دیپ سیک؛ رکب چینی‌ها به آمریکا!
باشگاه خبرنگاران جوان – صادق غفوریان در یادداشتی که در سایت خراسان آنلاین منتشر شده به ابعاد مختلف نرم افزار جدید دیپ سیک پرداخت و نوشت: دنیای هوش مصنوعی، هر روز یک خبر تازه و یک غافلگیری برایمان دارد. شاید تصورش سخت بود اما نرم افزار و محصول «دیپسیک» دستیار هوش مصنوعی چینی که از ماه گذشته در بازار عرضه شد، در این مدت کوتاه با پشت سر گذاشتن چتجی پیتی و سایر رقبا، به محبوبترین برنامه رایگان در بازار اپل در ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و چین تبدیل شده است. در همین حال، ارزش سهام شرکتهای مرتبط با هوش مصنوعی مستقر در آمریکا صبح دیروز کاهش یافت که قیمت سهام اروپا را نیز تحت تاثیر قرار داد.
دیپسیک چیست؟
دیپسیک یک شرکت خصوصی چینی است که در ژوئیه ۲۰۲۳(تیرماه ۱۴۰۲) توسط لیانگ ونفنگ، دانش آموخته دانشگاه ژجیانگ، یکی از دانشگاههای برتر چین، تاسیس شد. محصول و نرم افزار دیپسیک در واقع نوعی هوش مصنوعی است که قادر به درک، تولید و تعامل با متن است. این مدلها شباهتهایی با ChatGPT و گوگل بارد دارند، اما ویژگیهای منحصر به فردی دیپسیک را متمایز میکند. مهمترین این ویژگیها متنباز بودن آن است. این بدان معناست که کد منبع دیپسیک به صورت عمومی در دسترس قرار دارد و توسعهدهندگان میتوانند آن را بررسی، ویرایش و بهبود بخشند. این شفافیت و امکان مشارکت جمعی، به توسعه سریعتر و بهبود کیفیت این مدلها کمک میکند. تمرکز ویژه بر زبان چینی و پشتیبانی از سایر زبانها، دسترسی رایگان برای کاربران و عدم محدودیت دسترسی برای کاربران ایرانی از دیگر مزایای دیپسیک به شمار میرود.
بالانشینی در هوش مصنوعی جهان
اخبار و تحلیل ها در پی سبقت نرم افزار هوش مصنوعی دیپسیک در دو روز گذشته با تحلیل های وسیعی از سوی ناظران در سراسر دنیا مواجه شده است. دیپسیک، پس از تیکتاک، دومین نرمافزار چینی است که به چنین نفوذی در بازارهای جهانی دست پیدا میکند. اما این اخبار در حالی منتشر میشود که دونالد ترامپ به تازگی خبر از سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری سه شرکت خصوصی در حوزه هوش مصنوعی داده بود.
ترامپ اعلام زنگ خطر کرد
ترامپ که اولین و نخستین لحظات ورود به کاخ سفید را می گذراند و در جریان پس از انتخابات از سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری سه شرکت خصوصی در حوزه هوش مصنوعی آمریکایی خبر داده بود، حالا و پس از افت سهام این شرکت ها با تولد هوش مصنوعی دیپسیک چینی، این وضعیت به وجودآمده را زنگ خطری برای ایالات متحده خواند. رادیو فرانسه روز گذشته نوشت: رئیس جمهور آمریکا دوشنبه در سخنانی در جمع نمایندگان حزب جمهوریخواه در فلوریدا گفت: «امیدوارم راهاندازی هوش مصنوعی دیپسیک توسط یک شرکت چینی زنگ خطری برای سازندگان ما باشد و به آنها یادآوری کند که برای پیروزی باید تمرکز زیادی روی رقابت داشته باشند.» دونالد ترامپ گفت امیدوار است شوک ناشی از برنامه چینی برای شرکتهای آمریکایی «مثبت» باشد، زیرا مجبور به بررسی مجدد سرمایهگذاریهای عظیم خود، بهویژه در تراشههای پیشرفته انویدیا هستند.
افول هوش آمریکایی و سایر هوش ها
با تولد هوش مصنوعی چینی یعنی دیپ سیک، انویدیا، غول فناوری آمریکایی تقریبا ۱۷ درصد از ارزش سهام خود را از دست داد. این شرکت ۵۸۹ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد که به گفته مطبوعات آمریکایی یکی از بدترین زیانهای تاریخ است. در استرالیا، سهام مالکان دیتاسنتر نظیر Goodman Group (با نماد GMG.AX)، NEXTDC (با نماد NXT.AX) و DigiCo Infrastructure REIT (با نماد DGT.AX) بهترتیب ۶٫۴، ۶٫۲ و ۱۱٫۱ درصد سقوط کرد. این کاهش بهدلیل نگرانیها درباره کاهش هزینهکرد در زیرساختها پس از عرضه مدل دیپسیک بود.
غوغای جهانی فقط با ۶ میلیون دلار
اما نکته عجیب و غریب در ماجرای این بالانشینی شرکت هوش مصنوعی چینی و غوغایی که به پا کرده در میزان سرمایه گذاری اندک آن نسبت به سرمایه گذاری های کلان شرکت های آمریکایی و اروپایی در هوش مصنوعی است. محققان دیپسیک در مقالهای که ماه گذشته منتشر کردند، نوشتند که مدل DeepSeek-V۳ برای آموزش از تراشههای H۸۰۰ انویدیا استفاده کرده و کمتر از ۶ میلیون دلار هزینه صرفش شده است. ادعای استفاده از تراشههای ضعیفتر نسبت به پیشرفتهترین محصولات انویدیا که آمریکا بهدنبال جلوگیری از ورودشان به چین بوده و هزینههای نسبتاً پایین آموزش، مدیران اجرایی فناوری در آمریکا را بر آن داشته است تا اثربخشی کنترل صادرات محصولات فناوری را زیر سوال ببرند. همان طور که اشاره شد، در این زمینه خبر سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری سه شرکت آمریکایی که سوم بهمن، ترامپ پز آن را داد از نمونه های این سرمایه گذاری های کلان است که جهان هوش مصنوعی را در شوک فرو برده است.
مقایسه دیپ سیک با ChatGPT
دیپسیک و مدلهایی مانند ChatGPT هر دو از مدلهای زبانی بزرگ قدرتمند هستند، اما تفاوتهای کلیدی نیز دارند. مهمترین تفاوت، همان طور که اشاره شد، متنباز بودن دیپسیک است. این ویژگی امکان توسعه سریعتر و تطبیقپذیری بیشتر را فراهم میکند. تمرکز بیشتر دیپسیک بر زبان چینی نیز از دیگر تفاوتهای این مدل است. انتخاب بین این مدلها در نهایت به نیازها و اولویتهای کاربر بستگی دارد. با توجه به پیشرفتهای سریع دیپسیک و رویکرد متنباز آن، میتوان انتظار داشت که این مدل در آینده نزدیک نقش مهمتری در عرصه هوش مصنوعی ایفا کند. دسترسی آسان و رایگان برای کاربران، به ویژه کاربران ایرانی، این مدل را به گزینهای جذاب و در دسترس تبدیل کرده است.