۲ هدف مهم ترکیه در الجزایر

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سفر هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه به الجزایر، از خبرهایی است که یک بار دیگر اهمیت قاره آفریقا برای سیاست خارجی ترکیه را پیش می‌کشد. الجزایر یکی از مهمترین شرکای تجاری ترکیه در آفریقا است و از نظر تنوع بخشیدن به منابع واردات انرژی ترکیه از جایگاه مهمی برخوردار است.

مهمترین هدف وزیر امور خارجه ترکیه از سفر به الجزایر، شرکت در سومین نشست شورای عالی همکاری‌های استراتژیک بین دو کشور است. در این سفر، انتظار می‌رود فیدان علاوه بر احمد عطاف وزیر امور خارجه، با عبدالمجید التبون رئیس‌جمهور نیز دیدار کند و سرکنسولگری ترکیه در شهر وهران افتتاح شود. 

ترکیه و الجزایر طی سالیان گذشته تلاش کرده‌اند مبادلات تجاری خود را افزایش دهند اما با این حال هنوز هم رسیدن به هدف ۱۰ میلیارد دلاری، متحقق نشده است.

فیدان به دنبال آن است تا علاوه بر همکاری دوجانبه، در این سفر با مقامات الجزایر درباره مسائل منطقه‌ای و جهانی، به‌ویژه تحولات در لیبی، سوریه و نوار غزه نیز رایزنی کند.

چرا الجزایر برای ترکیه مهم است؟
الجزایر به عنوان پهناورترین کشور قاره آفریقا، طی سالیان گذشته، همواره یکی از کانون‌های مهم سیاست خارجی ترکیه در حوزه عربی – آفریقایی بوده است. 

زمانی که رجب طیب اردوغان در ترکیه به عنوان نخست وزیر به قدرت رسید، شمار کشورهای میزبان سفارتخانه‌های ترکیه در قاره آفریقا کمتر از ۲۰ مورد بود. اما حالا ترکیه در ۴۶ کشور آفریقایی سفارتخانه دارد و وزارت امور خارجه ترکیه تلاش کرده تا راه را برای پیمانکاران ترک باز کند و پروژه‌های کلانی همچون آب، گاز، برق و زیرساخت‌های ارتباطی به دست شرکت‌های ترکیه‌ای بیفتد. 

الجزایر به دلیل دارا بودن منابع طبیعی غنی، به‌ویژه در بخش انرژی، یکی از بزرگ‌‌ترین تولید کنندگان نفت و گاز در جهان است و حالا کشورهایی همچون اسپانیا و ایتالیا، وابستگی بالایی به منابع الجزایر دارند. 

الجزایر یکی از بزرگ‌‌ترین تولیدکنندگان گاز طبیعی در جهان، حدود ۲۰ درصد از واردات گاز اروپا را تامین می‌ کند. اما نفت و گاز فقط یکی از بخش‌هایی است که توجه دولت ترکیه را جلب کرده و مشارکت در بهره برداری معادن غنی فسفات، آهن، طلا، اورانیوم و روی الجزایر، از مهمترین اهداف هاکان فیدان وزیر امور خارجه و آلپ ارسلان بیرقدار وزیر انرژی، معادن و منابع طبیعی ترکیه است. 

اگر چه ۸۰ درصد از مساحت گسترده الجزایر را بیابان تشکیل داده، اما این کشور آفریقایی ظرفیت بالایی در زمینه جذب گردشگر دارد و آژانس‌های توریستی ترکیه امیدوارند که بتوانند در ایجاد زیرساخت‌های گردشگری الجزایر و بهره برداری از آنها شریک شوند. 

آن هم در شرایطی که دولت الجزایر با ارایه مشوق‌‌هایی مثل معافیت‌‌های مالیاتی، در تلاش است سرمایه‌گذاران خارجی را جذب کند.

الجزایر با موقعیت استراتژیک و به عنوان یکی از کشورهای مهم آفریقا و مدیترانه، نزدیکی به اروپا و دسترسی به بازار‌های آفریقا و خاورمیانه، به یک پل ارتباطی مهم تبدیل شده است. 

در عین حال، مجاورت این کشور با تونس و لیبی و توجه ویژه ترکیه به تحولات مرتبط با فعالیت جریانات اخوانی در این دو همسایه الجزایر، باعث شده که توسعه روابط به شکل جدی در دستور کار قرار بگیرد. 

تقریباً ۱۴۰۰ شرکت ترک که ۶۰ فقره آنها شرکت های پیمانکاری هستند در الجزایر ثبت شده اند. سرمایه گذاری مستقیم ترکیه در الجزایر به ۶ میلیارد دلار و حجم کل تجارت در سال ۲۰۲۴ به ۶.۴۲ میلیارد دلار رسیده است.

دو خواسته طلایی اردوغان از الجزایر
ترکیه به عنوان کشوری وابسته به واردات انرژی، همواره به دنبال آن است تا در حوزه ترانزیت، به یک قدرت بین‌المللی تبدیل شود. 

یکی از چالش‌های اردوغان در این مسیر، روابط مستحکم بین الجزایر و کشورهای اروپایی و به ویژه ایتالیا و اسپانیا است. اما آنکارا در افق دوردست خود، هدف بلندپروازانه‌ای را جستجو می‌کند که عبارت است از تلاش برای به دست آوردن توافقی که کل صادرات نفت و گاز از الجزایر به کشورهای اروپایی، در چارچوب یک قرارداد جدید و با شرط مشارکت ترکیه در توسعه زیرساخت‌ها به صورت انحصاری تعریف شود. 

در سفر هاکان فیدان، مقدمات سفر رسمی عبدالمجید تبون رئیس جمهور الجزایر به ترکیه نیز بررسی می‌شود و قرار است توافقنامه‌های جدیدی بین دو کشور امضا شود. 

اما هنوز مشخص نیست که اهداف ترکیه در حوزه انرژی الجزایر تا چه اندازه مورد استقبال قرار بگیرد. چرا که در چند سال اخیر، الجزایر به عنوان یک تامین‌کننده مطمئن برای اروپا عمل کرده و خوشبینانه است اگر قرار باشد در این حوزه، همکاری با ترکیه بر رقبایی همچون شرکت‌های اروپایی ترجیح داده شود.

 اما دومین خواسته مهم اردوغان و فیدان در الجزایر، این است که بخش مهمی از ارتش، نیروی هوایی و پلیس، به تسلیحات و تجهیزات تولید شده در صنایع دفاعی ترکیه وابسته شود. 

فروش پهپادهای بیرقدار، سلاح انفرادی، تجهیزات جنگ الکترونیک، نفربر نظامی و ادوات مورد استفاده پلیس، از اهداف مهم ترکیه است. طی چند سال گذشته، اردوغان به خودکفایی صنایع دفاعی کشورش اهمیت فراوانی داده و این موضوع به یکی از مهمترین سرفصل‌های توسعه روابط با کشورها تبدیل شده است.  

به نوشته مامون عویر، استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل الجزایری «از سال ۲۰۱۵ میلادی و به ویژه پس از خروج فرانسه، نفوذ ترکیه در غرب آفریقا و منطقه ساحل از این کشور افزایش یافته است. آنکارا در روابط خود با کشورهای ساحل، امنیت و اقتصاد را در اولویت قرار داده و علاوه بر حضور نظامی در لیبی و سومالی، قراردادهای امنیتی بسیاری با کشورهای منطقه مانند موریتانی، نیجر، چاد، لیبی، مالی و سودان امضا کرده است. چنین وضعیتی از برخی جهات، می تواند الجزایر را نگران کند. چرا که الجزایر خواهان همکاری اقتصادی است اما هرگونه حضور نظامی خارجی را بر نمی تابد».

 به ویژه در شرایطی که اردوغان آشکارا گفته: «هیچکس نمی تواند ترکیه را در داخل مرزهای خود محصور کند. ترکیه را نمی توان محدود کرد یا از سرنوشت اجتناب ناپذیرش دور نگه داشت. ترکیه نقطه ای نیست که محدود به وسعت ۷۸۰ هزار کیلومتر مربع باشد. ما باید مأموریتی را که تاریخ به عنوان یک ملت برای ما محول کرده، ببینیم، بپذیریم و بر اساس آن عمل کنیم، کسانی که می پرسند ترکیه در لیبی و سومالی چه می کند، ممکن است نتوانند این مأموریت را درک کنند».

پایان