تصویر قهرمانی کشتی جهان در توییتر فارسی
باشگاه خبرنگاران جوان؛ محمد تقی‌زاده* – قهرمانی تیم ملی کشتی ایران، تنها یک موفقیت ورزشی نبود؛ بلکه به یک شادی فراگیر اجتماعی تبدیل شد. هشتگ‌هایی مانند #قهرمانان_ایران، #کشتی_فرنگی و #افتخار_ملی در ساعات اولیه پس از قهرمانی، به ترند اول توییتر فارسی تبدیل شدند و حتی در برخی کشورها مانند ترکیه، روسیه و آذربایجان نیز مورد توجه قرار گرفتند.
تحلیل داده‌های شبکه‌های اجتماعی نشان داد که در ۲۴ ساعت نخست پس از قهرمانی، بیش از ۱۰۰ هزار پست مرتبط با این رویداد فقط در اینستاگرام و ایکس (توییتر) منتشر شده و مجموع بازدیدها در توییتر و اینستاگرام از مرز ۴۰ میلیون عبور کرده است.
بر اساس داده‌ها، کشتی در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی (به‌ویژه در توییتر فارسی) همچنان نمادی از ورزشی ملی است؛ جایی که ورزشکاران فراتر از دعواهای سیاسی، جایگاه «افتخار ملی» پیدا می‌کنند.
در این ماجرا نیز مانند بسیاری از موضوعات جریان‌ساز، پای سیاست به ماجرا باز شده است: دوگانه حامیان نظام و مخالفان (عمدتاً سلطنت‌طلبان)، نقش خود را در این میدان ورزشی بازتولید کردند. این تقابل، نشان‌دهنده‌ی آن است که حتی موضوعات ورزشی در توییتر فارسی به‌سادگی به عرصه‌ای برای بازنمایی هویت سیاسی و ملی تبدیل می‌شوند.
حمایت پررنگ از علیرضا دبیر؛ رئیس فدراسیون کشتی، نشان می‌دهد که کاربران (حتی فراتر از تقسیم‌بندی‌های سیاسی) علاقه دارند موفقیت را به مدیریت حال حاضر نسبت دهند و یک «قهرمان نهادی» بسازند. در سطح رسانه‌ای، این نزاع سبب شد موضوع کشتی بیش از پیش در فضای توییتر مورد توجه قرار گیرد.
بررسی این این داده‌ها نکته‌ا‌ی کلیدی را آشکار می‌کند: ظرفیت بالای بسیج هواداری در شبکه‌های اجتماعی به نفع روایت رسمی. در فضای شبکه‌های اجتماعی، چهره‌بودن ورزشکار مهم‌تر از صرفاً مدال‌آور بودن اوست.
مسابقات کشتی ۲۰۲۵ در توییتر فارسی به نوعی میدان چندلایه بود:
۱. لایه‌ی ملی‌گرایانه (افتخار به قهرمانان).
۲. لایه‌ی سیاسی-قطبی (حامی/مخالف نظام)
۳. لایه‌ی مدیریتی (دبیر/خادم).
۴. لایه‌ی فردی-ستاره‌ای (زارع، عموزاد، نخودی)
نکته‌ی مهم این است که ورزش (به‌ویژه کشتی به‌عنوان رشته‌ای هویت‌ساز در ایران) در توییتر نه تنها موضوعی ورزشی، بلکه آیینه‌ای از منازعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است.
الف: تحلیل مضمون توییت‌های پربازدید
بررسی توییت‌هایی که ۸۰ درصد بازدید‌های کاربران را شامل می‌شدند، منتج به استخراج هشت مضمون پرتکرار در توییتر فارسی در ارتباط با نظرات کاربران درباره کشتی ایران و مسابقات جهانی ۲۰۲۵ شد که در گراف زیر، درصد فراوانی مضامین ارائه شده است:
مهمترین پیش‌بینی به «تقویت عملکرد کشتی ایران با حمایت از مربیان داخلی» اختصاص دارد که امتیاز ۳۳.۷۳ را کسب کرده است. این نشان می‌دهد که تمرکز بر تقویت توانمندی‌های مربیان محلی بیشترین تاثیر را بر موفقیت کشتی خواهد داشت.
بهبود تکنیک‌ها و استراتژی‌ها به طور قابل‌توجهی برای آینده کشتی اهمیت دارد. مدیران و تأکید بر اهمیت هدایت و راهبری در ورزش، اعم از مربیان یا مقامات راهبری، برای موفقیت کشتی در آینده بسیار مهم است. راه‌اندازی مدارس تخصصی برای آموزش کشتی به نوجوانان و جوانان نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اهمیت تحقیقات و مطالعات علمی برای حمایت از پیشرفت ورزشکاران نیز موردتوجه قرار گرفته است. توسعه و گسترش حضور ایران در مسابقات جهانی کشتی به‌عنوان یک استراتژی مهم در نظر گرفته شده است.
تبلیغ و ترویج کشتی از طریق رسانه‌ها برای افزایش آگاهی عمومی نیز یکی دیگر از پیشنهاد‌ها است. پیداکردن و پرورش استعداد‌های جوان برای تضمین آینده کشتی نیز در اولویت قرار دارد، هرچند به‌اندازه دیگر موارد مهم نیست.
این داده‌ها به‌طورکلی نشان‌دهنده یک رویکرد گسترده برای بهبود وضعیت کشتی ایران است که بیشتر بر تقویت مربیان، استراتژی‌ها و رهبری در کشتی تمرکز دارد.
در ادامه مصادیق مضامین بالا به طور عینی‌تر و به‌صورت نمونه‌ای ارائه شده است:
۱. تمجید از پیروزی و افتخارآفرینی مدال‌آوران کشتی
اصلی‌ترین و پرتکرارترین مضمون تمجید از کشتی‌گیران بوده که از بالاترین مقام رسمی کشور تا مدیران و مردم آن را نشر و بازنشر دادند.
۲. خبررسانی لحظه‌به‌لحظه از مسابقات و مدال‌ها
همراهی و تمجید از ورزشکاران به‌جز ابراز مستقیم این مضمون، از طریق انتشار خبر‌های پیروزی و موفقیت ورزشکاران نیز صورت گرفت که بخش مهمی از مضامین مدال‌آوران را شامل شده است.
۳. لوث کردن قهرمانان کشتی از سوی سلطنت‌طلبان
بلافاصله بعد از خوشحالی و تحسین و تمجید کاربران داخلی و شناسنامه‌دار داخلی، کاربران ناشناس و وابسته به طیف سلطنت‌طلب به ایجاد یک دوقطبی و تخریب این اتفاق و برهم‌زدن خوشحالی کاربران پرداختند که یکی از مضامین این روایتگری، لوث کردن موفقیت‌ها و تضعیف جایگاه ایران به روش‌های مختلف بود.
۴. مخالفت‌ها و موافقت با رسول خادم
یکی دیگر از محور‌های پرتکرار، حمله به رسول خادم به‌عنوان یکی از مهمترین چهره‌هایی کشتی ایران و رئیس سابق فدراسیون کشتی بود. این مضمون به طور مشخص‌تر از سوی کاربران داخلی مطرح و گسترش یافت.
۵. تشکر و قدردانی از ریاست علیرضا دبیر
بحث و نظر درباره علیرضا دبیر به‌عنوان یکی از مهمترین مدیران کشتی ایران و متولی اصلی فنی و مدیریتی پیروزی‌های اخیر از مهمترین و پرتکرارترین مضامین این موضوع بود. نکته حائز اهمیت در این محتوا‌ها این بود که حتی مخالفان فکری و سیاسی علیرضا دبیر نیز دستاورد‌های فنی و ورزشی او را ستودند.
۶. تشکیل دوقطبی خادم دبیر
بحث درباره مدیریت علیرضا دبیر و رسول خادم به‌عنوان دو مربی و هدایت‌گر تیم‌های کشتی ایران در سال‌های اخیر به تولید مضامین درباره آنها معطوف و محدود نشد و یک دوقطبی کاملاً روشن درباره موفقیت‌ها و ضعف‌های هر کدام در میان کاربران توییتری شکل گرفت.
ب: کدام کشتی‌گیران بیشتر موردتوجه و تکرار کاربران بودند؟
این گراف به‌نوعی نظرسنجی‌ای را نشان می‌دهد که کدام مدال‌آوران کشتی بیشترین توجه را از کاربران به خود جلب کرده‌اند. امیرحسین زارع به طور قابل‌توجهی بیشترین توجه را به خود جلب کرده است. این نشان می‌دهد که او یکی از برجسته‌ترین کشتی‌گیران مورد توجه در جامعه ایرانی است.
رحمان عموزاد بعد از امیرحسین زارع در جایگاه دوم قرار دارد که نشان‌دهنده محبوبیت و موفقیت او در میان کاربران است.
محمد نخودی دیگر کشتی‌گیر برجسته‌ای است که در این لیست قرار دارد و توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
امیرعلی آذرپیرا نیز جایگاه خوبی در این نظرسنجی دارد، اگرچه تفاوت زیادی با نفرات بالا ندارد.
پیام احمدی در رده بعدی قرار دارد که نشان می‌دهد او نیز در کشتی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد.
سعید اسماعیلی کمتر از برخی دیگر توجه جلب کرده، اما هنوز در لیست کشتی‌گیران پرطرف‌دار قرار دارد.
دانیال سهرابی نیز به طور چشمگیری موردتوجه قرار گرفته است.
امیرحسین فیروزپور نیز جایگاه مناسبی در این نظرسنجی دارد.
احمد محمدنژاد نیز جزو کشتی‌گیران محبوب در نظر کاربران است.
علیرضا محمدی در رده آخر قرار دارد، اما هنوز توجه خوبی را جلب کرده است.
امیرحسین زارع بافاصله زیادی از سایرین پیشتاز است، و پس از او رحمان عموزاد و محمد نخودی در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
این نظرسنجی نشان می‌دهد که کشتی‌گیرانی که در مسابقات بزرگ بین‌المللی موفق به کسب مدال‌های معتبر شده‌اند، بیشترین توجه را از کاربران به خود جلب کرده‌اند. نکته جالب‌توجه درباره موفقیت مدال‌آوران و در رأس آنها امیرحسین زارع این بود که کنش آنها بعد از گرفتن مدال و همچنین حاشیه‌ها و فرامتن‌های غیرفنی ورزشکاران نقش مهمی در بالا آمدن نام آنها در شبکه اجتماعی و توئیتر فارسی داشته است. رفتار گعده‌ای و گروهی کاربران توییتر چه حامیان و چه مخالفان نظام نیز در این نظرسنجی مجازی نقش مهمی داشته است.
تحلیل و جمع‌بندی
۱. تحلیل مضمون توییت‌های مربوط به مسابقات کشتی ۲۰۲۵ به عنوان یک ابزار کیفی کارآمد نشان می‌دهد که در توئیتر فارسی پرتکرارترین مضامین به محور‌های حمایتی و تحسین و تقدیر از مدال‌آوران پرداخته که به طور مستقیم یا غیرمستقیم نیمی از محتوای پربازدید را به خود اختصاص داده است.
۲. مسابقات کشتی ۲۰۲۵ بازنمایی جالبی در توییتر فارسی داشت و مثل اغلب موضوعات جریان ساز با ایجاد دوقطبی همراه بود. دو قطبی اول به تقابل روزمره‌نویسان و کاربران حامی نظام مربوط بود که به تحسین و تمجید قهرمانان پرداختند، در مقابل کاربران مخالف نظام با اکثریت سلطنت‌طلبان که سعی در لوث کردن و تضعیف این دستاورد بزرگ را داشتند.
۳. دوقطبی دبیر و خادم به عنوان رییس فعلی و سابق فدراسیون کشتی یکی از مهمترین تقابل‌های توییتری‌ها بود که منجر به داغ‌تر شدن این موضوع در روز‌های پایانی تابستان ۱۴۰۴ شد. تقابلی که از یک سو به حمایت و مخالفت از خادم می‌پرداخت و از سوی دیگر با حمایت حداکثری دبیر همراه بود. گویی توییتری‌ها به دنبال ریشه و عوامل این پیروزی بودند و روسای قبلی و فعلی را بهترین دستمایه برای این تحلیل و نظر دانستند.
۴. امیرحسین زارع، رحمان عموزاد و محمد نخودی در صدر پرتوجه‌ترین کشتی گیران مسابقات جهانی زاگرب بودند. علاوه بر دستاورد‌های فنی، رفتار‌های پیرامونی، محبوبیت‌های قبلی و حاشیه‌های قبل و بعد از مسابقات فینال تاثیر زیادی در بالا آمدن هر یک از این مدال آوران در میان کاربران توئیتر داشته است.
*کارشناس داده‌کاوی