود ۲۰میلیون تخمین زده شده، یعنی ۱۳۵میلیون لیتر سوخت در کشور مصرف می‌شود.»
هر شهروند ایرانی در روز ۱.۲۷ لیتر مصرف سوخت دارد
داستان مصرف بنزین و خودرو‌های فرسوده قدیمی است. رئیس کمیسیون توسعه پایدار و محیط‌زیست اتاق بازرگانی می‌گوید: «طبق محاسبات اتاق بازرگانی، سرانه مصرف بنزین در ایران به‌ازای هر فرد در روز ۱.۲ لیتر است که بسیار بالاست.» به گفته «رضا پدیدار»، روسیه، استرالیا و لبنان هم سرانه مصرف‌شان مشابه ما بالاست، البته ترکیه و هند سرانه مصرف پایینی دارند.»
بنابرنظر رئیس کمیسیون توسعه پایدار و محیط‌زیست اتاق بازرگانی، طبق مطالعات انجام‌شده بنزین ۹درصد از سبد سوخت کل کشور را به خود اختصاص می‌دهد که رقم بالایی است: «مصرف بنزین دو وجه دارد؛ یکی رفاه شهروندان و دیگری مسئله حمل نقل عمومی و حمل بار و… که متاسفانه در هر دو وجه افراط داریم.» «پدیدار» ادامه می‌دهد: «ما در مصرف آب، برق و گاز هم همین میزان افراط را داریم.»
تولیدکنندگان داخلی میانگین مصرف خودرو‌های صفر کیلومتر را ۹درصد اعلام می‌کنند
مصرف بنزین ما دو و نیم تا سه برابر استاندارد جهانی است. رئیس کمیسیون توسعه پایدار و محیط‌زیست اتاق بازرگانی می‌گوید: «در قیاس با ژاپن و کره‌جنوبی مصرف ما سه برابر است، اما در مقایسه با کشور‌های اروپایی مصرف بنزین ما دو تا دونیم برابر است.» بنابرنظر «پدیدار»، میانگین مصرف خودرو‌های صفر کیلومتر در ژاپن و کره‌جنوبی ۴درصد است. این رقم در آلمان به ۵ تا ۵.۲ درصد می‌رسد و آمریکا با وجود استفاده از خودرو‌های ۶سیلند میانگین مصرفش ۷ تا ۵.۷درصد است. این در حالی است که این میانگین در کشور ما به ۱۱ تا ۱۱.۲ درصد می‌رسد: «تولیدکنندگان داخلی میانگین مصرف خودرو‌های صفر کیلومتر را ۹درصد اعلام می‌کنند، در حالی که در سال دوم این میانگین به ۱۰درصد و سال سوم به ۱۱ درصد می‌رسد.»
به گفته رئیس کمیسیون توسعه پایدار و محیط‌زیست اتاق بازرگانی نیازمند کار‌های فرهنگی در این حوزه هستیم: «خودرو شخصی وسیله تفریح است و همین مصرف را بالا میبرد. البته در ترافیک هم که بعد از کرونا به یک مسئله بحرانی بدل شده، مصرف سوخت بالا می‌رود، چون خودرو در حالت درجا دوبرابر زمان حرکت سوخت مصرف می‌کند. اگرچه در موتورسیکلت‌ها هم وضعیت بهتری نداریم، چون دو و نیم تا چهار برابر میانگین مصرف جهانی مصرف دارند.»
جدیدترین آمارها از قیمت بنزین در دنیا نشان می‌دهد ارزان‌ترین بنزین دنیا در ایران عرضه می‌شود. طبق گزارش تسنیم در دی‌ماه، قیمت هر لیتر بنزین در کشور‌های همسایه ایران تا ۴۰برابر قیمت این محصول در ایران است. طبق این گزارش، متوسط قیمت هر لیتر بنزین در دنیا ۴۵ برابر قیمت این محصول در ایران است؛ در اول ژانویه ۲۰۲۴ متوسط قیمت جهانی هر لیتر بنزین ۱،۳ دلار بود. این در حالی است که هر لیتر بنزین در ایران تنها ۲.۹سنت قیمت دارد، در حالی که قیمت بنزین در عربستان، بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت دنیا، ۶۲سنت است، یعنی حدود ۲۰برابر قیمت بنزین در ایران.
مصرف بنزین تا افق ۱۴۲۰ به حدود ۲۲۰میلیون لیتر در روز می‌رسد؛ ۲ برابر تولید فعلی
طبق آمار گمرک، در ۱۲ماه سال ۹۹ با وجود تحریم‌ها بیش از ۷.۸میلیون تن بنزین صادر شده است. در این مدت ۲.۹میلیارد دلار بنزین فروخته شده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ افزون‌بر ۳۵۸درصد رشد به لحاظ ارزش و ۶۱۸درصد رشد به لحاظ وزنی داشته است. درواقع سال۹۹ نسبت به سال ۹۸ -حدود ۶۳۶ میلیون دلار بنزین صادر شده بود- ارزش صادرات بنزین ایران ۴.۶برابر و حجم صادرات بنزین ۷.۲برابر شده بود.
اگرچه تراز بنزین برای اولین‌بار در سال‌های ۹۸ تا ۱۴۰۰ مثبت شد. در چنین شرایطی بود که در اوج تحریم‌های نفتی، ایران وارد باشگاه صادرکنندگان بنزین و فرآورده‌های نفتی شد. هرچند بهمن‌ماه یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس گفته بود که ایران در سال آینده ناچار به واردات بنزین و گازوئیل به میزان ۵میلیارد دلار است. به گفته «مالک شریعتی»، این مسئله به اندازه‌ای جدی است که در لایحه بودجه ۱۴۰۳ به عنوان پیش‌فرض در نظر گرفته شده است. البته همین اواخر بود که مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد که در سال‌جاری روزانه ۱۰میلیون لیتر بنزین کسری خواهیم داشت. طبق برآورد معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت، مصرف بنزین تا افق ۱۴۲۰ به حدود ۲۲۰میلیون لیتر در روز می‌رسد، یعنی دو برابر تولید فعلی.
سهم بالای مصرف سوخت صرف موتورسیکلت‌ها و اتومبیل‌های فرسوده می‌شود
مصرف بالای بنزین و در پی آن آلودگی هوا به‌خصوص در شهر‌های بزرگ بلای جان جامعه و جمعیت شده است. یکی از استادان حقوق انرژی دانشگاه تهران می‌گوید: «در کنار اتومبیل‌ها ما موتورسیکلت‌ها را داریم که هم مصرف بالای سوخت داشته و هم موجبات آلودگی هوا را فراهم می‌آورد.» بنابر نظر «حسن مرادی»، موتورسیکلت‌ها کمتر از اتومبیل‌ها آلودگی ایجاد نمی‌کند و این در حالی است که بنابر یک باور اشتباه شهروندان برای کارکرد بهتر، روغن به سوخت موتورسیکلت‌ها اضافه می‌کنند که باعث می‌شود دودزایی این وسیله چند برابر شود.
به گفته «مرادی»، اتوبوس‌های درون‌شهری هم سهم بالایی در مصرف گازوئیل دارد، البته مسئولان شهری بار‌ها قول از چرخه خارج‌شدن این وسایل نقلیه را داده‌اند. این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: «متاسفانه این اتوبوس‌ها بعد از خروج از چرخه دوباره زیر سایه شرکت‌های خصوصی وارد چرخه حمل‌ونقل عمومی می‌شود.»
راندمان پالایشگاه‌ها ۲۸ تا ۳۰درصد است!
به گفته یکی از استادان حقوق اقتصاد و انرژی دانشگاه تهران ، مسئله پایین‌بودن قیمت حامل‌های انرژی سبب شده تا شاهد گسترده قاچاق حامل‌های انرژی باشیم. بنابرنظر «حسن مرادی»، پایین‌بودن قیمت بنزین سبب شده شهروندان بدون در نظر گرفتن هزینه اتومبیل‌سواری را یک تفریح تلقی کنند، چون با ۱۰۰هزار تومان یک باک پر می‌شود، بنابراین میزان مصرف برای شهروند اهمیتی ندارد: «در مسئله سوخت و حامل‌های انرژی مجموعه عوامل دخیل است.»
«مرادی» با اشاره به اینکه راندمان برخی از پالایشگاه‌های‌مان پایین است، می‌گوید: «راندمان پالایشگاه‌ها به جز اراک، خلیج‌فارس و چند پالایشگاه جدید غالبا ۲۸ تا ۳۰درصد است، بنابراین واردات بنزین در چنین شرایطی به زیان نیست.» این استاد حقوق اقتصاد و انرژی دانشگاه تهران ادامه می‌دهد: «می‌توان نفت را به بازار‌های جهانی عرضه کرد، البته راهکار بعدی ایجاد پالایشگاه‌هایی با راندمان‌های بالاست که توانایی تولید بنزین باکیفیت را داشته باشند.» به گفته «مرادی»، مساعدت دانش‌بنیان‌ها هم در این زمینه کارساز خواهد بود تا بتوانیم بر این مشکل فایق آییم.
قیمت بنزین باید اصلاح شود
به گفته یکی از استادان حقوق اقتصاد و انرژی دانشگاه تهران ، مبادا نمایندگان مجلس برای خوشایند شهروندان و دامن‌نزدن به گرانی، قیمت بنزین را ثابت نگه دارند. «حسن مرادی» ادامه می‌دهد: «اقلام مصرفی شهروندان افزایش قیمت داشته، بنابراین نمی‌شود یکی از آیتم‌های مصرفی را ثابت نگه داشت و بقیه اقلام را یله کرد.»
«مرادی» با اشاره به اینکه اصلاح قیمتی به مصرف بالای حامل‌های انرژی دامن می‌زند، می‌گوید: «قول مساعد برای واردات خودرو‌های دست دوم باکیفیت را از مسئولان ذی‌ربط داشته‌ایم که بی‌شک عمل خوبی است، اما با مافیای تولید اتومبیل مواجه است.» بنابرنظر «مرادی»، یکی از پارامتر‌های دیگر برای مقابله با این مسئله تولید خودرو‌های برقی است: «چین در خودرو‌های برقی پیشرو بوده و در حال حاضر اتومبیل‌هایی با سرعت بالای ۱۰۰کیلومتر تولید می‌کند که می‌تواند جایگزین خوبی برای خودرو‌های بنزینی باشد.»
اسقاط هر خودرو فرسوده یعنی صرفه‌جویی ۲هزار لیتر بنزین در سال
طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، اسقاط هر خودرو فرسوده باعث کاهش مصرف ۲هزار لیتر بنزین در سال می‌شود که ارزش صادراتی آن برابر با یک‌هزار و ۸۰۰ دلار یعنی ۵۴میلیون تومان است.
رئیس انجمن اسقاط خودرو‌های فرسوده می‌گوید: «تا چهار سال آینده مصرف بنزین به بالای ۳۱میلیون می‌رسد، این در حالی است که تولید داخل به این میزان نیست و ما نیازمند واردات خواهیم شد.» بنابرنظر «محمد مشهدی‌شریف»، اگر خودرو‌های فرسوده از مدار خارج شود، حداقل ۳۳میلیون لیتر صرفه‌جویی می‌شود، یعنی نه‌تن‌ها واردات نخواهیم داشت، بلکه می‌توانیم این میزان سوخت را ذخیره یا صادر کنیم.»
۸۲درصد اتوبوس‌های درون‌شهری، ۹۰درصد موتورسیکلت‌ها و ۲۳درصد کامیون‌ها فرسوده‌است
براساس آمار اعلامی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۸۰هزار مینی‌بوس، ۲۲هزار دستگاه اتوبوس درون‌شهری و ۲۳هزار اتوبوس برون‌شهری در حال تردد در سطح کشور است. اگرچه ۱۸هزار دستگاه اتوبوس‌های درون‌شهری از ۲۲هزار دستگاه فرسوده‌است، یعنی ۸۲درصد اتوبوس‌های درون‌شهری، البته ۱۳هزار دستگاه از ۲۳هزار دستگاه اتوبوس برون‌شهری یعنی ۵۷درصد دستگاه هم فرسوده است.
آمار‌های رسمی از وجود ۱۲میلیون و ۵۰۰هزار دستگاه موتورسیکلت که در سطح کشور در حال تردد است، خبر می‌دهد، از این تعداد یعنی ۱۱میلیون و ۲۰۰هزار دستگاه موتورسیکلت فرسوده است، یعنی ۹۰درصد موتورسیکلت‌ها. طبق آمارها، ۴۰۰هزار دستگاه تاکسی در سطح کشور در حال تردد است که از این تعداد ۱۹۰هزار دستگاه فرسوده است، یعنی ۴۸درصد این ناوگان.
۳۴هزار خودرو دولتی در سطح کشور تردد می‌کند، از این تعداد ۱۱هزار خودرو دولتی فرسوده‌است، یعنی ۳۲درصد از آمار ۳۴هزار تایی خودرو‌های دولتی. سهم خودرو‌های سواری کشور هم به ۲۱میلیون دستگاه می‌رسد، البته یک‌میلیون و ۳۰۰هزار دستگاه از این تعداد فرسوده است که ۶درصد این خودرو‌ها را تشکل می‌دهد. اگرچه از یک‌میلیون و ۱۰۰هزار دستگاه کامیون، کامیونت و کشنده هم ۲۵۰هزار دستگاه (۲۳درصد) فرسوده است.
خودروسازان داخلی مکلفند ۲۰درصد قرعه‌کشی‌های فروش‌شان را به دارندگان خودرو‌های فرسوده اختصاص بدهند
قانون اولیه اسقاط خودرو در دوران همه گیری کرونا به حاشیه رفت. در همان دوره کاهش گواهی اسقاط، ممنوعیت واردات خودرو و معافیت خودروسازان داخلی از اسقاط خودرو‌های فرسوده به مرور مراکز اسقاط را به تعطیلی کشاند. در ۶ماه دوم ۱۴۰۱ وزارت صمت، خودروسازان داخلی را مکلف کرد ۲۰درصد قرعه‌کشی‌های فروش‌شان را به دارندگان خودرو‌های فرسوده اختصاص بدهند. با تصویب قانون جدید، طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده با ایجاد تغییراتی اساسی دوباره از سر گرفته شد، البته در دی و بهمن‌ماه با مطرح‌شدن واردات خودرو‌های کارکرده و صفر به کشور، طرح اسقاط خودرو بار دیگر موردتوجه قرار گرفت، به‌ویژه آنکه طی سال‌های اخیر حذف اسقاط خودرو‌ها نگرانی‌هایی را درباره تشدید آلودگی هوا و مصرف بیش از اندازه سوخت ایجاد کرده است.
تا آخر سال تاکسی‌های برقی وارد چرخه حمل‌ونقل می‌شود
رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران می‌گوید: «درخصوص خودرو‌های فرسوده، شرکت‌های خودرویی باید موضوع اسقاط را پیگیری می‌کردند که متاسفانه چند سالی است درست اجرایی نشده است.» بنابرنظر «سیدمحمد آقامیری»، متاسفانه شرکت‌های خودروسازی تسهیلاتی را که برای اسقاط خودرو‌ها در نظر گرفته شده بود، برداشتند. درواقع اسقاط خودرو‌های فرسوده اصلا روند خوبی ندارد.
به گفته «آقامیری»، این مسئله حتی مورد اعتراض دولت و مجلس هم هست: «ان‌شاءالله تا آخر سال یکسری تاکسی برقی وارد کشور می‌شود. کارکرد‌های این تاکسی‌های برقی از جنبه‌های مختلف سنجیده می‌شود. از بین این نمونه‌های وارداتی، نمونه‌هایی که مناسب‌تر است، سفارش عمده داده می‌شود تا وارد کشور شود.»
بنابرنظر رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران، بخشی از تاکسی‌های برقی با واردات تامین می‌شود و بخشی دیگر هم از تولید داخل تامین خواهد شد.» «آقامیری» ادامه می‌دهد: «روند کار به سمت جایگزینی تاکسی‌های برقی به جای تاکسی‌های بنزین‌سوز است.»
سال آینده ۲هزار و ۵۰۰دستگاه اتوبوس برقی وارد می‌شود
رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران می‌گوید: «در بحث اتوبوس‌های برقی هم شهرداری مصمم است ۲هزار و ۵۰۰دستگاه اتوبوس برقی را از سال آینده مرحله‌به‌مرحله وارد کند.» «سیدمحمد آقامیری» با اشاره به اینکه برنامه کلی شهرداری و وزارت صمت این است که اتوبوس برقی به‌صورت انبوه وارد کشور شود، می‌گوید: «شهرداری در این کار تسهیلگر است، البته جایگاه شارژ برقی هم در سراسر شهر مرحله‌به‌مرحله در حال اجراست.» «آقامیری» ادامه می‌دهد: «شهرداری برای گسترش جایگاه‌های شارژ برقی، موتورسیکلت‌ها و تاکسی‌های برقی بودجه‌ای را برای سال آینده در نظر گرفته است.»
تعداد گواهی اسقاط ضربدر مبلغ ۳۵میلیون تومان پایه
در حال حاضر به هر تاکسی فرسوده دو گواهی اسقاط تعلق می‌گیرد که در جدول معادله‌سازی قرار است تعداد گواهی اسقاط برای ون‌های تاکسی به هفت گواهی برسد. آذرماه رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور گفته بود که قرار است به هر تاکسی (پژو و سمند) چهار گواهی تعلق گیرد. به گفته «محمد مشهدی‌شریف»، افزایش تعداد گواهی اسقاط ضربدر مبلغ ۳۵میلیون تومان پایه می‌شود. اگر تعداد گواهی اسقاط ون‌های تاکسی به ۷گواهی برسد، مبلغ این ون‌های تاکسی ۲۴۵میلیون خواهد شد.
قیمت خودرو اسقاطی نباید بیش از ۱۰درصد بهای خودرو‌های نو از همان نوع باشد
دبیر انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودرو در همان آذرماه اعلام کرده بود که با پشتیبانی ۲۲۰ مرکز اسقاط در سطح کشور آماده عرضه ۴۰هزار گواهی اسقاط با نرخ ۳۵میلیون تومان به تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو و موتورسیکلت هستیم. به گفته «سیدامیر احمدی»، انجمن صنفی مراکز اسقاط اعلام کرده که قیمت واقعی خودرو فرسوده در حال حاضر بین ۳۵ تا ۴۲میلیون تومان و آن هم بسته به نوع و کیفیت خودرو است. قیمت لاشه خودرو هم حدود ۱۲ تا ۱۵میلیون تومان است. در مجموع با گواهی اسقاط حدود ۴۵میلیون تومان برآورد می‌شود؛ قیمت خرید خودرو هم حدود ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان است، بنابراین سود ناخالص مراکز که شامل سود خالص و هزینه اسقاط می‌شود، حدود ۵میلیون تومان است. به گفته یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس، قیمت خودرو‌های اسقاطی نباید بیش از ۱۰درصد بهای خودرو‌های نو از همان نوع باشد، درواقع این معیار است. بنابرنظر «لطف‌الله سیاهکلی»، اگر قیمت خودرو‌های اسقاطی بیش از ۱۰درصد نو باشد، نشان می‌دهد که دست دلالان در کار است.
سن اسقاط خودرو‌های سواری ۲۰سال است
سن اسقاط خودروی سواری بنزینی ۲۰سال، پایه گازسوز ۲۲سال و برقی ۲۴سال است. به گفته رئیس انجمن اسقاط خودرو‌های فرسوده، سن از رده خارج‌شدن خودرو‌های عمومی مثل تاکسی و ون پایه بنزینی ۱۰سال، دوگانه‌سوز ۱۲سال و برقی هم ۱۵سال است. البته سن اسقاط وانت پایه‌گازسوز ۱۵سال و بنزینی دوگانه‌سوز ۱۴سال تعیین شده است. «محمد مشهدی‌شریف» با اشاره به اینکه سن اسقاط اتوبوس دیزلی درون‌شهری ۱۰سال است، گفته بود: «سن اسقاط پایه گازسوز ۱۲سال و برقی ۲۰سال است، بعد از آن باید از رده خارج شود.» بنابرنظر «مشهدی‌شریف»، سن اسقاط‌شدن اتوبوس برون‌شهری ۱۵سال و کشنده کامیون و کامیونت ۲۰سال است.
۳۰هزار خودرو تا شهریور ۱۴۰۲ اسقاط شد
اسقاط خودرو‌های فرسوده اولین‌بار در دهه ۸۰ مطرح شد؛ در آن بازه زمانی بنا شد به‌ازای واردات خودرو، خودرو‌های فرسوده از رده خارج شود. به پشتوانه اعتبار خوبی که برای این کار اختصاص یافته بود، ۲۰۰هزار خودرو فرسوده هم از رده خارج شد. در سال ۹۳ آمار اقساط خودرو‌ها به ۳۵۰هزار دستگاه رسید. سال ۹۹حدود ۱۳هزار دستگاه اسقاط شد که ۷هزار دستگاه اسقاط‌شده آن مربوط به ۶ماه نخست سال۱۳۹۹ است. به گفته رئیس انجمن اسقاط خودرو‌های فرسوده، در سال۱۴۰۰ حدود ۳۰هزار دستگاه اسقاط شد، از این تعداد ۷هزار و ۵۰۰ دستگاه اسقاط‌شده مربوط به ۶ماه نخست سال۱۴۰۰ است.» بنابرنظر «محمد مشهدی‌شریف»، در سال ۱۴۰۱ آمار خودرو‌های فرسوده اسقاط‌شده به حدود ۴۵هزار دستگاه رسید، البته ۱۰هزار دستگاه اسقاط‌شده مربوط به ۶ماه نخست سال ۱۴۰۱ است. به گفته «مشهدی‌شریف»، در سال ۱۴۰۲ تا آخر شهریورماه ۳۰هزار خودرو اسقاط شده‌است که در مقایسه با مدت مشابه سال۱۴۰۱ این عدد سه برابر شده و به آمار ۳۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط‌شده در کشور رسیده است. بنابرنظر «محمد مشهدی‌شریف»، جمعا حدود ۱۴ تا ۱۵میلیون وسیله فرسوده در جاده‌ها تردد می‌کند: «۴۵درصد از خودرو‌های کشور به سن فرسودگی رسیده‌است.»
در برنامه هفتم توسعه قرار است سالانه ۵۰۰هزار خودرو فرسوده اسقاط شود
مشکل بنزین در کشور فقط با خودرو‌های برقی حل می‌شود. وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه سالانه ۲میلیون خودرو وارد بازار می‌شود و اگر هر خودرو روزانه ۵ لیتر بنزین دریافت کند، معادل ۱۰میلیون لیتر می‌شود، گفته بود: «روزانه ۲۳۰میلیون لیتر بنزین و معادل ۲۳۰میلیون دلار برای تامین بنزین و گازوئیل می‌سوزانیم.» بنابرنظر «عباس علی‌آبادی»، طبق اعلام ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودرو‌های فرسوده، در اجرای برنامه هفتم توسعه قرار است سالانه ۵۰۰هزار خودرو فرسوده اسقاط شود. به گفته «علی‌آبادی»، سال گذشته یک‌میلیون و ۴۷۰ خودرو جدید وارد حوزه حمل‌ونقل شده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود: «از سال آینده تولید و عرضه خودرو‌های برقی به‌صورت انبوه و اتوبوس‌های برقی را خواهیم داشت.» به گفته «علی‌آبادی»، تعداد زیادی خودرو آماده تحویل به مردم است و وزارت صمت تسهیلگری شرایط را فراهم می‌کند تا این خودرو‌ها به دست متقاضیان برسد.
کمیسیون تلفیق حقوق ورودی خودرو‌های برقی را به ۰،۵ و ۴درصد کاهش داده
در اجرای ماده ۹ قانون هوای پاک به منظور کاهش آلاینده‌های شهری در کلانشهرها، واردات انواع خودرو‌های سواری برقی به داخل کشور مجاز بوده و حقوق ورودی آن برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی کلانشهرها در سال ۱۴۰۳ معادل ۰،۵درصد و برای سایر متقاضیان ۴درصد و حقوق ورودی خودرو‌های تمام هیبریدی ۱۵درصد تعیین می‌شود. مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه سود بازرگانی واردات خودرو‌های برقی بین یک تا ۲۶درصد در نظر گرفته شده، اعلام کرده بود: «حقوق ورودی چنین خودرو‌هایی در آیین‌نامه فعلی دولت بین ۵ تا ۳۰درصد تعیین شده است.» بنابرنظر «نرگس باقری‌زمردی»، البته کمیسیون تلفیق این ارقام را به ۰.۵ و ۴درصد کاهش داده که اقدام مهمی برای تسهیلگری در روند واردات خودرو‌های برقی و قیمت مناسب آن در بازار خواهد داشت.
بهترین گزینه‌ها، خودرو‌های برقی و دست دوم‌های باکیفیت هستند
مشکل خودرو‌های فرسوده و مساله مصرف بالای بنزین هر دو ابعاد یک مساله هستند. طبق آمارها این خودرو‌ها ۲برابر خودرو‌های سالم سوخت مصرف می‌کنند. ایران ارزان‌ترین بنزین جهان را دارد و در عین حال ۳برابر مصرف جهانی از این سوخت فسیلی استفاده می‌کند. حل معضل خودرو‌های فرسوده بی‌شک منجر به کاهش مصرف بنزین و در ادامه رفع مساله آلودگی هوا ختم خواهد شد. مشکلی که به زعم کارشناسان راهکار خروج از آن، بالا بردن قیمت این سوخت فسیلی است. هرچند فرهنگسازی هم به نوبه خود در این مساله نقش مهمی برعهده دارد. اگرچه ورود خودرو‌های دست دوم باکیفیت و خودرو‌های برقی، بهترین گزینه برای حل معضل خودرو‌های فرسوده و در ادامه مصرف بالای سوخت خواهد بود. راهکاری که اغلب کشور‌های جهان به آن رو آورده‌اند تا هم از آلودگی هوا نجات بیابند هم در مصرف سوخت‌های فسیلی صرفه‌جویی کنند.
منبع: روزنامه شهروند
