مروری بر شعار سال‌های اخیر ایران
از سال ۱۳۶۸ که حضرت آیت الله خامنه‌ای پس از امام خمینی (ره) به رهبری انقلاب اسلامی برگزیده شدند، نزدیک ۳۴ سال می‌گذرد. ایشان از سال ۶۹ به بعد در ابتدای سال بر یک مساله و موضوع به عنوان مساله مورد تاکید نظام اشاره می‌کردند تا اینکه به طور رسمی از سال ۱۳۷۸ بنا را بر نامگذاری سال‌ها گذاشته و در سخنرانی نوروزی‌شان نام سال را انتخاب و معرفی می‌کردند. اما، یکی از سؤال‌های مهم که معمولا شهروندان ایرانی در اول سال مطرح می‌کنند این است که به راستی «شعار سال» چه فایده‌ای دارد؟ آیا این شعار‌ها جز جاخوش کردن در گوشه شبکه‌های تلویزیون، تبلیغات محیطی و شهری و سربرگ مکاتبات اداری خاصیت دیگری دارند؟
فلسفه شعار سال چیست؟
در مواجهه و پاسخ به این سؤال باید گفت: شعار سال گره گشای همه مشکلات و چالش‌ها و حلّال نواقص کشور نیست و اصولاً چنین کارکردی ندارد و برای آن‌هم چنین تعریفی بار نکرده‌اند. اما واقعیت آن است که انتخاب شعار سال که بیش از دو دهه از سوی مقام معظم رهبری انتخاب میشود با هدف آن است که در جهت گیری و سمت گیری برنامه‌ای و اولویت‌های اجرایی کشور قرار گیرد و بتواند با فراخوان و بسیج امکانات و ظرفیت ها، کمکی به اقتصاد و کسب و کار و تولید کشور کند. از سوی دیگر انتخاب شعار‌ها که غالباً «اقتصادی» است بیانگر اولویت داشتن مسأله معیشت، رونق تولید و مهار تورم است.
آنچه که می‌تواند به تحقق شعار سال کمک بایسته‌ای به عمل آورد آن است که:
۱- هر دستگاه، نهاد، وزارتخانه سهم خود و نحوه و چگونگی ایفای مأموریتش را با عدد و رقم تعریف کند. مهم‌ترین کاری که دستگاه‌های مسئول دارند اجتناب شدید از «شعارگرایی و اسقاط تکلیف» است.
۲- رسانه ها، مطبوعات، خبرگزاری‌ها به صورت حرفه‌ای در دو نقش مهم حاضر شوند:
الف) در نقش تبیین اهمیت، ضرورت‌ها و بایسته‌های شعار سال.
ب) در نقش اطلاع رسانی و پرسشگری و نظارت عمومی.
۳- نخبگان و گروه‌های مرجع ضمن تبیین موضوع با ارائه پیشنهاد‌ها و سازوکار‌های مناسب برای آنکه شعار به گفتمان سال تبدیل شود کمک بایسته‌ای نمایند. با این رویکرد، باید به کارکرد شعار سال توجه کرد. فراموش نکنیم «شعار گرایی و سطحی گرایی بزرگترین آفت شعار سال» محسوب میشود.
دغدغه رهبری و مردم که در شعار سال تجلی پیدا کرد
در این بین گفتنی است که موضوع اقتصاد از جدی‌ترین دغدغه‌های مردم ایران و بالاخص مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است. مسأله اقتصاد به قدری برای مردم ایران و نظام جمهوری اسلامی اولویت و اهمیت دارد که رهبری در سالیان گذشته اکثر شعارهای سال را موضوعات اقتصادی قرار داده است.
رهبری در این‌باره می‌فرمایند: «مسأله تولید داخلی، ایجاد اشتغال و رفع بیکاری، تحرک و رونق اقتصادی و مقابله‌ی با رکود، اینها مسائل مبتلابه مردم است؛ اینها چیزهائی است که مردم آنها را حس می‌کنند و مطالبه می‌کنند؛ و آمار‌ها و اظهارات خود مسئولین هم نشان می‌دهد که این مطالبات مردم و این خواسته‌های مردم بجا و به‌مورد است.»
رهبری اساساً ثروتمندی مردم جامعه و ایجاد رفاه برای قاطبه مردم را یکی از جدی‌ترین ارکان و اهداف نظام اسلامی قلمداد می‌کنند و در این باره می‌گویند: «اینکه ما اهمّیّت میدهیم به مسائل اقتصاد، چون در نظام اسلامی، اقتصاد نقش بسیار مهمّی دارد. اینکه بعضی تصوّر کنند که در نظام اسلامی به مقوله‌ی تولید ثروت و گسترش رفاه عمومی و تولید بنگاه‌های مهمّ ثروت‌ساز بی‌اعتنائی شده، خطای بزرگی است؛ چنین چیزی نیست. یکی از ارکان مهمّ نظام اسلامی ثروتمند کردن جامعه و کشور است؛ ثروت ملّی. البتّه نوع نگاه نظام اسلامی به ثروت با نوع نگاه حکومت‌های مادّی و سیستم‌های مادّی -چه با آنچه در دنیا، سرمایه‌داری و تحت عنوان لیبرالیستی شناخته میشود؛ چه با آنچه تحت عنوان مارکسیستی و نظام سوسیالیستی و … شناخته میشود- تفاوت دارد. در نظام اسلامی، تولید ثروت ملّی یک ارزش است، توزیع ثروت ملّی به نحو عادلانه هم یک ارزش است. اسلام معتقد است به تولید ثروت ملّی و بالا رفتن سطح رفاه عمومی جامعه. ۱۳۹۸/۰۸/۲۸»
شعارهای سال در این مدت به ما چه می‌گویند؟
موضوع رشد اقتصادی و رونق تولید به قدری برای مقام معظم رهبری دارای اهمیت و برجستگی است، که اگر به شعارهای ده سال گذشته نگاهی بیندازیم و آنان را مورد ارزیابی قرار دهیم خواهیم دید که عنصر اقتصاد، از نظر ایشان آن راهبرد و غایتی است که باید مردم و مسئولین به آن اهتمام ورزند و التفات مهمی نسبت به آن داشته باشند. در ادامه شعار سال را از ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ آورده‌ایم که به خوبی بیانگر اهمیت موضوع اقتصاد و رونق تولید در فکر رهبری است.
۱۳۹۰: جهاد اقتصادی
۱۳۹۱: تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی
۱۳۹۲: حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی
۱۳۹۳: اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملّی و مدیریت جهادی
۱۳۹۴: دولت و ملّت، همدلی و همزبانی
۱۳۹۵: اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل
۱۳۹۶: اقتصاد مقاومتی، تولید – اشتغال
۱۳۹۷: حمایت از کالای ایرانی
۱۳۹۸: رونق تولید
۱۳۹۹: جهش تولید
۱۴۰۰: تولید، پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها
۱۴۰۱: تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین
۱۴۰۲: مهار تورم، رشد تولید
منبع: همشهری آنلاین
