تفاوت و مقایسه سازهای کوبه ای و بادی

سازهای ملودیک شامل دو گروه بزرگ هستند: سازهای زهی و سازهای بادی، که هر یک خود به زیرمجموعه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

سازهای بادی و سازهای کوبه‌ای نیز هرکدام دارای انواع و تقسیم‌بندی‌های متنوعی هستند. اما چه تفاوتی میان سازهای کوبه ای و بادی است؟!

سازهای کوبه ای و بادی، با یک دیگر تفاوت های بسیاری دارند. در این مطلب قصد داریم تا به بررسی تفاوت و مقایسه سازهای کوبه ای و بادی بپردازیم و همچنین نکات طلایی درباره آموزش فلوت، ساکسوفون، فلوت ریکوردر، کلارینت و … در اختیار شما عزیزان قرار دهیم؛ پس در این مطلب آموزشی با ما همراه باشید.

اولین سازها در تاریخ بشر:

پیش از آن که به بررسی تفاوت و مقایسه سازهای کوبه ای و بادی بپردازیم در ابتدا باید اشاره کنیم که ساز وسیله ای است که از ان برای نواختن موسیقی استفاده می شود. در کل هر وسیله ای که تولید صدا کند و بتوان با آن موسیقی را نواخت، ساز نام دارد. به همین دلیل است که می توان اذعان داشت، سازها صرفا برای تولید و اجرای موسیقی مورد استفاده قرار می گیرد. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که قدیمی ترین وسیله در تولید موسیقی صدای انسان هاست! پس از صدای انسان ها نیز به نظر می رسد از جمله اولین سازهایی که توسط بشر اختراع شد و مورد استفاده قرار گرفت، سازهای کوبه ای و بادی هستند.

قدمت این دو ساز به سال های بسیار دور از زندگی بشر باز می گردد، به عنوان مثال ایرانیان در دوران باستان و در جنگ ها، از ساز کوبه ای طبل برای هراس انداختن در دل دشمن استفاده می کردند یا از هزاران سال پیش نواختن نی در میان ایرانیان رواج داشت. به همین دلیل است اذعان داریم این دو نوع از ساز، جزء با قدمت ترین انواع سازها در تاریخ بشر است.

ساز بادی چه نوع سازی است؟

در خصوص آن که بتوانیم تفاوت و مقایسه سازهای کوبه ای و بادی را شرح دهیم، در ابتدا باید تعریف و تشریحی از این دو نوع ساز داشته باشیم. به صورت کلی باید اشاره داشت که سازهای بادی، از جمله سازهایی هستند که تولید صدا در آن از طریق دمیده شدن هوا می باشد و به دو دسته زیر تقسیم بندی می شوند:

• سازهای بادی برنجی
• سازهای بادی چوبی

منظور از سازهای بادی چوبی یا برنجی بدین صورت نیست که ساز از چه جنسی (چوب یا برنج) ساخته شده است، بلکه این دسته بندی یا طبقه اندی خاص، بر پایه چگونگی و نحوه تولید صدا در دهنی آن ‌ها ارتباط دارد. به عنوان مثال فلون از جمله سازهای بادی چوبی به شمار می آید و هرچند که جنس کل فلوت از فلز است، اما جزء سازهای بادی و چوبی محسوب می شود. از سوی دیگر فلوت ریکوردر که در گذشته بسیار رایج بود و از جنس چوب طراحی و ساخته میشد. اما امروزه این ساز از پلاستیک ساخته می شود و جزء سازهای بادی چوبی محسوب می گردد. در ادامه به بررسی انواع سازهای بادی می پردازیم.

سازهای بادی چوبی

شایان ذکر می باشد که یک تفاوت و مقایسه سازهای کوبه ای و بادی نحوه تولید صدای آن هاست. باید اشاره داشت که سازهای بادی چوبی از جمله سازهای بادی می باشد که نحوه و روش تولید صدا در آن ها از دو طریق انجام می شود. به همین دلیل است که سازهای بادی چوبی به دو دسته کلی تقسیم بندی خواهند شد. از جمله سازهای بادی چوبی مانند ساکسوفون، فلوت ریکوردر، فلوت، ابوا، کلارینت، فاگوت و …. می باشد. در ادامه انواع سازهای بادی چوبی به لحاظ تولید صدا را شرح خواهیم داد.

۱) سازهای بادی چوبی بی زبانه ( بی قمیش)

سازهای بادی چوبی بی زبانه یا بی قمیش به سازهایی اطلاق می گردد که تولید صدا در آن ها، به وسیله برخورد هوا با تیغه هوائی که در بدنه آن ها به کار رفته است، صورت می گیرد. به صورت معمول در این سازها لوله و مجرای تو خالی وجود دارد که در آن ها ستونی از هوا دمیده می شود و سپس تیغه هوایی آن به ارتعاش در می آید. مانند صدای نی یا فلوت.

هرچند یادگیری و آموزش نی نسبتا سخت بنظر می‌آید و برای نواختن این ساز ایرانی نیاز به تمرینات هوازی دارید اما این ساز بین علاقه مندان به حوزه موسیقی به دلیل نوای دلنشینی که دارد محبوب است.

۲) سازهای بادی چوبی زبانه دار ( با قمیش)

سازهای بادی با زبانه و با قمیش به سازهایی اطلاق می گیردد که تولید صدا در آن سازها، به وسیله دمیدن هوا و همچنین تکان خوردن یا به حرکت در آمدن بخش قمیش یا زبانه انجام می شود. در واقع در این سازها یک بخش بسیار کوچک از جنس نی یا پلاستیک وجود دارد که به آن قمیش یا زبانه می گویند و بر اثر حرکت و ارتعاش این بخش، صدا ایجاد می شود. از جمله سازهای بادی چوبی زبانه دارد، ساز کلارینت است. این ساز بادی چوبی با قمیش، اجرای نت ‌های مختلف و تغییر در ارتفاع صدا، با باز و بسته کردن کلیدها یا حفره و سوراخ ‌های هوائی صورت خواهد گرفت.

سازهای بادی برنجی

در سازهای بادی برنجی تولید صدا به وسیله لرزش سریع لب های نوازنده در درون کاسه دهنی به وجود می آید. از جمله سازهای بادی برنجی می توان به هورن، ترومپت، ترومبون و توبا اشاره داشت.

سازهای کوبه ‌ای چه نوع سازهایی هستند؟

(آموزش هنگدرام)

حال که در خصوص سازهای بادی اطلاعاتی را به دست آوردید، باید برای درک بهتر تفاوت و مقایسه سازهای کوبه ای و بادی، سازهای کوبه ای را نیز مورد بررسی قرار دهیم. به صورت کلی سازهای کوبه ای از جمله سازهایی محسوب می شوند که تولید صدا در آن ها به وسیله کوبیدن، تکان دادن، مالش یا خراشیدن ایجاد خواهد شد. نکته بسیار مهمی که باید بدانید، این است که وظیفه اصلی سازهای کوبه ای، به صورت معمول اجرای ضرب یا ریتم می باشد اما این سازها، توانایی اجرای ملودی را نیز دارند. از جمله نکاتی که باید بدانید، به صورت زیر است:

• تاریخچه سازهای کوبه ای به هزاران سال پیش باز می گردد و از قدیمی ترین انواع سازهای ساخته شده توسط بشر است.
• سازهای کوبه ای به دو دسته سازهای کوبه ای با کوک معین و کوک نامعین تقسیم بندی می شوند.
• سازهای کوبه‌ای با کوک معین مانند زیلوفون بوده و سازهای کوبه‌ای با کوک نا معین مانند طبل است.

از جمله انواع سازهای کوبه ای را می توان به زنگ یا زنگوله، بلز، تومبا، طبله، دهل، تنبک ، دمام، دف، تمپو، دایره ‌زنگی، طبل، سنج، مثلث، تیمپانی، زیلوفون،درام، کوزه (ساز)، هنگ درام ، کاخون و …. اشاره داشت.

تفاوت و مقایسه سازهای کوبه ای و بادی:

• ساز کوبه ای به ساز ضربی نیز شناخته می شود و به وسیله ضربه، تکان، سایش، خراش یا هر عمل دیگری که سبب ایجاد نوسان می شود، صدای مورد نظر را تولید می کند.
• وظیفه اصلی سازهای کوبه ای به صورت معمول اجرای ضرب ‌آهنگ (ریتم) در متن آهنگ است، اما از توانایی اجرای ملودی نیز برخوردار هستند.
• سازهای بادی از جمله انواع سازها محسوب می شوند که با دمیدن هوا در آن ها صدا تولید می ‌شود.
• سازهای بادی به دو دسته برنجی و چوبی تقسیم می ‌شوند.

سخن پایانی:

در این مطلب سعی کردیم تا به بررسی تفاوت و مقایسه سازهای کوبه ای و بادی بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر به آموزشگاه موسیقی تهران مراجعه کرده و با کارشناسان در این خصوص مشورت فرمایید.