روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی + بمباران شیمیایی سردشت

به گزارش خبرگزاری ایمنا، در تقویم جمهوری اسلامی ایران هشتم تیر روزی است که برای مقابله با به‌کارگیری سلاح‌های شیمیایی و میکروبی تعیین و اعلام شده است، چرا که در چنین روزی در جریان جنگ تحمیلی هشت‌ساله عراق علیه ایران، رزمندگان ما و اهالی در منطقه سردشت مورد حمله و بمباران شیمیایی توسط رژیم بعث عراق قرار گرفتند.

روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی چیست؟

هواپیماهای بمب‌افکن عراقی با بمب‌های شیمیایی هفتم و هشتم تیر ۱۳۶۶ به مناطق پرازدحام و متراکم جمعیتی شهر سردشت حمله کردند و زن و کودک و مردم بی‌گناه آن شهر و اطراف آن را آماج گازهای کشنده و دهشتناک شیمیایی قراردادند. به‌همین دلیل هشتم تیرماه سالروز بمباران شیمیایی سردشت، روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی نام‌گذاری شده است.

جنگ افزارهای شیمیایی چیست؟

جنگ‌افزارهای شیمیایی ابزارها یا موادی هستند که به وسیله آن‌ها انسان‌ها و یا موجودات زنده را هدف قرار می‌دهند. در اثر تماس مستقیم این مواد با هر قسمت از بدن جاندار، بدن وی آلوده شده و جاندار به انواع بیماری‌ها مبتلا می‌شود. این مواد می‌توانند به صورت جامد، مایع یا گاز استفاده شوند.

به عبارت دیگر عوامل شیمیایی به ترکیباتی اطلاق می‌شود که در صورت کاربرد مؤثر علیه انسان، حیوان یا گیاه، منجر به مرگ یا ضایعات قابل توجه دائمی یا موقتی در ساختار اندامی آن‌ها می‌شود.

جنگ‌افزارهای شیمیایی از نظر نظامی به شش گروه سمی و کشنده، ناتوان‌کننده، استفاده برای کنترل اغتشاش‌ها، دودزا، ضد گیاه و شعله‌ها و آتش‌زا تقسیم می‌شوند.

انواع سلاح‌های شیمیایی

در طول جنگ ایران و عراق، عراق از انواع مختلفی از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرد. اصلی‌ترین این سلاح‌ها عبارت بودند از: گاز خردل، گاز اعصاب (سارین، تابون و وی ایکس) و عوامل تاول‌زا؛ این سلاح‌ها در بمب‌های هواپیما، گلوله‌های توپخانه و خمپاره‌ها مورد استفاده قرار گرفتند.

این سلاح‌ها بر اساس اثرات مختلفی که بر بدن افراد می‌گذارد، به ۳ دسته تقسیم می‌شوند:

• سلاح‌هایی که روی سیستم عصبی بدن تأثیر می‌گذارند.
• سلاح‌هایی که عوارض پوستی به دنبال دارند.
• سلاح‌هایی که اختلال تنفسی به همراه دارد.

شهرهایی که در جنگ تحمیلی قربانی بمباران شیمیایی شدند

بمباران شیمیایی سومار

۳۶ سال پیش شش فروند هواپیمای بمب‌افکن ارتش بعث عراق بعد از ورود به حریم هوایی ایران، از آسمان کرمانشاه عبور کردند و خود را به شهر مرزی سومار رساندند و بمب‌های شیمیایی را بر سر مردمان این شهر فرو ریختند، در همان لحظات اول، ۱۶۰ نفر از کسانی که در معرض گازهای شیمیایی قرار گرفته بودند، به طرز فجیعی شهید شدند، آمار مجروحان، تکان‌دهنده بود، نزدیک به ۱۵۰۰ نفر مسموم یا مجروح شده بودند؛ بخش عمده شهدا و مجروحان، کودکان، زنان و اعضای کادر درمان بیمارستان صحرایی بودند، تهاجم آن روز، به دفعات و در قالب تسلیحات شیمیایی و معمولی ادامه یافت.

بمباران شیمیایی سردشت

ساعت چهار و نیم عصر هشتم تیر سال ۱۳۶۶ هواپیماهای جنگی ارتش بعث عراق، چهار نقطه شهر سردشت و سه نقطه در روستاهای اطراف آن را در استان آذربایجان‌غربی و کنار مرز عراق با هفت بمب شیمیایی خردل و تاول‌زا مورد حمله قرار دادند، دو بمب در بازار و دو بمب دیگر به دو منطقه مسکونی اصابت کرد و بقیه در باغ‌های مجاور شهر افتاد.

در همان لحظات اولیه ۲۰ نفر شهید و حدود دو هزار نفر مجروح شدند، در آن زمان شهر سردشت، شهری کاملاً غیرنظامی و مسکونی و دارای ۱۸ هزار نفر جمعیت بود، گرچه این شهر چند بار مورد بمباران هواپیماهای نظامی عراق قرار گرفته بود، اما کسی توقع حمله شیمیایی با آن ابعاد را نداشت.

ناآشنا بودن مردم با تبعات و آثار گاز خردل، آشنا نبودن مردم در مورد چگونگی رویارویی با سلاح‌های شیمیایی و اصابت بمب‌ها به بازار و مناطق پر رفت و آمد شهری باعث افزایش شمار مصدومان و قربانیان این فاجعه شد.

حلبچه و کردنشین‌های عراقی

۲۵ اسفند سال ۱۳۶۶، هم‌زمان با شروع عملیات والفجر ۱۰ توسط رزمندگان ایرانی در منطقه کردنشین حلبچه که تصرف بخش‌هایی از کردستان عراق را به همراه داشت، دولت بعث با دستور مستقیم صدام اقدام به بمباران شیمیایی مردم خود در منطقه حلبچه کرد، صدام به پسرعمو و معاون خود، علی حسن المجید معروف به علی شیمیایی، دستور بمباران شیمیایی این مناطق را داد، بر اساس بررسی‌های سازمان ملل متحد که بعدها در قالب یک گزارش منتشر شد، در این حمله، از گاز خردل و چند ماده شیمیایی عامل اعصاب نامعلوم، استفاده شده بود.

در پی این حمله که به‌عنوان بخشی از عملیات «انفال» مشهور است، حدود پنج هزار نفر از مردم حلبچه عراق که بیشتر غیرنظامی بودند به شکل فجیعانه‌ای و تنها ظرف چند دقیقه جان خود را از دست دادند، همچنین به گفته منابع، نزدیک به ۱۰ هزار نفر از مردم این منطقه مصدوم شدند که شاید هنوز هم یادگاری‌های تلخ آن فاجعه را در نفس‌های خسته خود احساس کنند.

بمباران شیمیایی نودشه

یک روز پس از آن در حالی که چشم تمام دنیا معطوف به بمباران شیمیایی شهر حلبچه عراق بود، مردم مظلوم و بی‌گناه شهر مرزی نودشه نیز آماج حملات شیمیایی هواپیماهای عراقی قرار گرفتند.

شهر نودشه از توابع شهرستان پاوه در استان کرمانشاه، بیست‌وششم اسفند سال ۱۳۶۶ رأس ساعت ۱۰:۱۱ صبح «یک روز بعد از بمباران شیمیایی حلبچه» توسط چند فروند هواپیمای سوخو ۲۴ رژیم بعث عراق مورد حمله شیمیایی قرار گرفت و برگ دیگری بر تاریخ جنایات سفاکان رژیم بعث عراق را اضافه شد که در دو نوبت شهر نودشه و مردم مظلوم را ددمنشانه آماج بمب‌های شیمیایی قرار داد.