زن در اسرائیل!
۱۰:۱۷ – ۲۱ اسفند ۱۴۰۳
باشگاه خبرنگاران جوان – محسن فایضی در کانال تلگرامی خود با عنوان انتفاضه فلسطین یادادشتی را درباره نقش و جایگاه زنان در رژیم صهیونیستی منتشر کرد و نوشت:
بیایید با این گزاره شروع کنیم که احتمالاً دور از تصورمان است: «براساس گزارشی که مرکز دموکراسی اسرائیل در ابتدای سال ۲۰۲۳ منتشر کرد، آمارهای جهانی نشان میدهد برابری دستمزد زنان و مردان در سرزمینهای اشغالی بسیار فاجعه و در رتبه ۱۰۵ جهانی و در میزان نقش آفرینی زنان در پستهای مدیریتی یکی از پایین ترینها در میان کشورهای توسعهیافته و درحال توسعه با رتبه ۶۶ جهانی است.»
نرخ فرزندآوری در سرزمینهای اشغالی ۲.۹ است که بین زنان سکولار، زنان عرب اسرائیلی و زنان حریدی یعنی مذهبیهای تندرو متفاوت است. اکنون نرخ فرزندآوری در زنان حریدی ۶.۶ در عربها ۳.۱ و در سکولارها ۲.۲ است.
به طور کلی دو مسأله در اسرائیل در خصوص زنان همیشه مطرح و چالشی بوده است؛ سربازی زنان و حضور زنان در سیاست که بررسی خواهیم کرد:
زنان اسرائیلی در سیاست حضور پررنگی ندارند. از زمانی که گلدامایر بین سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴ نخستوزیر رژیم صهیونیستی بود، دیگر هیچ زنی به این کرسی نرسید و در لیست اعضای سازمان OECD، اسرائیل دارای طولانیترین زمان عدم رسیدن فرصت قرار گرفتن یک زن در رأس دولت است. OECD یعنی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی مجموعهای است که در حال حاضر ۳۷ عضو دارد. سازمانی که بیشتر کشورهای اروپایی و چند کشور غیر اروپایی از جمله کانادا، مکزیک، ژاپن، کره، دانمارک، نروژ، ترکیه و آمریکا عضو آن هستند.
همانگونه که میدانید کنست یا همان پارلمان، اصلیترین مؤلفه شکل دهنده سیاست و تنها انتخابات درون سرزمین اشغالی است. انتخابات شهرداریها هم برگزار میشود که اهمیت چندانی ندارد. لیستهای انتخاباتی کنست که با رأی مستقیم صهیونیستها انتخاب میشوند، نخستوزیر را انتخاب میکنند.
در آخرین انتخابات کنست که سال ۲۰۲۲ برگزار شد، ۲۹ کرسی از ۱۲۰ کرسی به زنان رسید، یعنی حدود ۲۵ درصد. حضور زنان در کنست در ابتدای اعلام موجودیت جعلی رژیم کمتر از ۱۰ درصد بوده است. این رقم در دهههای ۷۰، ۸۰ و ۹۰ میلادی نه تنها بیشتر نشد بلکه کاهش هم یافته و به ۷ تا ۱۱ صندلی از ۱۲۰ صندلی (زیر ۱۰ درصد) رسید.
اما از سال ۲۰۰۰ متأثر از فضای بینالمللی تعداد زنان به مرور افزایش یافت. تا اینکه در سال ۲۰۱۵ به ۲۹ کرسی رسید. البته ذکر این نکته هم ضروری است که در انتخابات اخیر ۲۹ زن مستقیم از لیستهای انتخاباتی وارد کنست شدند. اما به واسطه قانونی که به وزرا اجازه میدهد از کنست انصراف داده و هم لیستی آنان جایگزین شان شود، اکنون تعداد زنان در پارلمان ۳۵ نفر است.
مسأله دیگری که باید به آن پرداخت و مسأله زنان در اسرائیل است، سربازی زنان است. رژیم صهیونیستی جزو ۱۰ ارتشی است که سربازی زنان در آنها اجباری است. کشورهایی مثل کیپ ورد، اریتره، سوئد، امارات، نروژ و جمهوری چاد در کنار گرجستان، چین و کره شمالی دارای سربازی اجباری زنان هستند. اسرائیل با داشتن سربازی ۲۴ ماهه برای زنان رکورددار هم هست.
زنان در اسرائیل سعی میکنند از معافیتهای مختلف مثل ازدواج، بارداری، دلایل مذهبی (حریدی) و بیماری بهره ببرند و از سربازی فرار کنند. براساس آمار سال ۲۰۲۱ فرار از سربازی از طریق کسب معافیتهای مختلف به ۴۵ درصد رسیده است که نشان از عدم تمایل جدی زنان برای حضور در سربازی است. افزایش اخبار حول تجاوز به زنان و مسائل جنسی در ارتش در کنار افزایش زنان در یگانهای نظامی بر این مسأله یعنی تلاش برای فرار از سربازی افزوده است.
تا پیش از سال ۲۰۰۰ نیازی به حضور زنان در یگانهای نظامی نبود. اما درصد سربازان زن در مواضع رزمی از ۳ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۸ درصد در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است. همچنین ارتش اسرائیل در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که ۹۲ درصد از یگانهای نظامی این رژیم برای عضویت زنان در دسترس هستند.
سرزمینهای اشغالی بهواسطه حضور طیف زیادی از تفکرات یهودی و حریدی در کنار موج فمینیسم و لیبرالی در خصوص زنان، موجب شده مسأله زنان جزو مسائل جدی و پربازتاب قرار بگیرد. این مسأله وقتی درگیر یک دوگانه روبهرویش یعنی جریان اسلامگرایی و مسلمان فلسطینی میشود، پررنگتر هم میشود. آگام برگر، اسیر زن آزاد شده اسرائیلی در مصاحبهای میگوید: «نیروهای حماس به ما اجازه میدادند از رادیو و تلویزیون استفاده کنیم. روزنامه میخواندیم و ما بعد از ۷ اکتبر عید حانوکا را جشن گرفتیم و در کنار دریا گردش کردیم! نزد آنان زن مقدس است. زن آنجا ملکه است!»