علائم اولیه ام اس که زنگ خطر است را بشناسید

در دنیای امروز که سرعت و استرس زندگی بالا رفته، اختلالات عصبی نیز بیش از پیش دامنگیر همه ما شده است. یکی از بیماری هایی که می تواند سلامت و کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) است. شاید بسیاری از افراد با احساس ضعف، خستگی یا بی حسی ناگهانی روبه رو شوند و دلیل آن را ندانند. اگر شما هم نگران علائم اولیه ام اس هستید و می خواهید با نشانه ها و تفاوت هایش آشنا شوید، این مطلب از شادمگ پاسخی روشن و علمی به نیاز شما خواهد بود.

علت بیماری ام اس چیست ؟

علت دقیق ابتلا به بیماری ام اس هنوز به طور کامل شناخته نشده است. اما اغلب پژوهشگران آن را ناشی از واکنش اشتباه سیستم ایمنی بدن می دانند که به اشتباه به پوشش اعصاب (میلین) حمله می کند. البته این را هم باید گفت که عوامل ژنتیکی هم در ابتلا به این عارضه نقش کلیدی دارند. به طوری که داشتن سابقه خانوادگی باعث می شود که احتمال بروز بیماری در فرد افزایش پیدا کند. عوامل محیطی مانند ویروس ها، کمبود ویتامین D و سیگار کشیدن هم در بروز بیماری نقش موثری دارند.

علائم اولیه ام اس خفیف چیست ؟

علائم اولیه ام اس می توانند بسیار مبهم باشند و اینکه در هر فرد هم به صورت متفاوت بروز کنند. از شایع ترین نشانه ها می توان به مواردی از قبیل:

• ضعف و خستگی ساده
• بی حسی یا گزگز دست و پا و اندام ها
• سرگیجه ملایم
• اختلال ضعیف در تعادل و تاری دید اشاره کرد.

شایان ذکر است که این بیماری ممکن است به صورت آهسته و تدریجی یا حتی ناگهانی بروز کند. به طور معمول در گام های اول این بیماری، علائم ناشی از آن با استراحت موقت بهبود می یابند. اما به مرور زمان، علائم شدت یافته و پایدار می شود. بنابراین توجه به این نشانه ها و مشورت سریع با متخصصان می تواند در کنترل بیماری و کند کردن روند پیشرفت آن نقش مهمی داشته باشد.

علائم ام اس خاموش

همانطور که گفته شد بیماری ام اس زمانی که در مراحل ابتدایی باشد با یک سری علائم اولیه خفیف خود را نشان می دهد. به طوریکه حتی ممکن است به سختی علائم اولیه ام اس را تشخیص داد. این علائم خاموش مثل خستگی بی دلیل، احساس ضعف عضلانی یا کمی اختلال در حافظه، معمولاً جدی تلقی نمی شوند اما می توانند سرآغازی بر بیماری باشند.

مهم ترین نکته اینجاست که فرد معمولاً علت مشخصی برای این احساسات پیدا نمی کند و آنها را به تنش یا فشارهای روزمره نسبت می دهد. اگر این علائم تکرار شد یا با سایر نشانه ها همراه شد، پیگیری پزشکی الزامی است. در ادامه با جزئیات کامل در مورد علائم ام اس خاموش صحبت می کنیم:

دوبینی یا تاری دید

یکی از هشداردهنده ترین علائم اولیه ام اس، مشکلات بینایی همچون دوبینی و تاری دید است. این نشانه ها معمولا به صورت ناگهانی رخ داده و در یک یا هر دو چشم ظاهر می شوند. علت اصلی این مشکل آسیب به عصب بینایی توسط روند التهابی ام اس است که انتقال صحیح پیام های بینایی را مختل می کند. بیماران ممکن است با کاهش دید، دید مه آلود یا تغییر رنگ تصاویر مواجه شوند. گاهی این مشکلات با درد در حرکات چشم نیز همراه است.

سرگیجه

سرگیجه یکی دیگر از علائم شایع در مبتلایان به ام اس است و معمولاً به صورت احساس چرخش محیط یا سبکی سر خود را نشان می دهد. البته این حالت می تواند با مشکلات دیگری مانند عدم تعادل، مشکل در بینایی و ضعف عضلات همراه باشد. گاهی سرگیجه آن قدر شدید می شود که فرد دچار ناپایداری در راه رفتن یا حتی افتادن گردد. شدت و فراوانی حملات سرگیجه متفاوت بوده و ممکن است به صورت گذرا یا برای مدت طولانی باقی بماند. اگر سرگیجه به شکل غیرمعمول تکرار شد، باید به پزشک مراجعه کرد.

گزگز دست و پا

گزگز یا سوزن سوزن شدن اندام ها، یکی دیگر از رایج ترین علائم اولیه ام اس است که اغلب در دست ها و پاها احساس می شود. این حالت به دلیل آسیب به رشته های عصبی ایجاد می شود و معمولاً با بی حسی یا مورمور شدن نیز همراه است. گاهی این احساس خفیف و گذراست اما در برخی موارد به طور مداوم ادامه می یابد. این نشانه ها ممکن است با ضعف عضلانی یا کاهش قدرت در حرکات اندام ها تکمیل گردد. پس اگر این احساسات ادامه دار یا همراه با سایر اختلالات عصبی ظاهر شدند، بایستی جدی گرفته شوند.

بی حسی دست و پا

یکی دیگر از علائم اولیه ام اس خاموش که بایستی در همان روزهای آغازین جدی گرفته شود بی حسی دست ها و پاهاست. لازم به گفتن است که این علامت نتیجه حمله سیستم ایمنی به غلاف پوشاننده اعصاب می باشد که باعث اختلال در انتقال سیگنال های عصبی می شود. به طوری که فرد ممکن است احساس کند بخشی از بدنش کاملاً حس ندارد یا واکنش اش به لمس کاهش یافته است. بی حسی معمولا یک طرفه است اما گاهی به دو سمت هم گسترش می یابد. این موضوع می تواند در آغاز بیماری متناوب ظاهر شود اما با پیشرفت آن، استمرار بیشتری خواهد یافت.

مشکل در تعادل

مشکل در تعادل یکی دیگر از نشانه های بارز در مراحل ابتدایی ام اس است. این مشکل اغلب به دلیل آسیب به بخش هایی از مغز که مسئول کنترل تعادل بدن هستند ایجاد می شود. بیماران ممکن است دچار لنگیدن، لرزش یا بیثباتی هنگام راه رفتن شوند. گاهی نیز ایستادن طولانی یا تغییر جهت ناگهانی برایشان دشوار است. این اختلالات می توانند گذرا یا پایدار باشند و در صورت شدید شدن، فعالیت های روزمره مانند راه رفتن یا حتی نشستن را مختل کنند.

علائم اولیه ام اس در زنان

اگرچه نشانه های ام اس در مردان و زنان مشابه است اما تأثیرات هورمونی می تواند شدت و تنوع علائم را در زنان بیشتر کند. به طوریکه زنان مبتلا به این بیماری بیشتر با خستگی، گرفتگی عضلات، مشکلات مثانه و بی حسی اندام ها روبه رو می شوند. اختلالات جنسی، درد هنگام رابطه و مشکلات بینایی هم از دیگر علائم شایع است. در برخی موارد ضعف یا کرختی پاها و بروز احساسات متغیر نیز تجربه می شود. از این رو توجه ویژه زنان به تغییرات فیزیکی و مراجعه به پزشک، به افزایش احتمال تشخیص زودهنگام و کنترل موفق تر بیماری کمک می کند.

علائم بیماری ام اس در مردان

هرچند مردان نسبت به زنان کمتر دچار بیماری ام اس می شوند، اما معمولاً شدت علائم در آن ها بیشتر است. علت اصلی این تفاوت هنوز کاملاً مشخص نیست اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمونی و محرک های محیطی مانند عفونت ها و وضعیت جغرافیایی جزو عواملی هستند که زمینه را برای ابتلا مردان به این بیماری فراهم می کنند. اگرچه نباید از پارامترهای مهم دیگری همچون سبک زندگی ناسالم، استرس های مزمن و مصرف دخانیات که ریسک ابتلا به بیماری ام اس در مردان را افزایش می دهند غافل شد. شناخت این عوامل و مراقبت پیشگیرانه می تواند به مردان کمک کند تا روند بیماری را بهتر مدیریت و از پیشرفت سریع آن جلوگیری نمایند.

تفاوت علائم ام اس و کم خونی

اگرچه هر دو بیماری ممکن است نشانه هایی همچون خستگی و ضعف ایجاد کنند، اما ماهیت آن ها متفاوت است. ام اس یک بیماری خودایمنی است که مستقیماً سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می دهد و نشانه هایی مثل بی حسی، مشکلات بینایی، اختلال در حرکت و تعادل را به همراه دارد.

در مقابل کم خونی به دلیل کمبود یا ناکارآمدی گلبول های قرمز خون بروز می کند و بیشتر باعث خستگی مفرط، رنگ پریدگی، تنگی نفس و سرگیجه می شود. از این رو بررسی دقیق علائم و انجام تست های تخصصی می تواند به تمایز دقیق این دو کمک کند و مانع از تشخیص اشتباه گردد.